گفتار درمانی در سکته ی مغزی:

سکته ی مغزی به علت پارگی یا انسداد عروق مغز اتفاق می افتد.بسته به جایگاه سکته ی مغزی زبان،گفتار،بلع ،خواندن و نوشتار و.... آسیب خواهد دید. و نیاز به گفتار درمانی در سکته مغزی احساس خواهد شد

آسیب های زبانی

به آسیب های زبانی در بیماران سکته ی مغزی آفازی گفته می شود که در طی آن فرد از آنچه قصد گفتن آن را دارد آگاه است،اما نمی تواند آن را به درستی بیان کند.آفازی خود به دو دسته ی آفازی روان و ناروان تقسیم می شود .  

آ-افازی ناروان یا بیانی :

نوعی آفازی که غالبا با ضعف یا فلجی نیم یا همه ی عضلات صورت و بدن همراه است .درک زبانی این بیماران طبیعی یا نزدیک به طبیعی می باشد و غالب آنچه که  دیگران می گویند را درک می کند.صحبت کردن این بیماران بسیار محدود  و همراه با تلاش و تقلا و پر از اشتباه گویی کلمات می باشد .این بیماران در موارد شدید ممکن است هیچ کلامی نداشته باشند. 

ب:آفازی روان یا درکی

در این بیماران گفتار روان و با آهنگ طبیعی اما فاقد معنی می باشد .این بیماران معمولا با ضعف و فلجی اندام های گفتاری ندارند.درک در این بیماران اسیب دیده است و به همین نمی توانند گفتار دیگران را متوجه نمی شوند و از طرف دیگر به علت آسیب در درک گفتار متوجه اشتباه گفتار خود نیز نمی شود.بنابرین در بسیاری از موارد دیگران را به بد فهمی یا عدم همکاری می کنند.

آسیب  های گفتاری

آ:دیزارتری

بسته به اینکه کدام منطقه مغز دچار سکته شده باشد عضلات صورت،زبان،حلق و سایر قسمت های مرتبط با گفتار دچار سفتی و یا شلی یا حرکات نامتناسب می شود. عدم کارکرد درست عضلات گفتاری  باعث گفتار نامفهوم، خواب آلود و شل یا سفت، همراه با تلاش و تقلا،عبارت های کوتاه،حرکات اضافی در حین گفتارش،احساس نفس آلودگی،گفتار توی دماغی،اشتباه گفتن صدا، پایین بودن یا بالا بودن بیش از حد صدا ... در گفتار می شود.حتی  شدت مشکل می تواند به گونه ای باشد که فرد توانایی هیچ حرکتی را نداشته باشد یا صرفا گفتاری شبیه ناله کردن داشتن باشد. 

ب: آپراکسی

نوعی آسیب پیچیده گفتاری است که هنگامی که بیمار یا دیگران از بیمار می خواهند صحبت کند قادر به گفتار درست نیست اما زمانی فرد مشغول کار دیگری می باشد و تمرکزی بر روی گفتار ندارد- مثل آواز خواندن در حین شستن ظرف- می تواند آواها را بدرستی تلفظ کند. 

بلع

 اکثر بیماران سکته ی مغزی دچار مشکلاتی در خوردن بویژه مایعات، عدم یا ضعف حرکات فک،زبان،لب،سخت شدن یا عدم توانایی جویدن و قورت دادن،کاهش وزن و از دست دادن آب بدن، اسپیراسیون و ورود ماده غذایی به ریه و به سبب آن عفونت و حتی مرگ بیمار شود. در بعضی از این بیماران مجبور به استفاده از لوله تغذیه ی بینی - معده و اتصال مستقیم لوله ی تغذیه به معده یا ابتدایی روده ی باریک می شوند.   

خواندن و نوشتن

 بیماری سکته مغزی میتواند علاوه بر توانایی حرف زدن، توانایی خواندن و نوشتن فرد را نیز مختل کند. نوشتن بعضی از این بیماران با تقلا و ناقص، نوشتن بدون معنی یا نوشتن کلمات مشابه آوایی یا معنایی  همراه است.اختلال خواندن در آنها می تواند به صورت عدم توانایی هواند به طور کامل،خواندن با تلاش ،جانشین سازی کلمات و صداها به جایی یکدگر و یا صرفا تولید الفاظ بی معنی باشد. 

لکنت: این آسیب در بیشتر  سکته های نیمکره راست اتفاق می افتد و فرد نیمی از صفحه را نمی بیند. این باعث ایجاد مشکل در خواندن نوشتن ارتباطات روزمره و ... می شود.

برای حرف زدن بیماران سکته مغزی یکی از راهکار ها شروع گفتاردرمانی برای بیماران دچار سکته است ،   

سایر عوارض: عوارضی مانند عدم تمایل به گفتار،تغییر لهجه،عدم توانایی درک و فهم قصد اطرافیان چه به صورت کلامی و غیر کلامی از آسیب های دیگر این بیماران می باشد.

گفتاردرمانی برای بیماران سکته مغزی چه میتواند انجام دهد؟ 

آسیب های زبانی:

گفتاردرمانگر با ارزیابی و مشخص ساختن نوع آسیب زبانی، از شیوه های مختلف سعی به بکارگیری دوباره مناطق آسیب دیده مغزی و استفاده از مناطق دیگر مغز-که به صورت اولیه برای زبان استفاده نمی شوند- برای زبان، استفاده از ریتم و آهنگ برای ایجاد ساختار زبان و بهبود بخشیدن به آن  باعث کاهش یا حذف آسیب زبانی می شود. 

گفتار:

گفتاردرمانگران با توجه به نوع آسیب های مغزی با تمارینی مانند ماساژ،PNF ،تمرینات قدرتی ،حسی،استفاده از زویکرد چند حسی باعث بازگشت قدرت، سرعت ظرافت حرکات  اعصاب و ریتم عضلانی بیمار شده و باعث میشود فرد بتواند براحتی و روان و بدون خطا بار دیگران صحبت کند.

 

بلع درمانی به عنوان شاخه ای از گفتاردرمانی با مسئله ی حیات بلع بیمار مواجه می باشد. عدم درمان درست و منطقی بلع میتواند منجر به کاهش آب بدن، کاهش وزن، عفونت ریه، کما و حتی مرگ بیمار شود.

گفتاردرمانگر با الکتروتراپی، ماساژ،تمرینات دستی، استقامتی، قدرتی ،حسی -حرکتی باعث طبیعی شدن بلع و  کاهش و حذف خطرات فوق می شود. 

خواندن و نوشتن:

در این مورد نیز ابتدا علت مشخص شده و سپس با اصلاح آسیب های فعلی خواندن و  نوشتن بیمار دوباره بدست خواهد آمد.