توضیحات: آخرین به روز رسانی در 07 بهمن 1398

کاردرمانی چیست ؟

کاردرمانی یکی از زیر شاخه های توانبخشی است که به افرادی که دارای مشکلات خاص حرکتی و ذهنی هستند کمک می‌کند تا به فعالیتهای روزمره معمول زندگی باز گردند.

در برخی موارد بیمار دچار آسیب و یا یک ناتوانی می باشد که احتمالاً برخی مراقبت های پزشکی نظیر جراحی و دارو درمانی را گذرانده است اما هنوز به شرایط مطلوب و مستقل در فعالیت های روزمره زندگی نرسیده است .

در اینجا ممکن است که این بیمار از خود سوال کند که چطور میتوانم به شرایط معمول روزمره زندگی برسم اینجاست که کار درمانی شروع می شود.متخصصین کار درمانی به شما کمک می کنند تا مهارتهای روزانه برای شما معنی دار شود به همین دلیل است که کاردرمانی یک شعار دارد و آن این است که "پزشکی می تواند زندگی شما را نجات دهد و کار درمانی به شما کمک می کند با شرایط ایجاد شده زندگی مطلوبی داشته باشید"

در این مقاله می خوانید:

تعریف ساده از کار درمانی

کاردرمانی چگونه به شما کمک می‌کند؟

نحوه درمان کاردرمانی چگونه است؟

چگونه می توانید کار درمان شوید؟

انواع تخصص های کاردرمانی

مکان هایی که کاردرمان ها در آن کار میکنند

متوسط درآمد کاردرمانی

فرق کاردرمانی با فیزیوتراپی

چگونه می توانید از کاردرمانی نهایت استفاده را ببرید؟

تعریف ساده ای از کاردرمانی

کاردرمانگران به افراد کمک میکند که به زندگی دلخواه و معمول خود برگردند ما می دانیم که یک آسیب و یا یک بیماری می‌تواند نقش ویران کننده ای در زندگی شخص داشته باشد

کاردرمانگران در کارشان هر سنی را اعم از نوزادان نارس گرفته تا کودکان خردسال ، بزرگسالان و سالمندان پوشش میدهند ، .

تاریخچه کاردرمانی

قدمت کاردرمانی به 100 سال میرسد ،رشته کاردرمانی به صورت رسمی در سال ۱۹۱۷ آغاز به کار کرد وقتی فعالیت های مددکاران اجتماعی و پرستاران و روانپزشکان آغاز شد آنها معتقد بودند که بیماران می توانند با انجام برخی از فعالیت ها روند بهبودی خود را تسریع کنند در اینجا بود که رشته‌های به صورت مجزا برای این مهم تشکیل شد و به بیماران کمک کرد تا نه تنها سرعت بهبودی آنها بهبود یابد بلکه ترخیص کامل آنها را از بیمارستان تضمین کند ، . پس از جنگ در جهت حفظ افراد در تخصص خود تلاش هایی صورت گرفت و تاکید حرفه از ایجاد رضایت مندی نوعدوستانه زمان جنگ به ایجاد رضایت مندی مالی، تخصصی، شخصی از طریق درمانی تغییر یافت و جلسات درمانی، تمرینات، برنامه های آموزش استاندارد شدند با استفاده از این روش ها وجود کاردرمانی در دهه 1920فراهم گردید.فدراسیون جهانی کاردرمانی (WFOT) روز 27 اکتبر برابر 5 آبان ماه را بعنوان روز جهانی کاردرمانی انتخاب نموده است. رشته کاردرمانی قبل از انقلاب در ایران باحضور کاردرمانگران دانمارکی و هلندی که از سوی سازمان بهداشت جهانی جهت تربیت تکنسین کاردرمانی به بیمارستان شفایحیان تهران در سال 1348 اعزام شده بودند آغاز گردید. پس از آن برنامه کارشناسی این رشته مصوب و دانشکده رفاه اجتماعی (دانشگاه علوم پزشکی ایران) دانشجوی کارشناسی کاردرمانی تربیت نمود. نیاز روز افزون این موجب گردید که دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و دانشگاه های استانی همچون اصفهان، شیراز، اهواز، تبریز، سمنان، همدان، اراک و ... دانشجوی کاردرمانی تربیت نمایند. در سال 1384 وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی مجوز تاسیس مطب های کاردرمانی را صادر کرد که این روز از سوی انجمن کاردرمانی ایران در ایران روز کاردرمانی نامگذاری گردید. این رشته از زیر مجموعه های علوم پزشکی است که وظیفه آن بررسی و ارزیابی توانائیها، درمان و آموزش افراددارای ناتوانی است که دراثرسکته های مغزی،بیمارهای مختلف ، تصادف، جنگ، عقب ماندگی ذهنی و ... دچار ناتوانی گردیده اند. متخصصان کاردرمانی همچون دیگر رشته های توانبخشی با تسلط کافی با علوم مختلف فیزیولوژی، آناتومی، روان شناسی قادر می باشند که یک برنامه درمانی جهت بیماران ارائه نمایند در کار درمانی بیماری و تاثیرات آن در تمام ابعاد مختلف زندگی فرد مورد بررسی و توجه قرار میگیرد و هدف بالا بردن استقلال و افزایش سطح توانمندی بیمار برای انجام فعالیتهای روزمره اجتماعی و مهارتهای زندگی می باشد.

کاردرمانی چطور به بیماران کمک می کند؟

کاردرمانی در واقع در حیطه‌های مختلف ذهنی و جسمی به کودکان و افراد کمک می‌کند تا به مهارتهای اولیه زندگی بر اساس شرایط جسمی و ذهنی خود دست پیدا کند به عنوان مثال کودکی که در پروسه راه رفتن دچار مشکل میباشد کاردرمانی با استفاده از متدهای مختلف می‌تواند این راه رفتن را در کودک تسهیل کند و باعث شود که کودک بتواند در مهارت های شخصی مانند حمام کردن ،غذا خوردن ،دستشویی رفتن و بازی ،توانایی قابل ملاحظه ای را به دست آورد.

درمان کاردرمانی به چه صورت است ؟

کاردرمانی از متدهای مختلفی برای انجام کار استفاده می‌کند اما روند درمانی به صورت چارت زیر دنبال می شود:

ارزیابی کاردرمانی

ارزیابی شامل اطلاعاتی در مورد تاریخچه بیماری و وضعیت سلامتی و فعالیت‌های حال حاضر شما است و این موارد توسط درمانگر بررسی و ارزیابی می گردد.ارزیابی می تواند شامل تست عملکرد عضلات و بررسی هماهنگی حرکتی همچنین قدرت عضلات و دامنه حرکتی مفاصل و در زمینه های ذهنی شامل بررسی مهارت های شناختی کودک و ارزیابی های هوشی افراد باشد. کاردرمانگر سپس بر اساس ارزیابی برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت خود را برای بهبودی بیمار ارائه می دهد.

پروسه درمان در کاردرمانی

برنامه درمانی بر حسب نوع بیماری و فیلد کاری ذهنی یا جسمی یا روان برنامه ریزی می شود ،به صورت کلی درمانگران با ترکیبی از مداخلات حرکتی ذهنی و روانی بیمار را برای دستیابی به اهداف مهارتی سوق می دهند.

برخی از تکنیک هایی که کار درمانگران در زمینه های جسمی و روانی به کار می برند شامل:

آموزشهای مهارت های حرکتی
رفع اسپاسم و محدودیت در مفاصل
تمرینات حسی
اس آی
تجویز وسایل کمکی
تقویت و بهبود مهارت های دست
آموزش های ذهنی و شناختی

نمونه ای از مهارتهایی که توسط کاردرمانگران در زمینه کودکان انجام میشود:

بهبود مهارت های نوشتاری وهماهنگی چشم و دست در کودکان

تقویت حرکات ظریف دست مانند مهارت قیچی کردن

بهبود تعادل و ایجاد هماهنگی در حرکات

متعادل سازی حسی در کودکان

تقویت مهارهای روزمره مراقبت از خود مانند لباس پوشیدن

کاردرمانی در زمینه یکپارچگی حسی می تواند کمک بزرگی به کودکانی باشد که در پردازش حسی مشکل دارند وممکن است نسبت به چیزهایی که می شنوند ، می بینند ، می چشند ، لمس و یا بومی کنند بیش از حد واکنش نشان دهند عدم درمان این اختلال می تواند کودکان را به سمت بیش فعالیو یا مشکلات دیگر سوق دهد .

زمان ترخیص از کاردرمانی

در برخی موارد زمانی که بیمار از کاردرمانی ترخیص می گردد به این معنی است که دیگر نیازی به نظارت و درمان ندارد ، اما با این حال این مسئله لزوماً به معنای پایان کار نیست زیرا درمان هایی توسط کاردرمانگران جهت انجام در منزل ارائه می گردد که می بایست بیمار به صورت طولانی مدت این تمرینات را جهت حفظ شرایط و توانایی جسمی و ذهنی انجام دهد.

چگونه میتوانید کاردرمانگر شوید؟

در حال حاضر در کشور ایران برای کسب تخصص در رشته کاردرمانی ابتدا نیاز است که از طریق کنکور وارد یکی از دانشگاه های دارای رشته کاردرمانی در سطح کشور شوید و پس از طی دوره چهار سال میتوانید به دوره کارشناسی کاردرمانی نائل شوید ، ادامه تحصیل در سطح کارشناسی ارشد در حال حاضر در ۴ دانشگاه تواقع در تهران میسر می باشد ، و مجدداً جهت ادامه تحصیل در مقطع دکترا در دو دانشگاه پایتخت می توانید در این مقطع ادامه تحصیل دهید.

همچنین یکی از شرایط لازم برای موفقیت در رشته کاردرمانی دارا بودن روحیه کار در این رشته و خلاقیت می باشد که معمولاً کاردرمانگران موفق در این رشته حائز این شرایط می باشند

دروس و واحدهایی که در مقطع کارشناسی کاردرمانی تدریس میگردد:

واحدهای پایه

فیزیولوژی عمومی – آناتومی اندام ها -آناتومی سیستم اعصاب – روانشناسی مرضی – روانشناسی رشد – مقدمه ای بر روانپزشکی – آناتومی سطحی – مقدمه ای بر ارتوپدی – نورولوژی – کمک های اولیه – آمار – فیزیولوژی اعصاب – آناتومی سر و گردن و تنه – مقدمه ای بر روانپزشکی کودک – بیماری های داخلی – آشنایی با مبانی آزمایشات پاراکلینیک

واحدهای تخصصی

فعالیت های روزمره زندگی – مدیریت کاردرمانی – زبان تخصصی – مبانی کاردرمانی و توانبخشی – تئوری فعالیت – کینزیولوژی و بیومکانیک ۱ و ۲ و ۳ – ارزشیابی عضلانی و اندازه گیری دامنه حرکتی مفاصل – کاردرمانی در بیماری های کودکان – کاردرمانی در اختلالات روانی اجتماعی ۱ و ۲ – کاردرمانی در عقب ماندگی ذهنی – مقدمه ای بر روش تحقیق در کاردرمانی – مشاوره در کاردرمانی – ساخت انواع اسپلینت – سمینار – فعالیت های هدفمند و تجزیه و تحلیل آنها ۱ و ۲ و ۳ و ۴ – رشد کودک – وسایل کمکی و اعضای مصنوعی در کاردرمانی – بازی و تفریح در کاردرمانی – جامعه شناسی در کاردرمانی – تکنیک های حرکت درمانی – گروه و روابط بین فردی

واحدهای کارآموزی

کارآموزی در عرصه روان ۱ و ۲ – کارآموزی در عرصه (مشاهده بالینی روانی) – کارآموزی در عرصه مستقل – کارآموزی در عرصه (مشاهده بالینی جسمانی) – کارآموزی در عرصه جسمانی ۱و ۲ و۳

دانشگاه هایی که مقاطع مختلف کاردرمانی را در ایران پذیرش میکنند:

دانشگاه های علوم پزشکی تبریز،تهران،شهید بهشتی،جندی شاپور،ایران،سمنان،همدان،اصفهان،شیراز و علوم بهزیستی و توانبخشی تهران در رشته کاردرمانی دانشجو می پذیرند. فارغ التحصیلان این رشته می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های شهید بهشتی، تهران، ایران و علوم بهزیستی و توانبخشی تهران ادامه تحصیل دهند همچنین ادامه تحصیل در مقطع دکترا کاردرمانی در دو دانشگاه علوم پزشکی ایران و بهزیستی مهیا است..

زمینه های کاری کاردرمانی در جهان :

کاردرمانی در کودکان

کاردرمانی تخصصی دست

کاردرمانی در اوتیسم

کاردرمانی در آسیب‌های مغزی نظیر فلج مغزی و سکته مغزی

کاردرمانی در سالمندان

کاردرمانی در نابینایان و کم بینایان

کاردرمانی حسی

کاردرمانی در بیماری های روان

کاردرمانی در هیپو تراپی یا اسب درمانی

تقسیم بندی زمینه های کاری کاردرمانی در ایران :

1- کاردرمانی ذهنی

نظیر مشکلات توجه و تمرکز، اختلالات یادگیری، بیش فعالی، مشکلات حافظه، مشکلات شناختی و…

2- کاردرمانی جسمی

اختلالات جسمی کودکان شامل تاخیر حرکتی، الگوهای حرکتی نادرست، دررفتگی مادرزادی ران، گردن کجی و …
اختلالات نورولوژیک بزرگسالان شامل پارکینسون، ام اس، سکته مغزی و…
اختلالات ارتوپدی شامل ضایعات تاندونی، سوختگی ها، بیماری های روماتیسمی و

3- کاردرمانی روان

اختلالات کودکان مانند مشکلات رفتاری، هذیان و بی قراری، اسکیزوفرنی دوران کودکی، فوبیا و …
اختلالات بزرگسالان نظیر اسکیزوفرنی، سوءمصرف مواد، سالمندی، اختلالات خلقی و…

لیست بیماری هایی که تحت پوشش کاردرمانی قرار میگیرند:

بیماریهای مغز و اعصاب ( فلج مغزی ، ضربه مغزی ، آسیب نخاعی ، سکته مغزی ، ام اس ، اختلال هماهنگی حرکتی )
(اختلالات طیف اوتیسم ، اختلال هماهنگی حرکتی ، بیش فعالی) بیماریهای نافذ رشدی
مشکلات ارتوپدی (شکستگی ها ، مراقبت پس از عمل ، آرتریت روماتویید ، فیبرومیالژی ، تعویض مفصل ران و زانو)
اختلالات حسی (اختلال بینایی یا شنوایی ، اختلال پردازش حسی)
مشکلات شناختی (ناتوانی ذهنی ، تاخیر ذهنی ، سندرم داون ، اختلال یادگیری)
مشکلات روان (افسردگی ، اختلال دو قطبی ، اضطراب ، اعتیاد )
مشکلات درد ( درد مزمن ، میگرن ، کمردرد ، سندرم خستگی مزمن)
بیماریهای مزمن (دیابت ، سرطان ، بیماریهای قلبی)

بازار کار رشته کاردرمانی

حدود ۱۵۰ هزار شغل کاردرمانی در ایالات متحده تا کنون شناسایی شده است که درصدهای ذکر شده اشتغال کاردرمانی در مراکز مختلف را در نمودار زیر به تصویر کشیده ایم

مراکزی که کاردرمانگران میتوانند در آن اشتغال داشته باشند؟

بیمارستان ها
کلینیک های خصوصی
خانه های سالمندان
مدارس
زندانها
مراکز بهزیستی
دانشگاهها
ویزیت در منزل

تجهیزات مورد استفاده در کاردرمانی؟

توپ CPدر سایزهای متنوع- ساده و خاردار
رول بادی یا فومی
وج کاردرمانی
تراباند در رنگ های مختلف
سطح شیبدار و پله (با رمپ)
اینه قدی
اسکوتر
بالانس بیم یا تخته تعادل
تیلت بورد مستطیلی شکل و گرد
نردبان ایستاده
نردبان زمینی
ویت کاف یا وزنه
کرالر
کیسه شن
ایتندینگ بورد
کرنرسیت
کرنرسیت
تاب وستیبولار
ترامپولین
واکر کودکان
پارالل
وسایل آموزش ذهنی نظیر پازل و پک بورد

متوسط درآمد یک کاردرمانگر چقدر است؟

بر اساس تحقیقات سال ۲۰۱۰ متوسط درآمد یک کاردرمانگر در آمریکا 76448 دلار در سال برآورد شده است میزان کلی درآمد یک درمانگر به سنوات و تجارب کاردرمانگر و شهر مورد نظر برای فعالیت او و همچنین میزان تحصیلات و کار در مراکز خصوصی یا دولتی بستگی دارد.

تفاوت کاردرمانی و فیزیوتراپی در چیست؟

در حالی که این دو حرفه یعنی فیزیوتراپی و کاردرمانی از نظر فیزیک کاری بسیار مشابه هم هستند و هر دو تخصص تلاش می‌کنند تا بیماران را به سطح عملکرد قبلی خود بازگردانند ، اما تفاوت اصلی این است که کاردرمانگران بیشتر بر بهبود کلی فعالیت‌های روزانه تمرکز دارند در حالیکه فیزیوتراپیست ها بیشتر بر پیشرفت جز به جز حرکات خاص بدن متمرکز هستند. مشارکت کاردرمانی فیزیوتراپی و گفتار درمانی به عنوان سه رشته اصلی توانبخشی می تواند در تسریع روند بهبود بیماران نقش بسزایی داشته باشد

آیا تاثیر کاردرمانی در درمان بیماریها ثابت شده است؟

پاسخ مثبت است ، کاردرمانی یکی از تخصص هایی است که پشتوانه علمی قوی دارد و تحقیقات زیادی اثربخشی کاردرمانی را در زمینه بیماری ها ثابت کرده است ،تا به حال ۵۰ مقاله تاثیر گذار در در زمینه ی کاردرمانی ارائه گردیده که مهم ترین عبارتند از

در ضمن باشگاهی به نام ot potential club در همین راستا راه اندازی گردید است که هر هفته مقالات ژورنالیستی مرتبط با کار درمانی را بررسی می‌کند

اگر علاقه مند به پیوستن به این ژورنال هستید بر روی آن کلیک کنید.

لیست انجمن های کاردرمانی کشورهای جهان

کاردرمانی یک رشته کاملا جهانی است لذا جهت آشنایی شما با رشته کاردرمانی در هر کشور ما در قسمت پایین لینک انجمن های کاردرمانی در هر کشور را برای شما معرفی کرده ایم . فدراسیون جهانی کاردرمانی ۱۰۱ عضو دارد و حدود ۵۵۰۰۰۰ کاردرمانگر در کل جهان مشغول به کار هستند.

منابع : otpotential.com & irota.ir

کاردرمانی چیست و چگونه انجام میشود؟