راه رفتن قیچی وار در کودکان فلج مغزی چیست؟

قیچی کردن پاها یکی از چندین الگوهای غلط در راه رفتن کودکان فلج مغزی می باشد که به دلایل مختلفی ایجاد می شود.

در این مقاله به دلایل ایجاد این دفورمیتی و همچنین راهکارها و تمرینات کاردرمانی برای مهار آن می پردازیم.

 راه رفتن به صورت قیچی نوعی از الگوهای اشتباه و غیر طبیعی  در کودکان سی پی می باشد که به دلیل نزدیک شدن و عبور آنها از یکدیگر ایجاد می‌شود

 این الگوی غلط به دلیل انقباض و اسپاسم بیش از حد عضلات ران و لگن می باشد و می تواند  باعث اختلال در تعادل و راه رفتن کودکان سی پی شود.

 کودکان فلج مغزی که با این شرایط به توانایی راه رفتن رسیده‌اند معمولاً راه رفتنی بسیار آهسته و با احتیاط دارند و نهایتاً شکل راه رفتن آنها بسیار ناهنجار است.

ارتباط  قیچی شدن پاها و بیماری فلج مغزی

قیچی شدن پاها در انواعی از فلج مغزی که باعث ایجاد مشکل در اندام تحتانی میشود بیشتر دیده می شود به خصوص در کودکان دایپلژی اسپاستیک و کوادری پلژی اسپاستیک

 انواع مختلفی از  الگوهای راه رفتن ای ناهنجار در کودکان فلج مغزی دیده می شود اما راه رفتن به صورت قیچی یا قیچی کردن پاها یکی از شایع‌ترین الگوهای ناهنجار می‌باشد.

 

 عدم درمان قیچی کردن پاها در کودکان چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟

اساسا بیماری فلج مغزی یک بیماری پیشرونده نیست اما علائم و عوارضی که در این بیماری ایجاد شده است می تواند با مرور زمان بدتر شوند از جمله قیچی کردن پاها می‌تواند به بروز عوارضی منجر شود که در زیر اشاره شده است:

  • ضعف تعادل  در ایستادن و راه رفتن
  • محدودیت حرکت
  • عدم توانایی ایستادن و راه رفتن
  • انحراف ستون فقرات و مشکلات لگن
  • شکل نامناسب راه رفتن
  • ایجاد نیمه دررفتگی در لگن 

خوشبختانه در حال حاضر با استفاده از تکنیک های موثر در کاردرمانی می توان قیچی شدن در اندام تحتانی کودکان فلج مغزی را مهار کرد، مرکز جامع توانبخشی ایران به عنوان اولین مرکز تخصصی درمان کودکان فلج مغزی این افتخار را دارد که طی سالهای سال تجربه اندوزی در این زمینه توانسته است این ناهنجاری در حرکات کودکان سی پی را در بسیاری از مراجعین درمان کند ،جهت همراهی با ما تماس بگیرید 66596151

روش های درمان قیچی کردن پاها در کودکان سی پی

1-  کاردرمانی

   متخصصین کاردرمانی همواره تمریناتی را برای مهار راه رفتن قیچی وار در کودکان فلج مغزی ارائه دادند که در بین تمام روش های درمانی کم عوارض ترین و بهترین نوع درمان برای قیچی کردن پاها می باشد

همچنین در برخی از موارد کاردرمانگران جهت کودکان با مشکل قیچی راه رفتن ارتوز هایی را تجویز می کنند به شکل A که برای مهار قیچی شدن کاربرد دارد .

 در اینجا  چند تمرین ساده  کاردرمانی جهت مهار قیچی کردن پا ها ارائه می دهیم

الف-  کشش ساده عضلات داخل ران

 در این تمرین کودک را به حالت طاق باز قرار داده سپس  با افزایش زاویه بین دو ران کشش را در عضلات اسپاستیک داخل ران ایجاد کنید در نظر داشته باشید که این کشش نباید بیش از حد باشد و نباید باعث ایجاد درد شدید شود زمان کشش ۳۰ ثانیه می باشد.

 

 

ب-  کشش پروانه ای عضلات داخل ران

 این تمرین هم همانند تمرین بالا در حالت طاق باز انجام می شود با این تفاوت که کف پای کودک روی زمین قرار دارد و زانوهای او به حالت خم شده قرار می‌گیرد سپس کشش عضلات دو ران را به شکل بالا اعمال می‌کنید در این تمرین نیز ملاحظات گفته شده را داشته باشید ،زمان کشش ۳۰ ثانیه می باشد .

 

 

ج- تقویت عضلات بازکننده ران

 در این تمرین هم وضعیت کودک به حالت طاق باز می باشد سپس با کنترل یک پا و ثابت نگه داشتن آن ، از کودک می‌خواهید که پای دیگر را تا آنجایی که می تواند باز کند در صورت عدم توانایی و یا عدم همکاری کودک خود اقدام به حرکت پسیو در انجام آن داشته باشید.تعداد لازم برای انجام این تمرین ۱۰ مرتبه می باشد.

 

 

د-  مهار رفلکس قیچی شدن پاها

 در این تمرین  وضعیت کودک ( درصورت توانایی ) به حالت ایستاده می باشد. و کودک می تواند با گرفتن دیوار تعادل خود را در این شرایط حفظ کند ، با استفاده از یک استپ یا یک تخته بین پاها از کودک بخواهید که پای دیگر را به سمت جلو و عقب حرکت دهد د سپس این کار را در پای دیگر انجام می دهید ،تعداد مورد نظر این تمرین برای هر پا ۱۵ مرتبه می باشد .

 

2-درمانهای پزشکی

الف -تزریق بوتاکس

 تزریق دیسپورت یا بوتاکس در شرایطی توسط پزشک تجویز می‌شود که درمان توانبخشی و کاردرمانی نیازمند یک مدالیته همراه به دلیل شدت مشکلات و اسپاسم در عضله باشد، در این شرایط کار درمانگر کودک را به پزشک ارتوپد ارجاع می‌دهد و پزشک ارتوپد بر حسب نیاز در عضلات اداکتور کودک فلج مغزی تزریق دیسپورت را اعمال می کند، در نظر داشته باشید که پس از انجام تزریق بوتاکس نیازمند جلسات فشرده کاردرمانی برای کودک سی پی می باشید و فرصت ایجاد شده توسط تزریق بوتاکس بین ۳ الی ۶ ماه است.

ب-  عمل جراحی

 در صورت پاسخ ندادن اسپاسم شدید عضله ادکتور ،بوتاکس ممکن است که پزشکان و متخصصین کاردرمانی تصمیم بگیرند که عضله مورد نظر مداخله جراحی انجام شود، جراحی های مختلف به شکل های متفاوتی بر روی این عضلات انجام می‌شود که معمولاً به یک ماه استراحت پس از جراحی نیاز دارد و بعد از آن تمرینات فشرده کاردرمانی اعمال می شود.

 همچنین یکی از انواع جراحی های غیر متداول ریزوتومی می باشد که در یکی از مقالات درج شده در سایت مرکز جامع توانبخشی ایران به تفصیل توضیح داده شده است .

 

ترجمه و تدوین توسط تیم پژوهشی موسسه توانبخشی ایران