کلامزی یا دست و پا چلفتی بودن به عنوان ضعف در هماهنگی، حرکات یا انجام کارها تعریف می شود.
در افراد سالم، ممکن است این حالت یک مشکل جزئی باشد. اما در عین حال می تواند خطر تصادف یا صدمات جدی مانند ضربه مغزی را افزایش دهد.
مروری بر مطالعات انجام شده در سال 2009 در زمینه ارتباط بین کنترل حرکتی و تفاوت‌های مغزی مرتبط با سن، نشان داد که مشکلات مربوط به سیستم عصبی و عصبی عضلانی بر مشکلات عملکرد حرکتی در بزرگسالان مسن‌تر تاثیر دارد.

دست و پا چلفتی بودن در کودکان:

مشکلات هماهنگی در کودکان غیرمعمول نیست؛خصوصا هنگامی که کودکان نوپا یاد می گیرند که چگونه بایستند و راه بروند. جهش‌های رشدی نیز می‌توانند سبب ناهماهنگی شوند تا زمانی که کودکتان به بدن در حال رشدش عادت کند.

همچنین کودکانی که در توجه کردن مشکل دارند نیز اگر از محیط اطراف خود کمتر آگاه باشند، ممکن است ناهماهنگ تر باشند.
چنانچه احساس می کنید دست و پا چلفتی بودن کودتان بهبود نیافته و حتی بدتر می شود، با پزشک کودکتان صحبت کنید.

مشکلات هماهنگی در کودکان می تواند ناشی از موارد زیر نیز باشد:
• مشکلات بینایی
• صافی کف پا یا نداشتن قوس کف پا
• اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
• اختلال طیف اوتیسم (ASD)

پزشک کودکتان بسته به علت این مشکل، می‌تواند گزینه‌های درمانی را ارائه دهد.

دیسپراکسیا:

دیسپراکسیا یا اختلال هماهنگی رشدی (DCD)، وضعیتی است که بر هماهنگی کودک تأثیر می گذارد. کودکان مبتلا به DCD معمولاً درهماهنگی فیزیکی متناسب با سن خود تاخیر دارند. این حالت به دلیل ناتوانی در یادگیری یا اختلال عصبی نیست. شما می توانید علایم DCD را با تمرین حرکات، تقسیم کردن فعالیت ها به مراحل کوچکتر، یا استفاده از ابزارهایی مانند دستگیره های ویژه روی مداد، بهبود بخشید.

 روشهای تشخیص کودکان خام حرکت یا کلامزی

تشخیص علت دقیق مشکلات هماهنگی در کودکان ممکن است دشوار باشد. دست و پا چلفتی بودن نشانه بسیاری از مشکلات است. چنانچه به نظر می رسد هماهنگی کودک شما ضعیف است یا علائم اضافی نیز ظاهر شده است، با پزشک یا کاردرمان کودکتان صحبت و مشورت کنید.
پزشک در مورد سابقه پزشکی و سایر علائم کودک شما سوال خواهد کرد. همچنین پزشک ممکن است نیاز به انجام چندین آزمایش برای کمک به تشخیص بیماری داشته باشد.

تشخیص اختلال هماهنگی رشدی و کلامزی دشوار است، زیرا علائم آن ممکن است با سایر اختلالات اشتباه گرفته شود. در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-V) چهار معیار ذکر شده است که می بایست برای تشخیص اختلال هماهنگی رشدی در نظر گرفته شوند:
• کودک در رسیدن به نقاط عطف حرکتی تاخیر نشان می دهد.
• اختلال و شرایط فرد به طور قابل توجهی در انجام فعالیت های روزمره زندگی / یا عملکرد تحصیلی تداخل و مشكل ایجاد می کنند.
• علائم در اوایل زندگی کودک شروع و نشان داده می شوند.
• مشکلات مربوط به مهارتهای حرکتی را نمیتوان با چیزی بهتر از ناتوانی ذهنی، نقص بینایی یا اختلالات مغزی توضیح داد.

تشخیص کودک دست و پا چلفتی (خام حرکت) کار سختی است. کودکی است که با ظاهر طبیعی در انجام کارها دچار مشکل می‌شود و دائما توجه بزرگسالان و همبازی‌هایش را به دلیل انداختن وسایل، پشت پا خوردن و افتادن‌های مکرر جلب می‌کند، احتمالاً در یادگیری نوشتن، نقاشی کردن، بستن دکمه لباس و بند کفش دردسر دارد و در حین یادگیری مهارت‌های جدید ناامید می‌شود و عموماً مورد تمسخر سایر کودکان قرار می‌گیرد. این اختلال جزء گروه اختلالات عصبی رشدی و زیر مجموعه اختلالات حرکتی در DSM-5 است. این بیماری یک اختلال مزمن عصبی_رشدی است که در دوران کودکی شروع می‌شود و بر حرکت و هماهنگی اثر می‌گذارد. کودکان مبتلا به این اختلال، به علت عدم هماهنگی حرکتی شدید (با معلولیت‌های دیگر رشدی مانند فلج مغزی ارتباطی ندارد) در پیشرفت تحصیلی و عملکرد روزمره با مشکلاتی مواجه می‌شوند. این اختلال می‌تواند ناشی از نبود دقت در انتقال پیام‌های مغز به بدن باشد. در این بیماری تکامل قسمت کوچکی از بخش حرکتی مغز، ناقص انجام شده است و این مشکل تکاملی باعث می‌شود فرد به علت عدم هماهنگی بین اعصاب و عضلات در انجام برخی از کارهای خاص ناتوان باشد.

علائم اختلال هماهنگی رشدی چیست؟

علائم اختلال هماهنگی رشدی می توانند بلافاصله پس از تولد ظاهر شوند. نوزادان تازه متولد شده ممکن است در یادگیری نحوه مکیدن و فرودادن شیر مشکل داشته باشند. کودکان نوپا ممکن است به كندی و آرامی یاد بگیرند غلت بزنند، بنشینند، چهاردست و پا بروند، راه بروند و صحبت کنند. با ورود به مدرسه، علائم این اختلال ممکن است بیشتر به چشم بیاید. علائم اختلال هماهنگی رشدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• راه رفتن ناپایدار و بی ثبات
• مشكل در پایین آمدن از پله ها
• انداختن اشیاء
• خوردن به دیگران
• زمین خوردن های مکرر
• مشکل داشتن در بستن بند کفش، پوشیدن لباس و سایر فعالیتهای خود مراقبتی
• مشكل داشتن در انجام فعالیت های مدرسه مانند نوشتن، رنگ آمیزی و استفاده از قیچی

افراد مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی ممکن است به خودآگاهی رسیده و از فعالیتهای ورزشی یا اجتماعی کناره بگیرند. با این حال، ورزش و فعالیت بدنی محدود می تواند منجر به ضعف تن عضلانی و افزایش وزن این افراد شود. حفظ مشارکت اجتماعی و شرایط جسمی مناسب برای غلبه بر چالش های اختلال هماهنگی رشدی ضروری است.

در صورت وجود علایم مبنی بر خام حرکتی و عدم هماهنگی حرکتی در کودکتان جهت درمان به موقع با ما همراه شوید 

تلفن تماس 02188242410

چه عواملی بروز باعث دست و پا چلفتی بودن می شوند؟ 

شیوع خام حرکتی در کودکان:

شیوع DCD بین8%-5% در كودكان سنین مدرسه تخمین زده می شود.بنظر می رسد این شیوع در پسران با نسبت 2 به 1 بیش از دختران باشد.این اختلاف ممكن است به علت ارجاع بیشتر پسران باشد زیرا این اختلال مشكلات بیشتری جهت كنترل آنان درخانه ومدرسه ایجاد می كنند.

پیش آگهی کودکان دست و پا چلفتی:

عموم تحقیقات در زمینه ی DCD نشان میدهند كه این كودكان بدون مداخلات درمانی اگرچه بدتر نمی شوند اما بهبودی نیز حاصل نمی گردد.در یك كار تحقیقاتی كه نتایج آن در مقاله ایی با عنوان (كلامزی در كودكان : آیا این كودكان با افزایش سن بهبود میابند؟(1991))(1) انتشار یافت17 كودك در سن 6 سالگی مورد آزمون قرار گرفتند و سپس در سن 16 سالگی دوباره آزمونها به عمل آمد ومشخص گردید مشكلات كه در 6 سالگی وجود داشت در 16 سالگی نیز ادامه دارد.در یك كار تحقیقاتی دیگركه در سال 2001 انجام شد(2) كودكان سوئدی مورد مطالعه قرار گرفتند در این آزمون 818 كودك از نظر توانایی درك مطالب هنگام خواندن در سن  7 سالگی مورد آزمون قرار گرفتند وهمینطور در سن 10 سالگی این آزمون تكرار شد نتیجه این كه ارتباط معناداری بین نتایج این دو آزمون وجود داشت پس میتوان نتیجه گرفت این كودكان بدون مداخلات درمانی اگرچه بدتر نمی شوند اما بهبودی نیز حاصل نمی گردد این كودكان معمولا در سطح نازلتری از تواناییهای خواندن و تحصیلی برخوردارند.

ویژگیهای عملكرد حركتی كودكان کودکان دست و پا چلفتی شامل موارد زیر می باشد:

-كندی حركات

-تكیه بیش از حد بر اطلاعات بینایی در مقایسه با اطلاعات حس عمقی

-ناهماهنگی در ارتباط میان برخی از جنبه های حركتی با سایر مهارتهای حركتی

-این كودكان معمولا در پیش بینی واستفاده از اطلاعات حس عمقی وبهره گیری از سرنخ ها وهمچنین بكار بردن استراتژیهای درمانی ناكارامدند.

اختلال هماهنگی رشدی چگونه درمان می شود؟

اختلال هماهنگی رشدی با یک برنامه طولانی مدت شامل آموزش، فیزیوتراپی، کاردرمانی و آموزش مهارت های اجتماعی برای کمک به فرد در جهت تطبیق او با این اختلال درمان می شود.
فعالیت های ورزشی می تواند به شما در ایجاد هماهنگی، تعادل و ارتباط بهتر بین مغز و بدن کمک کند. انجام ورزش های فردی مانند شنا یا دوچرخه سواری ممکن است فرصت های بهتری را برای ایجاد مهارت های حرکتی نسبت به ورزش های گروهی فراهم کنند. در صورت داشتن اختلال هماهنگی رشدی، ورزش روزانه در جهت آموزش بدن و مغز برای همکاری با یكدیگر و کاهش خطر چاقی بسیار ضروری می باشد.
کاردرمانی می تواند به شما برای تسلط یافتن در انجام فعالیتهای روزمره کمک کند. متخصصان كاردرمانی روش ها و تكنیك های زیادی را برای کمک به افراد برای انجام کارهای مشكل و پیچیده می دانند. همچنین کاردرمانگر شما می تواند با همکاری مسئولان مدرسه تغییراتی را که به شما در موفقیت بیشتر در مدرسه کمک
می کنند مانند استفاده از رایانه به جای نوشتن دستی را ایجاد كند. 

نقش کاردرمانی در درمان کودکان کلامزی یا دست و پا چلفتی

یکی از برنامه های درمانی مناسب برای کودکان خام حرکت کاردرمانی می باشد که با اسنفاده از تکنیک های درمانی مناسب و آگاهی از جنبه های مختلف این اختلال می تواند کمک شایانی به افزایش توانمندیهای این کودکان در زمینه های گونگون نماید

اولین قدم برای درمان اختلال هماهنگی حرکتی رشدی، کشف و شناسایی محدودیت‌های حرکتی کودک است. برای تقویت مهارت‌های حرکتی کودک از روش‌های مختلفی استفاده شده است از جمله؛ درمان ادغام حسی (حس بدن و محیط)، آموزش حرکات ظریف بدن و چشم و …بسته به شدت بیماری ممکن است لازم شود گفتاردرمانی و کاردرمانی با هم انجام شود و این درمان‌ها می‌توانند تا حد بسیار زیادی در تکامل اعمال حرکتی و مستقل شدن کودک موثر باشد.

در طولانی مدت چه چیزی را میتوان انتظار داشت؟

متأسفانه، كودكان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی معمولاً در بزرگسالی نیز علائم این اختلال را تجربه می كنند. آموزش صحیح مهارت های حرکتی می تواند به كودكان در داشتن یك زندگی عادی و پرتحرک کمک کند. چشم انداز آینده كودكان مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی، بستگی به میزان سازگاری آنها با این اختلال و تسلط بر محدودیت های مرتبط با آن دارد.

ترجمه توسط تیم پژوهشی مرکز جامع توانبخشی ایران