غده هایی که بزاق شما را می سازند، غدد بزاقی نامیده می شوند. شما شش عدد از این غدد را دارید که در کف دهان، گونه ها و نزدیک دندان های جلویی شما قرار دارند. این غدد معمولاً ۲ تا ۴ پیمانه بزاق در روز تولید می کنند.
هنگامی که این غدد بیش از حد بزاق تولید کنند، ممکن است آبریزش دهان را تجربه کنید.
آبریزش دهان در دو سال اول زندگی طبیعی می باشد. شیرخواران اغلب تا زمانی که ۱۸ تا ۲۴ ماهه نشوند کنترل کامل بلع و ماهیچه های دهانشان را به دست نمی آورند. همچنین ممکن است نوزادان هنگام دندان درآوردن نیز آبریزش دهان داشته باشند. آبریزش دهان در هنگام خواب نیز طبیعی می باشد.

آبریزش دهان می‌تواند در افرادی رخ دهد که اختلالات و بیماری‌های پزشکی یا عصبی مانند فلج مغزی دارند.


آبریزش دهان می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی، تأخیر رشدی و تکاملی و یا در نتیجه مصرف برخی از داروها باشد. هر عاملی که منجر به تولید بیش از حد بزاق، مشکل در بلع و یا مشکل در کنترل عضله شود ممکن است منجر به ترشح آب دهان شود.

• سن:
آبریزش دهان بعد از تولد شروع می‌شود و با فعال‌تر شدن نوزادان بین سه تا شش ماهگی به اوج خود می‌رسد. این حالت طبیعی است؛ مخصوصاً هنگامی که کودک مراحل دندان درآوردن را طی می کند.

• رژیم غذایی:
رژیم های غذایی با محتوای اسیدی بالا، اغلب باعث تولید بیش از حد بزاق می شوند.

• اختلالات عصبی:
برخی از مشکلات و اختلالات پزشکی می توانند فرد را در معرض خطر آبریزش دهان قرار دهند؛ به خصوص اگر باعث از دست دادن کنترل عضلات صورت شوند.
مشکلات و بیماری های عصبی مانند فلج مغزی، بیماری پارکینسون، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) و یا سکته مغزی ممکن است باعث ضعف عضلانی شوند که بر توانایی بستن دهان و فرودادن بزاق تأثیر می گذارند.

• سایر بیماری ها و اختلالات:
آبریزش دهان معمولاً به دلیل ایجاد بزاق اضافی در دهان ایجاد می شود.
مشکلات پزشکی مانند رفلاکس اسید و بارداری می توانند تولید بزاق را افزایش دهند.
آلرژی ها، تومورها و عفونت های بالای گردن مانند گلودرد استرپتوکوکی، عفونت لوزه ها و سینوزیت، همگی می توانند بلع را دچار مشکل کنند.

 

علائم و نشانه های آبریزش دهان

 آبریزش دهان معمولاً با جاری شدن بزاق دهان در کنار دهان کودکان دیده می‌شود همچنین ادامه روند آبریزش می تواند تا قسمت پایین چانه کودکان نیز امتداد یابد.

این موضوع می‌تواند باعث چالش هایی در فعالیت های روزمره این کودکان شود به عنوان مثال هنگام انجام تکالیف درسی دفتر و کتاب این کودکان خیس می شود و همچنین بروز آبریزش بر روی چانه می‌تواند باعث تحریک پذیری چانه و مشکلات پوستی در این کودکان در هوای سرد بشود.

آبریزش شدید در کودکان

 کودکان معمولاً تا سن سه سالگی می توانند به طور کامل آبریزش دهان را کنترل کنند. در صورت عدم توانایی کنترل آبریزش دهان پس از سه سالگی این موضوع باید بررسی شود و هر چه سن کودک بیشتر شود و آبریزش در باقی بماند نگرانی از بروز یک بیماری بیشتر میشود.

 در برخی از بیماری‌ها نظیر فلج مغزی آبریزش دهان به دلیل ضعف عضلات دهان و عدم کنترل کودکان بر روی عضلات دهان و زبان دیده می شود همچنین مشکل آبریزش دهان در سایر بیماری های عصبی نیز ممکن است ایجاد شود.

تشخیص آبریزش دهان در کودکان

 یک تیم تخصصی شامل گفتاردرمانگر، فیزیوتراپیست ، دندانپزشک و متخصص گوش حلق بینی می‌توانند کار تشخیصی را برای آبریزش بیمارگونه در کودکان انجام دهند.

 

بررسی هایی که متخصصان مورد ارزیابی قرار می‌دهند شامل:

  •  وضعیت شناختی کودک
  •  وضعیت کنترل سر و گردن
  •  سلامت دندان ها
  •  حرکات لب و دهان کودک
  •  بررسی احتمال وجود شکاف کام
  •  توانایی بلع کودک 

 

آبریزش دهان چگونه درمان می شود؟

آبریزش دهان همیشه نیازی به درمان ندارد
معمولا پزشکان هیچ درمانی را برای افراد زیر ۴ سال یا افرادی که هنگام خواب آبریزش دهان دارند توصیه نمی‌کنند.

هنگامی که آبریزش دهان شدید باشد، ممکن است درمان توصیه شود. اگر بزاق از لب ها به لباس شما چکه کند و بریزد و یا آبریزش دهان شما در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد کرده و مشکلات اجتماعی ایجاد کند، ممکن است آبریزش دهان شدید در نظر گرفته شود.

به علاوه آبریزش بیش از حد دهان می تواند منجر به فرورفتن آب دهان به داخل ریه ها شده که می تواند باعث ایجاد ذات الریه شود.

گزینه های درمانی برای هر مورد جداگانه مورد بررسی قرار می گیرند، اما به طور کلی پزشک یک ارزیابی کامل را انجام داده و برنامه مدیریتی درمانی را ارائه می دهد که برای بیمار بهترین نتیجه را داشته باشد.
رویکرد غیر تهاجمی شامل دارو درمانی و انجام تمرینات حرکتی دهان است.
در موارد جدی‌تر، ممکن است پزشک و بیمار یک رویکرد تهاجمی‌تر، مانند جراحی و رادیوتراپی را در نظر بگیرند.

• گفتاردرمانی:
متخصصان گفتار درمانی و کاردرمانی موقعیت و کنترل بدن را برای کمک به بهبود بسته شدن لب ها و بلع آموزش می دهند.
درمانگر بر روی بهبود تون عضلانی و کنترل بزاق فرد، تمرین خواهد کرد.
همچنین ممکن است درمانگر برای اصلاح مقدار غذاهای اسیدی در رژیم غذایی مراجعه به یک متخصص تغذیه را توصیه کند.

گفتار درمانی یکی از روش های بسیار موثر در کنترل آبریزش دهان در کودکان به خصوص کودکان فلج مغزی می باشد، متخصصین گفتار درمانی با انجام ماساژ های تخصصی بر روی عضلات دهان و زبان کنترل این عضلات را در بهبود آبریزش بد دهان افزایش می‌دهند.

 متخصصین گفتاردرمانی با تقویت عضلات فک و زبان و کمک به بسته شدن کامل لبها این هدف را دنبال می کنند.

 تیم تخصصی گفتاردرمانی مرکز جامع توانبخشی ایران با بیش از دو دهه سابقه در زمینه کنترل آبریزش دهان در کودکان سی پی و بیماریهای مشابه آمادگی همراهی با شما را دارد.

02188242410

نوبت   اینترنتی

 

• استفاده از وسایل و ابزارهای دندانپزشکی:
وسایلی دندانپزشکی مخصوصی که در دهان قرار می گیرند به بسته شدن لب در هنگام بلع کمک می کنند. وسایلی مانند چانه بند ارتودونسی یا سایر وسایل دندانپزشکی، ممکن است به بسته شدن لب و همچنین موقعیت زبان و بلع کمک کنند. اگر بیمار توانایی کنترل بلع را داشته باشد، این گزینه بهترین کاربرد را دارد.

• درمان دارویی:
برخی از داروها به کاهش تولید بزاق کمک می کنند. از جمله:
• اسکوپولامین Scopolamine:
به شکل یک پچ بر روی پوست قرار می گیرد تا دارو به آرامی در طول روز جذب بدن شود. هر پچ از این دارو ۷۲ ساعت دوام دارد.

• گلیکوپیرولات Glycopyrrolate:
این دارو به صورت تزریقی و یا به صورت قرص تجویز می شود. این دارو می تواند ترشح بزاق را کاهش می دهد؛ اما در نتیجه می تواند باعث خشکی دهان نیز شود.

• آتروپین سولفات (Atropine sulfate):
این دارو به صورت قطره در دهان تجویز می شود.
این دارو معمولا برای افرادی که نزدیک پایان عمرشان است، استفاده می شود.

• تزریق بوتاکس:
تزریق بوتاکس ممکن است با سفت کردن ماهیچه های صورت به کاهش علائم آبریزش دهان کمک کند.

استفاده از بوتاکس یا دیسپورت در برخی از عضلاتی که دچار اسپاسم شده و به صورت غیر مستقیم بر روی عضلات دهان تأثیر منفی گذاشته است میتواند باعث کنترل آبریزش دهان شود.

 یک مطالعه که در سال ۲۰۱۲ انجام شده ثابت کرده است که بیمارانی که منشاء عصبی در آبریزش دهان داشتند توسط بوتاکس درمان شدند. 

• درمان با جراحی:
چندین روش جراحی برای درمان آبریزش دهان تایید شده است. متداول ترین آنها مسیر مجاری بزاق را به پشت دهان تغییر می دهد تا از ترشح آب دهان در بیرون از دهان جلوگیری شود. در روش دیگری غدد بزاقی را به طور کامل بر می دارند.

درمان آبریزش دهان در کودکان

تغییر وضعیت

کودکان معمولاً در حین خواب در آبریزش دهان دچار شدت بیشتری می شوند و استفاده از بالشت های مناسب و تغییر وضعیت می تواند در کنترل آبریزش دهان در حین خواب موثر باشد.

درمان آلرژی

وجود عفونت و آلرژی در ناحیه سینوس ها می تواند باعث ایجاد آبریزش دهان در کودکان شود لذا درمان این موضوع توسط دارو می‌تواند در کنترل آبریزش موثر باشد.

چشم انداز افرادی که آبریزش دهان دارند چیست؟(تیتر)
در کودکان، آبریزش دهان بخش طبیعی از روند رشد و تکامل است. اما اگر متوجه ترشح بیش از حد آب دهان یا هر گونه نگرانی دیگری شدید، با پزشک کودک خود مشورت کنید.
مشکلات پزشکی زیادی وجود دارند که باعث آبریزش دهان می‌شوند؛ بنابراین اگر متوجه شدید آبریزش بیش از حد یا غیرقابل کنترل دارید، می بایست با پزشک خود مشورت کنید.
بسیاری از مشکلات را می توان به راحتی با درمان یا دارو کنترل کرد، اما ممکن است برخی از مشکلات نیاز به درمان های جدی تری داشته باشند و نشان دهنده مشکل و یا اختلال پزشکی جدی تری باشند.
پیروی از یک رژیم غذایی سالم و توجه به شرایط بدنی می تواند به کاهش برخی از مشکلات کمک کند.
برای هر گونه مشکل جدی، پزشک می تواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی مناسب کمک کند

 ترجمه توسط تیم پژوهشی مرکز گفتاردرمانی ایران

کلینیک تخصصی آبریزش دهان