تورتیکولی مادرزادی شرایطی است که در آن عضله گردن نوزاد کوتاه می شود و باعث انحراف گردن می شود. معمولا تورتیکولی در بدو تولد ایجاد میگردد و با نام گردن پیچه نیز بکار میرود.  در این مبحث سعی کردیم که شما را با کلیات عارضه تورتیکولی در نوزادان و دلایل ایجاد آن و همچنین ارائه تمرینات ساده و موثر فیزیوتراپی و کاردرمانی همراه با عکس، برای درمان قطعی تورتیکولی آشنا کنیم ، در فیزیوتراپی تورتیکولی از حرکات کششی و بعضی دستگاههای خاص فیزیوتراپی و حرکات و ورزش های خاص استفاده میشود و روند کار با یک ارزیابی دقیق میزان کوتاهی عضله و محدودیت حرکتی گردن نوزاد آغاز میگردد.

علت تورتیکولی چیست؟

تورتیکول ممکن است پس از زایمان دشوار اتفاق بیفتد ، به خصوص اگر نوزاد درشت باشد ، در حین زایمان ، اگر عضله استرنوکلئیدوماستوئید ، کشیده شود ، و دچار پارگی شود ، باعث خونریزی و کبودی در عضله میشود.عضله آسیب دیده باعث ایجاد فیبروز (اسکار) می شود که باعث کوتاه شدن و سفت شدن عضله می شود و سر نوزاد را به یک طرف می کشد. فیبروز توده ای را تشکیل می دهد که گاهی اوقات می توان آن را در کنار گردن حس کرد.گاهی اوقات ، تورتیکولی های به دلیل نقص در ایجاد عضله استرنکلئیدوماستوئید یا به دلیل موقعیت غیر طبیعی جنین در رحم رخ می دهد.

متخصص تورتیکولی کیست ؟ یکی از تخصصی ترین کلینیک های موسسه  ایران کلینیک ویژه کاردرمانی و فیزیوتراپی میباشد که سالانه پذیرای تعداد زیادی نوزادان با تشخیص تورتیکولی میباشد ، جهت همراهی با تیم تخصصی تورتیکولی با ما تماس بگیرید66596151

پاسخ به این سولات را در متن زیر بخوانید:

درمان تورتیکولی با ورزش

درمان تورتیکولی در نوزادان

آیا بیماری تورتیکولی درمان دارد؟

 

علائم تورتیکولی چیست؟

تورتیکول عضلانی مادرزادی ممکن است در بدو تولد قابل مشاهده باشد ، اما معمولاً چند هفته بعد خود را نشان می دهد. در زیر به شایع ترین علائم تورتیکولی اشاره شده است. با این حال هر کودکی ممکن است علایم مجزایی را نشان دهد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 کج شدن سر نوزاد به یک طرف

 چانه نوزاد به سمت طرف مقابل می چرخد

 سفت شدن عضله کناری گردن ، 1-2 سانتیمتر در وسط یا دو سوم فوقانی عضله

 علائم تورتیکولی ممکن است شبیه سایر عارضه های گردنی دیگر باشد.برای تشخیص ، و میبایست با پزشک فرزند خود جهت افتراق آن مشورت کنید.

 

تورتیکولی چگونه تشخیص داده می شود؟

در معاینه فیزیکی نوزاد ممکن است کج شدن گردن ، برجستگی سر ، تنش عضله استرنکلئیدوماستوئید و همچنین وجود توده در قسمت میانی عضله را نشان دهد.علاوه بر تاریخچه پزشکی کامل و معاینه جسمی ، روشهای تشخیصی برای تورتیکول عضلانی مادرزادی ماهیچه ای ممکن است شامل اشعه X و سونوگرافی نیز باشد.پرتوهای ایکس تستهای تشخیصی هستند که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویر داخلی ، استخوانها و اندامهای داخلی در فیلم استفاده می کنند. آنها به بررسی ناهنجاری های استخوان های گردن و شانه ها کمک می کنند.

معاینه سونوگرافی یک روش تصویربرداری تشخیصی است که از امواج صوتی با فرکانس بالا و یک رایانه برای ایجاد تصاویر رگ های خونی ، بافت ها و اندام ها استفاده می کند. از سونوگرافی برای مشاهده اندام های داخلی به عنوان عملکرد ، و ارزیابی جریان خون در عروق مختلف استفاده می شود. 

 

عوارض تورتیکولی

در صورت عدم درمان به موقع تورتیکولی ، شیرخوار قادر به حرکت صحیح سر خود نخواهد بودو سفت شدن دائمی عضلات به عدم تقارن دایمی گردن و صورت منجر میشود.

 تورتیکولی توانایی کودک را در چرخش سر برای دیدن محیط پیرامون ، شنیدن و تعامل آزادانه با محیط اطراف را محدود می کند. به همین دلیل ، ممکن است تورتیکولی منجر به تاخیر در پیشرفت شناختی ، اختلال در آگاهی از بدن ، ضعف و مشکلات موجود در تعادل شود.

درمان تورتیکولی

درمان موفق تورتیکولی به چه عواملی بستگی دارد؟

 سن کودک ( هر چه سن کودک پایین تر باشد موفقیت درمان تورتیکولی بالاتر است )

سلامت عمومی و سابقه پزشکی کودک ( بدین معنی که در صورتیکه کودک درگیر مشکلات جانبی دیگر پزشکی نباشد شرایط درمان تورتیکولی مهیاتر است)

سطح تحمل کودک در برابر تمرینات فیزیوتراپی و کاردرمانی

 

درمان تورتیکولی شامل موارد زیر است:

 

فیزیوتراپی و کاردرمانی : برنامه تمرینی کشش ملایم (برای کمک به تسکین تنش و بلند کردن عضله استرنکلئیدوماستوئید)

 تقویت عضلات ضعیف (برای کمک به کودک در یادگیری حرکات صحیح)

 جراحی در تورتیکولی(برای اصلاح عضله کوتاه شده)

 توده سفت گردن در تورتیکولی معمولا در طول ماه اول زندگی بزرگتر و سفت تر میشود ، سپس ا تمرینات توانبخشی به تدریج کوچکتر میشود و معمولاً در سن 5 تا 8 ماهگی ناپدید می شوند.

 

تمرینات فیریوتراپی و کاردرمانی تورتیکولی

تورتیکولی وضعیتی است که باعث میشود گردن کودک به یک سمت منحرف شود.تورتبکولی معمولا به دنبال سفت شدن عضلات گردن ، ایجاد می‌شود، این وضعیت اغلب به دلیل سفتی یک عضله خاص ایجاد میشود که مسئول حرکت سر به سمت شانه است و همچنین صورت را به سمت شانه مخالف می چرخاند و سر را به سمت سینه هدایت می کند. ماندن وضعیت گردن در این موقعیت در طولانی مدت باعث سفت شدن سایر عضلات گردن می شود

از آنجا که اختلالی در  سیستم عصبی  تعادلی کودک ایجاد نمی‌شود ، ممکن است کودکان مبتلا به تورتیکولی مکانیسم های جبرانی را برای ایجاد واکنشهای تعادلی بکار گیرد. 

اعدم تقارن در حرکات گردن ممکن است باعث انحراف ستون فقرات و توزیع نابرابر وزن در پاها هم شود و منجر به بروز مشکلات ارتوپدی شود

تورتیکولی همچنین باعث صافی یک طرفه پشت سر هم میشود. 

و این به دلیل این است که شیرخوار سر را به یک سمت نگه میدارد و فشار مداوم روی قسمت پشت سر منجر به صاف شدن یک طرفه آن می شود که همراه با برآمدگی در طرف دیگر جمجمه یعنی پیشانی است.

در صورت عدم درمان ، ممکن است تورتیکولی در توانایی های درکی و  یادگیری در سنین مدرسه تاثیر منفی داشته باشد.

 نیاز به درمان در تورتیکولی را پزشک تعیین می کند. و در صورت لزوم درمان ، ارجاع به فیزیوتراپی و کاردرمانی انجام می شود . در فیزیوتراپی و کاردرمانی تورتیکولی ، باید به طور جداگانه نیازهای هر کودک را ارزیابی کند و درمان بر این اساس به صورت درمان در کلینیک و مشاوره در خانه ارایه میگردد.

مشاوره تورتیکولی در منزل شامل : وضعیت دهی کودک در هنگام خواب و بیداری  ، تحریک نوزاد مبتلا به تورتیکولی به نگاه کردن یکسان به هر دو جهت

 

ورزش های مفید برای کودکان تورتیکولی:

 

وضعیت های مفیدی که برای کودکان مبتلا به تورتیکولی توصیه میشود:

خوابیدن به صورت دور و بالا آوردن سر،  ، نشستن و ایستادن در صورت لزوم به کمک و تکیه گاه. 

  استفاده از  اسباب بازی هایی که باعث چرخش سر و بدن به سمت غیر ترجیحی کودک می شود .

محیط کودک ( موقعیت اسباب بازی ها و گهواره ) را تنظیم کنید تا کودک مجاب شود به سمت غیر ترجیحی خود کنکاش کند .

 

حرکات اصلاحی تورتیکولی ( کجی گردن ) :

 

کودک مبتلا به تورتیکولی خود را جلوی  شکم و روی پاهایتان به نحوی قرار دهید که برای دیدن اسباب بازی های سمت غیر ترجیحی خود مشتاق تر گردد.

 به کودک از طرف غیر ترجیحی نزدیک شوید. اسباب بازی ها را در بالا و به طرف غیر ترجیحی نگه دارید.

یک پتو و اسباب بازی های کودک را روی یک سطح زمین قرار دهید و کودک خود را بر روی شکم خود قرار دهید تا بازی کند. این موقعیت بسیار خوبی برای نوزادان است که بتوانند اسباب بازی ها را نگاه کنند و تمرین خود را برای بلند کردن سر انجام دهند.

کودک مبتلا به تورتیکولی را بر روی شکم خود قرار دهید در این حالت در حالی که روی شکم شما دراز کشیده است به راحتی می تواند با شما ارتباط چشمی برقرار کند.

 

اسباب بازی ها را به روشی قرار دهید که باعث نگاه رو به پایین آنها شود.

 

نشستن و ایستادن ( با کمک یا مستقل)

در این حالت نیز اسباب بازی های کودک را در طرف غیر ترجیحی او قرار دهید

 

نحوه بغل کردن کودک تورتیکولی

مطابق عکس در حالیکه کودک را به صورت یک طرفه بغل کرده آید ، پشت کودک روی سینه شما قرار دارد و قسمت سفت گردن کودک در پایین واقع میشود

در این حالت یک دست شما زیر سر کودک و دست دیگران باید پای کودک قرارداد دارد و بدین شکل یه قوس کلی مخالف تورتیکولی را در بدن کودک ایجاد میکنید

 

 

درمان تورتیکولی با تزریق دیسپورت

در برخی موارد در صورت صلاحدید پزشک و همچنین شرایط مساعد کودک از نظر سنی و فیزیکی و همچنین میزان شدت تورتیکولی ، تزریق دیسپورت و یا بوتاکس در عضله اسپاستیک انجام میگردد. نکته ای که باید در نظر داشت این است که حتما باید پس از تزریق تحت درمان فشرده کاردرمانی و فیزیوتراپی قرار گیرد.

 منبع :www.luriechildrens.org