عصبی در کودکان می باشد و از هر ۱۰۰۰ کودک ۸ ساله، در حدود ۳.۱ نفر به آن دچار شده اند.
علائم فلج مغزی از نظر شدت متفاوت است، اما معمولاً در ۲ سال اول زندگی کودک ظاهر می شوند.
علائم شایع فلج مغزی عبارتند از:
* رفلکس های غیر طبیعی
* عضلات سفت
* تنه و اندام های فلاپی(شل) و یا سفت
* مشکلات در راه رفتن
* وضعیت بدنی غیر طبیعی
* مشکلات در بلع
* مشکلات و ضعف در عضلات چشم
* لرزش و حرکات غیر ارادی
* مشکل در به کار بردن مهارت های حرکتی ظریف
* اختلالات و ناتوانی های یادگیری

بر طبق نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، فلج مغزی معمولا قبل از تولد ایجاد می شود؛ اما احتمال دارد که در اوایل کودکی نیز ایجاد شود.
فلج مغزی با گذشت زمان بدتر نمی شود و بسیاری از کودکان فلج مغزی می توانند به زندگی مستقل خود ادامه می دهند.
بر اساس نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، بیش از نیمی از کودکان فلج مغزی می توانند بدون کمک راه بروند.

در مطلب زیر به بررسی شایع ترین علل ایجاد فلج مغزی خواهیم پرداخت.
همچنین به برخی از رایج ترین سوالاتی که ممکن است در مورد این اختلال حرکتی شایع داشته باشید، پاسخ خواهیم داد.

 عوامل خطر برای ایجاد فلج مغزی

عوامل خطر فلج مغزی میتواند شامل حوادث ، مواد سمی ویا شرایطی باشد که خطر ابتلا به فلج مغزی را افزایش بدهد. هیچگاه یک عامل خطر مبین این موضوع نیست که کودک حتما دچار فلج مغزی شود اما بدان معنی است که احتمال بروز فلج مغزی در مقایسه با شرایطی که عوامل خطر وجود ندارند بالاتر است .همینطور عدم وجود عوامل خطر نیزدلیل بر مبتلا نشدن به فلج مغزی نیست.

جلوگیری از عوامل خطر میتواند به کودک در جلوگیری از فلج مغزی کمک کند.هرگونه قرار گرفتن در معرض عوامل خطر قبل از بارداری و در دوران بارداری باید با پزشک مطرح شود تا بتواند به طور مؤثر ریسک را کاهش و مدیریت کند. این عوامل خطر در فلج مغزی قطعیت ندارد و عوامل خطر دیگری نیز ممکن است در ایجاد فلج مغزی نیز نقش داشته باشد.

علت اصلی ایجاد فلج مغزی چیست؟

فلج مغزی که قبل، یا در حین و یا در طی ۴ هفته از تولد کودک ایجاد شود به عنوان فلج مغزی مادرزادی شناخته می شود. بر طبق نظر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، در حدود ۸۵ تا ۹۰ درصد از موارد فلج مغزی مادرزادی هستند.
فلج مغزی که بیش از ۲۸ روز پس از تولد کودک ایجاد شود، به عنوان فلج مغزی اکتسابی شناخته می شود.

علل ایجاد فلج مغزی مادرزادی:

در بسیاری از موارد، علت دقیق ایجاد فلج مغزی مادرزادی مشخص نیست. با این حال، هر یک از مشکلات زیر از علل احتمالی ایجاد فلج مغزی مادرزادی می باشند:
* آسفیکسی نوزادان: آسفیکسی یا هیپوکسی نوزادی به معنای نرسیدن و کمبود اکسیژن به مغز نوزاد در حین زایمان و تولد می باشد و می تواند باعث ایجاد آسیب مغزی منجر به فلج مغزی شود.
* جهش های ژنی: جهش های ژنتیکی می توانند منجر به رشد غیر طبیعی مغز شوند.
* عفونت های دوران بارداری: عفونتی که از مادر به جنین منتقل شود می تواند باعث آسیب مغزی و فلج مغزی شود. انواع عفونت هایی که با فلج مغزی مرتبط هستند عبارتند از آبله مرغان، سرخک آلمانی (سرخچه) و عفونت های باکتریایی .
* خونریزی در مغز: سکته مغزی جنین می تواند منجر به آسیب مغزی و فلج مغزی شود. سکته‌های مغزی جنین ممکن است در اثر وجود رگ‌های خونی غیرطبیعی، لخته‌های خون و مشکلات قلبی ایجاد شوند.
* رشد غیر طبیعی مغز: عفونت، تب و ضربه به سر می توانند باعث رشد غیر طبیعی مغز و فلج مغزی شوند.

علل ایجاد فلج مغزی اکتسابی:

هنگامی که فلج مغزی بیش از ۲۸ روز پس از تولد کودک ایجاد شود، فلج مغزی اکتسابی نامیده می شود.
فلج مغزی اکتسابی معمولاً در ۲ سال اول زندگی کودک ایجاد می شود.
علل ایجاد فلج مغزی اکتسابی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
* ضربه به سر: آسیب جدی به سر می تواند منجر به آسیب دائمی مغز شود. علل شایع ضربه به سر عبارتند از: برخورد و تصادف با اتومبیل، سقوط.
* عفونت ها: عفونت هایی مانند مننژیت، آنسفالیت و سایر عفونت ها می توانند منجر به آسیب دائمی مغز شوند.
* زردی: زردی درمان نشده می تواند منجر به نوعی آسیب مغزی به نام کرنیکتروس (Kernicterus) شود. کرنیکتروس می تواند منجر به ایجاد فلج مغزی، مشکلات بینایی و کاهش شنوایی شود.

ریسک فاکتور های فلج مغزی

عوامل خطر قبل میتواند از شروع بارداری ، حاملگی و حتی بعد از زایمان اتفاق بیفتد. بسیاری از متخصصان توصیه می کنند که مادران میبایست قبل از بارداری تحت نظر متخصص باشند تا سلامت باروری را بررسی کنند. ارزیابی کامل شامل سؤالاتی در مورد عادات اجتماعی ، تاریخچه پزشکی و سایر عوامل مؤثر بر بارداری است.

به این ترتیب ، فردی که در حال حاضر باردار است ، باید با فاکتورهای خطر آشنا شود و پزشک خود را از داروهایی که استفاده کرده آگاه سازد ، و در صورت ابتلا به هرگونه مشکلات جانبی مانند دیابت ، تب و یا عفونتها ،درمان را هر چه سریعتر آغاز کند..

برخی اقلام آرایشی ، نگهداری حیوانات خانگی  و وجود برخی گیاهان طبیعی میتوانند برای بارداری مضر باشند. پزشک همچنین لازم است در مورد هرگونه استفاده از مکمل های غذایی ، درمان های هومیوپاتی یا داروهای تجویزی دیگر آگاهی لازم را به بیمار ارایه دهد.

ضمنا در خصوص پیشگیری از عوامل خطر در فلج مغزی میبایست ناسازگاری های خونی از نظر یا RH  بررسی گردد . همچنین یک مادر باردار باید از قرار گرفتن در معرض سموم مانند سموم دفع آفات ، دود سیگار ، الکل و سایر داروهای مخدر خودداری کند.

 مرکز جامع توانبخشی ایران با بیش از دو دهه تجربه در زمینه کاردرمانی ، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی تخصصی کودکان فلج مغزی آماده همراهی با شماست با ما تماس بگیرید

02188242410

نوبت  اینترنتی

آسیب مغزی در هر زمان و در طول زندگی کودک یا بزرگسال ممکن است رخ دهد ، بنابراین عوامل خطر شناخته شده ای وجود دارند که باید حتی پس از رشد کامل مغز از آن آگاه داشت. ضربه علت اصلی آسیب مغزی پس از تولد است.

 .

یک عامل خطر همیشه علامت یا نشانه فلج مغزی نیست

عوامل خطر علائم نیستند. عوامل خطر فقط احتمال ابتلای کودک به فلج مغزی را افزایش می دهد. با این حال ، علائم میتوانند شواهد احتمالی باشند مبنی بر وجود فلج مغزی

یکی از نشانه های اولیه فلج مغزی تاخیر در رشد است. تأخیر رشد نشان می دهد که کودک از نمودار استاندارد رشدی که مورد تایید پزشکان است فاصله گرفته است. این تاخیر می تواند نشانه فلج مغزی باشد ،

هر گونه علائم باید با پزشک کودک مطرح شود. تاخیر در رشد همیشه دلیلی بر بروز فلج مغزی نیست ، بلکه در کنار علایم دیگر قرار گیرد میتواند این نگرامنی رزا ایجاد کند که کودک ممکن است به فلج مغزی مبتلا باشد.

علت فلج مغزی آسیب دیدگی مغزی یا ناهنجاریهای مغزی است که معمولاً در طی تست تشخیصی می توان در MRI یا سی تی اسکن تشخیص داد.اگرچه آسیب واقعی مغز یا ناهنجاریهای منجر به فلج مغزی مشخص شده است ، اما همیشه نمی توان  یک اتفاق خاص را که باعث آسیب یا ناهنجاری شود ، تعیین کرد.

به عنوان مثال ، زایمان زودرس (قبل از 37 هفته) یک عامل خطر قابل توجه است ، اما نمیتوان زایمان زودرس را علت آسیب مغزی قلمداد کرد.  بسیاری از نوزادان نارس به دنیا می آیند و هیچ تفاوتی نسبت به نوزادانی که به طور کامل متولد می شوند ، ندارند. تولد زودرس باعث فلج مغزی نمی شود. با این وجود والدین و پزشکان باید بدانند که احتمال ابتلا به فلج مغزی هنگام تولد کودکی زودرس  ممکن است افزایش می یابد.

چند سوال متداول در مورد علل ایجاد سی پی:

* آیا بزرگسالان می توانند دچار فلج مغزی شوند؟
بزرگسالان نمی توانند به فلج مغزی دچار شوند.
فلج مغزی فقط در ۲ سال اول زندگی ایجاد می شود. با این حال، بسیاری از بزرگسالانی که فلج مغزی دارند، افرادی هستند که در اوایل کودکی یا قبل از تولد به فلج مغزی دچار شده اند.

* آیا فلج مغزی ژنتیکی است؟
تاکنون تحقیقات انجام شده فلج مغزی را به عنوان یک اختلال ژنتیکی در نظر نگرفته اند؛ با این وجود، طبق مطالعه ای در سال ۲۰۱۷، برخی از محققان گمان می‌کنند که ممکن است ژنتیک عاملی در ایجاد فلج مغزی باشد.

* آیا سیگار کشیدن در دوران بارداری باعث ایجاد فلج مغزی می شود؟
سیگار کشیدن در دوران بارداری احتمال رشد غیرطبیعی مغز جنین را افزایش می دهد.
مطالعه ای در سال ۲۰۱۷ نشان داد که رشد غیرطبیعی مغز می‌تواند به ایجاد اختلالاتی مانند فلج مغزی یا تشنج کمک کند.

* آیا سکته مغزی می تواند باعث فلج مغزی شود؟
سکته مغزی در دوران کودکی می تواند سبب ایجاد فلج مغزی در کودکان شود. سکته مغزی انسداد جریان خون در مغز است که می تواند باعث آسیب به بافت های اطراف شود.

* آیا فلج مغزی پیشرونده می باشد؟
بیماری سی پی دژنراتیو نیست و با گذشت زمان بدتر نمی شود. اما علایم آن در گذشت زمان و عدم توجه به درمانهایی نظیر کاردرمانی و گفتاردرمانی میتواند بدتر شود، داشتن یک برنامه درمانی مناسب که شامل تمرینات ورزشی و جلسات منظم با متخصصان مراقبت های درمانی می باشد می تواند به مدیریت و بهبود علائم فلج مغزی کمک کند.

انواع فلج مغزی:

از نظر پزشکی، چهار نوع فلج مغزی شناخته شده است. همچنین ممکن است ترکیبی از علائم انواع مختلف فلج مغزی وجود داشته باشد.

* فلج مغزی اسپاستیک:
فلج مغزی اسپاستیک شایع ترین نوع فلج مغزی می باشد. در حدود ۸۰ درصد از افراد فلج مغزی، فلج مغزی اسپاستیک دارند. فلج مغزی اسپاستیک باعث سفت شدن عضلات و حرکات نامنظم می شود.
بسیاری از افراد دارای این نوع فلج مغزی، الگوهای راه رفتن غیرطبیعی دارند. افراد دارای فلج مغزی اسپاستیک شدید ممکن است اصلا نتوانند راه بروند.


* فلج مغزی دیسکینتیک:
فلج مغزی دیسکینتیک باعث ایجاد حرکات غیرطبیعی و غیرارادی در اندام ها می شود . همچنین ممکن است بر حرکات زبان نیز تأثیر بگذارد. افراد فلج مغزی دیسکینتیک غالبا در راه رفتن، صحبت کردن و بلع مشکل دارند. حرکات آنها می تواند آهسته و نامتعادل و یا سریع و نامنظم باشد.

* فلج مغزی هیپوتونیک:
فلج مغزی هیپوتونیک باعث شل شدن بیش از حد عضلات می شود. غالبا، فرد دارای فلج مغزی هیپوتونیک، دارای اندام هایی است که به نظر فلاپی (شل) می رسند.
نوزادان دارای فلج مغزی هیپوتونیک، اغلب در نگه داشتن سر خود مشکل دارند. کودکان بزرگتر ممکن است در صحبت کردن، رفلکس ها و راه رفتن مشکل داشته باشند.

* فلج مغزی آتاکسیک:
فلج مغزی آتاکسیک باعث ایجاد ناتوانی در حرکات ارادی اندام ها و مشکلاتی در تعادل و هماهنگی می شود. افراد دارای این نوع فلج مغزی ممکن است در انجام مهارت های حرکتی ظریف نیز مشکل داشته باشند.

* فلج مغزی ترکیبی یا مخلوط:
برخی از افراد فلج مغزی ممکن است علائم بیش از یک نوع فلج مغزی را داشته باشند. بسیاری از افراد فلج مغزی ترکیبی، دارای ترکیبی از فلج مغزی اسپاستیک و دیسکینتیک هستند.

عوارض و مشکلات احتمالی فلج مغزی:

افراد فلج مغزی می توانند به دلیل مشکلات و اختلالات حرکتی، مشکلات جسمی مختلفی را داشته باشند. همچنین افراد فلج مغزی ممکن است احساس تنهایی و انزوا کنند، که این حالات می تواند منجر به ایجاد مشکلات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب شود.

موارد زیر از عوارض بالقوه فلج مغزی هستند:
* پیری زودرس
* سوء تغذیه
* افسردگی
* اضطراب
* بیماری های قلبی و ریوی
* آرتروز
* درد مزمن
* اسکولیوز

به علاوه افراد فلج مغزی به میزان بالاتری برخی از مشکلات را تجربه هستند، از جمله:
* فشار خون بالا (هایپرتنشن)
* آرتروز
* درد مفاصل
* سکته های مغزی
* مشکلات گفتاری
* مشکل در بلع
* دیابت
* مشکلات قلبی
* تشنج

مدیریت و درمان فلج مغزی:

همان طور که عنوان شد، فلج مغزی پیشرونده نیست و با افزایش سن بدتر نمی شود. غالبا علائم و مشکلات همراه با آن با یک برنامه درمانی مناسب بهبود می یابند.
روش های درمانی فلج مغزی برای کمک به مدیریت و کاهش مشکلات حرکتی شامل موارد زیر می باشد:
* کاردرمانی
* گفتاردرمانی
* فیزیو تراپی
* تفریح درمانی
* استفاده از بوتاکس
* ترزیق عضلانی
* جراحی های ارتوپدی
* برش بخشی از فیبرهای حسی-عصبی( ریزوتومی)

سخن آخر:

شروع فلج مغزی قبل از تولد و یا در اوایل کودکی می باشد. با تشخیص و روش های درمانی به موقع و مناسب، بسیاری از افراد فلج مغزی می توانند زندگی کامل و مستقلی داشته باشند.

 

ترجمه توسط تیم پژوهشی کلینیک فیزیوتراپی کودکان

 

از مطالب زیر هم دیدن فرمایید:

* بهترین روش ها برای کاهش علائم فلج مغزی:

* نقش گفتاردرمانی در فلج مغزی

* ۹ باور غلط در مورد کودکان سی پی

* همه مشکلات همراه با فلج مغزی

* آیا فلج مغزی بر هوش کودک تاثیر می گذارد؟

* زندگی افراد فلج مغزی بزرگسال چگونه خواهد بود؟

* آیا فلج مغزی یک بیماری ژنتیکی است ؟

* علایم فلج مغزی در نوزادان

 همه چیز درباره فلج مغزی