بسیاری از کودکان فلج مغزی مشکلات خوردن و آشامیدن دارند

این (مشکلات) می تواند شامل طیف وسیعی باشد؛ از مشکلات کوچک مربوط به هماهنگی حرکات دهانی که باعث می شود غذاخوردن آهسته و با ریخته شدنهای بیش از حد انجام شود تا ناهماهنگی های شدید در مکانیسم که باعث ایجاد شرایط بهداشتی نابسامان و حتی مخاطره آمیز برای زندگی. مدت زمان غذاخوردن، اغلب کودکان موادغذایی کافی دریافت نمی کنند. (1989)Box نشان داد که 20درصد کودکان فلج مغزی در تحقیق وی یا به شدت کم وزن بودند یا در اثر مشکلات خوردن و آشامیدن به طرز بدی تغذیه می شوند. این نشان داد که نیمی از کودکان دچار مشکلات خوردن و آشامیدن هستند.

تغذیه مستقل می تواند همزمان با نهمین ماه آغاز گردد بچه های کوچک به طور خودکار هرچیزی را که دستکاری می کنند به دهانشان می برد. عاقبت این تبدیل به مهارت بردن غذا به سمت دهان می شود. با یادگیری از مراقبین، کودکان یاد می گیرند که پاسخهای خودکار را به فعالیتهای مطلوب و کاملاً هدفمند تبدیل کنند. تعدادی از کودکانی که دچار فلج مغزی هستند این فرصتهای یادگیری ابتدایی را ازدست می دهند. اگر والدین آنها آموزش ببینند که چگونه از کمکهای جبرانی استفاده کنند تا کودکان، خودشان از سن مناسب غذاخوردن را به عهده بگیرند کمک بزرگی به این کودکان خواهد شد

جهت همراهی با کارشناسان کاردرمانی و گفتاردرمانی در کلینیک ویژه فلج مغزی موسسه ایران با ما تماس بگیرید 66596151

برای دریافت اطلاعات در مورد این جنبه از زندگی کودک شاید مجبور باشید به طور همزمان به 5 تخصص مختلف مراجعه کنید. ;کاردرمانگر می تواند برروی بهترین نحوه وضعیت دهی به کودکان تمرکز داشته باشد. کارشناسی تغذیه می تواند پیشنهاداتی در مورد بهترین نوع ازانواع مختلف غذاهایی که بتوانید به کودکتان بدهید، ارائه دهد. درمانگر گفتار و زبان (گفتار درمانگر) می تواند در زمینه بهترین راهکارهای کسب الگوی مناسب  جویدن و بسته نگه داشتن دهان آموزشهایی ارائه دهد. کار درمانگر می تواند بهترین تجهیزات غذاخوردن و نشیمنگاههای مناسب را معرفی کند. در نهایت ممکن است مشکلات احتمالی در زمینه  هاضمه را با مشاوره مربوطه درمیان بگذارید. به منظور ارائه اطلاعات مرتبط و مناسب، این یک ضرورت است که متخصصین یاد شده کودک شما را در هنگام غذاخوردن به دقت تحت نظر داشته باشند و حتی الامکان باهم تشریک مساعی داشته باشند تا اطلاعات ضدو نقیض به شما ندهند. به هرحال هماهنگ کردن این تعداد متخصص با یکدیگر به منظور اطمینان از اینکه اطلاعات متضاد ارائه نشود کار ساده ای نیست همچنین جمع کردن این تعداد متخصص به طور همزمان برای یک مشاوره نیز کار ساده ای نیست، حتی اگر شما بتوانید این کار را انجام دهید، کم پیش می آید که کودک برای انتقال برنامه همیشگی نحوه غذاخوردن خود به شرایطی که تحت نظارت این تعداد فرد انجام شود، تمایل داشته باشد. در پایان روز نیز اینکه حداکثر استفاده از مناسبترین برنامه های تغذیه ای، از طریق به کارگیری این تعداد پیشنهاد از منابع مختلف حاصل شود، بستگی به کودک و مادرش دارد.

چند توصیه در غذا دادن به کودکان فلج مغزی

اطمینان حاصل کنید که کودک شما بشقاب، غذای داخل آن و قاشقی که غذا را با آن به دهان ببرد را می بینید. این مسأله بخصوص برای کودکانی که مشکل شنیداری دارند مهم است. با او در مورد چگونگی غذا خوردن صحبت کنید و اجازه دهید که غذا را دیده، حس کند و بوی آن را استشمام نماید. بشقاب و قاشق را حس کرده و مجاورت و نزدیکی آنها را با یکدیگر و با خودش دریابد.

کودکان سالم مراحل کسب مهارت در غذاخوردن را ولو همراه با کثیف کاری در هنگام انجام آن طی می کنند. این خطر وجود دارد که مراقبین کودکانی که ناتوان هستند آنها را یا به خاطر راحتی، یا به خاطر اینکه خود و کودکان هیچ تلاشی برای غذا خوردن ندارند و یا به خاطر احساسات مراقبین (حتی شاید ناآگاهانه) که بیشتر ناتوانی کودکان را می بینند، خیلی خیلی تمیز نگه دارند.

مهم است که شما بدانید کی غذا خوردن تمام شود. اگر غذا در سرتاسر یک وعده غذایی در اطراف دهان کودک باقی بماند می تواند باعث کاهش حساسیت یا کاهش حس اینکه غذا کجا باشد باشد دروی شود. به هرحال، هیچ آسیبی در اینکه کودکی که ناتوانی دارد نیز این فرصت را داشته باشد که غذا را تماماً به وسیله دستش بگیرد، وجود ندارد.

بسیار مهم است که مطمئن باشید که کودک می تواند قاشقی که به سمت دهان او در هنگامی که به وی غذا می دهید می آید را، ببینید. تکنیکهای متنوعی برای تشویق کودک به خوب جویدن و بسته نگه داشتن دهان وجود دارد که یک گفتار درمانگر می تواند به شما پیشنهاد کند. تعدادی از کودکان فلج مغزی در بسته نگه داشتن دهانشان مشکل دارند یا عادت به بیرون انداختن زبان به هنگام تلاش برای خوردن دارند. همچنین مدت زمان زیادی می تواند طول بکشد تا حرکات دهان که با مکیدن پستان یا شیشه شیر مربوط می باشد به حرکات تکامل یافته ای که در جویدن برای خرد کردن موادغذایی جامد در دهان لازم است، تبدیل گردد. اگر کودک شما چنین مشکلاتی دارد، پیشرفت از مکیدن به جویدن ممکن است نیاز به تشویق صبورانه و با سرعت کم به وسیله افزایش مرحله به مرحله در درجه ترکیب غذا و متعاقباً در ناهنجاری غذاهای پیشنهادی، باشد. تعدادی از کودکان فلج مغزی با رفلکس «gag» شان مشکل دارند. این بدین معناست که اگر لقمه غذا را در مسیر نادرست فرو ببرند (ببلعند)، سرفه کردن برایشان مشکل است. اگر این یک مشکل قابل توجه برای کودک شماست، باید از گفتار درمانگر یا پزشک اطفال کودکتان راهنمایی بخواهید.

مادامی که کودک شما به مراقبت شما نیاز دارد به وسیله غذاخوردن می توانید به او این فرصت را بدهید که خود را در یک وعده غذایی احساس کند. میزان غذایی که به عنوان یک وعده غذایی دریافت می کند باید به اندازی ای باشد که رضایت خاطر شما را جلب نماید. این می تواند برای هر کودک منحصر به فرد باشد. به عنوان حداقل می توانید یک قاشق را به دست کودک بدهید و او را راهنمایی کنید که تا انجایی که می تواند به راحتی دستش را حرکت دهد و به دست غالبش این تجربه حرکتی را بدهد. اگر بتواند دستش را تا دهانش ببرد می توانید قاشق را در تمام مسیر هدایت کنید. همچنین می تواندی او را تشویق کنید تا تکه های غذا  (از قبیل کیک، بیسکویت، نان یا میوه) را با دستانش بردارد و به سمت دهانش ببرد. اطمینان حاصل کنید که چنین فعالیتی باعث تغذیه ناکافی وی نشود. اگر در این مورد تردید دارید قبل از اینکه این قبیل فعالیتهای مستقل را آغاز نمایید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید تا مطمئن باشید کودک شما موادغذایی مورد نیازش را به میزان کافی دریافت کرده باشد. غذاخوردن برای اغلب نوزادان و کودکان فلج مغزی یک مشکل است. برای برخی از کودکان این مشکل یک مشکل طبی محسوب می گردد. به عنوان مثال برخی از کودکان با احتمال بیشتری دچار خفگی به وسیله موادغذایی می گردند که به دلیل نبود رفلکس gag می باشد. اگر کودک شما این اختلال تغذیه ای را دارد قبل از اینکه فرآیند تغذیه را توسعه یابد به طور طبیعی تمام موانع احتمالی طبی را برطرف نمائید.

اگر ارزیابی طبی رخداد هرگونه شرایطی که باعث مشکل در تغذیه کودکتان را رد کرد، قدم بعدی این است که مشکلات وی در روند تغذیه آنالیز شود در اغلب موارد، مشکلات تغذیه ای زودهنگام، مرتبط با اختلالات حرکت یا لمس و یا هردو معلوم می گردد. مشکلات حرکتی که می تواند تغذیه را برای کودکان فلج مغزی پیچیده نماید مشکلات مربوط به کنترل فک و تحرک زبان، لب و گونه را شامل می شود. این مشکلات حرکتی معمولاً می تواند در اثر تون عضلانی بسیار بالا و یا بسیار پائین ایجاد گردد بنابراین برای اینکه مشکلات تغذیه ای کودکتان را تحت کنترل بگیرید. شما باید سعی کنید تون عضلانی کودکتان را قبل از آغاز روند غذا دادن از طریق نگه داشتن و یا وضعیت دهی مناسب تا آنجایی که امکان دارد نرمال سازی کنید و در تمام آغاز روند و غذا دادن آنرا حفظ کنید. اگر کودکتان همچنان در کنترل فک و بسته نگه داشتن لبهایش دچار مشکل است. شما مجبور می شوید که یک ساپورت خارجی استفاده کنید. برای مواردی ممکن است نیاز باشد که از دستتان برای ساپورت سر کودک و کمک به او برای بستن فکش استفاده نمائید. یک گفتار درمانگر و یا کارددرمانگر می تواند شما را در بکارگیری این تکنیکها برای کودکتان کمک کند.

سایر مشکلات کودکان فلج مغزی در غذا خوردن

علاوه بر مشکلات حرکتی، کودکان فلج مغزی گاهی اختلالات حسی نیز دارند که تغذیه شان را مشکل می نماید. بعضی از کودکان، در مواردی بطور فزاینده ای نسبت به لمس محدوده صورت و دهان و اطراف آن حساسیت دارند. که در این صورت لمس غذا، پستانک قاشق یا حتی دست برای شان ناخوشایند است و ممکن است برخورد اینها به اطراف دهان باعث واکنش به شکل گاز گرفتن، چرخانیدن سر، خودداری از باز کردن دهان یا حتی تهوع شود این واکنش شدید نسبت به لمس ناحیه اطراف دهان اشاره به تداوفع لمسی دهان دارد. این شرایط می تواند بسیار شدید باشد به نحوی که هر گونه تلاش برای غذا دادن ناخوشایند بوده و اغلب غیرممکن باشد و یا می تواند خفیف باشد که کودک تنها غذاهایی را که مخلوطی بیشتر از یک ترکیب در آنها وجود داشته باشد. مثل ماست با تکه های بزرگ میوه را برگرداند.

برخی از کودکان فلج مغزی مشکلات تغذیه ای دارند که نقطه مقابل تدافع لمسی دهانی است. به جای واکنش شدید لمسی اطراف دهان و صورت، آنها کند- واکنش هستند. به دلیل اینکه آنها احساس کافی در دهان ندارند، برایشان مشکل است که بدانند چه مقدار غذا در دهانشان وجود دارد و کجاست، یا چگونه آنرا درون دهان جابه جا کنند و کی فروبرند. کودکانی که فرم خفیف این مشکل را دارند اغلب نمی فهمند و احساس نمی کنند که چانه شان دراثر آب ریزش خیس شده و یا درک نمی کنند که غذا در  دهانشان یا برروی چانه شان است.

کودک بیش واکنش یا کندواکنش نسبت به لمس می تواند از طریق یک برنامه دقیق درونداد حرکتی دهانی کنترل شده، در مهارتهای غذاخوردن بهبود یابد. بدین صورت که یا یک برنامه درجه بندید شده برای حساسیت زدایی و حساس سازی اطراف و درون دهان به کار گرفته میشود. اگر کودک شما نسبت به لمس بیش حساس است بهتر است که لمس وی با دستتان یا یک اسباب بازی) ابتدا در بیرون دهان و به آرامی به سمت درون دهان انجام گردد به یاد داشته باشید که فشار محکم برای کودک شما از لمس سبک قابل پذیرش تر می باشد. اگر کودکتان دست شما را پذیرفت می توانید دست خودش را هدایت کنید تا کار تحریک انجام شود. اگر کودکتان نسبت به لمس کند پاسخ می دهد شما می توانید او را به وسیله دروندادهایی از گونه های مختلف لمسی یا ترکیبهای متفاوت بمباران نمائید. یک کار درمانگر یا گفتار درمانگر می تواند به شما نشان دهد که چگونه از غذاهایی با دماها و ترکیب های مختلف برای افزایش آگاهی کودکتان از چیزی که در دهانش هست استفاده کنید. ممکن است با قرار دادن یک آینه در مقابل کودکتان در تمام مدت زمان وعده غذایی نیز بتوانید به مهارتهای تغذیه او کمک کنید.

کودکان فلج مغزی اغلب مشکلات مرتبط با غذاخوردن و بلع دارند. شایعترین مشکلاتی که غذا خوردن را متأثر می سازند شامل بیرون افتادن زبان، (رفلکس گاز گرفتن(bite) تشدید شده وطولانی مدت، افزایش یا کاهش غیرطبیعی  (رفلکس gag، بیش حساسی لمسی و آبریزش می باشد. سرفه، خس خس کردن فرض یا برونشیت می تواند متعاقب، آسیراسیون در خلال بلع یا رفلکس گاستروایز و فاجیال ایجاد گردد. یک ارزیابی دهانی حرکتی و بررسی کلینیکی غذا خوردن می تواند اطلاعات با ارزشی در رابطه با بلع با صلاح دهانی فراهم آورد اما ممکن است در معین کردن اختلالات مربوطه به فازهای فارینژیال و ایزو فاجیان بلع از قبیل آسپیراسیون ناتوان باشد که در این موارد ممکن است مطالعات ویدئو فلورواسکوبیک بتواند بر جزئیات کمک کننده باشد.

چه افراد و تخصصهایی میتوانند به غذا خوردن کودکان فلج مغزی کمک کنند؟

برای کمک به یک خانواده بتواند بر مشکلاتی که در رابطه با غذا دادن به کودک فلج مغزی خود دارد فائق آید، یک رویکرد تیمی باید به کار گرفته شود. این تیم باید شامل تمامی تخصصهای مرتبط با حوزه سلامت و خانواده بیمار باشد. معنای حرفه ای تیم تغذیه باید شامل یک گاسترو اینترولوژیست (متخصص داخلی گوارش)، کار درمانگر گفتار درمانگر، متخصص تغذیه، پرستار و روانشناس باشد. ارزیابی باید توانایی بیمار برای مکیدن، جویدن، بلعیدن کنترل سروتنه، حفظ وضعیت تغذیه ای و داشتن سطح مناسبی از هوشیاری (وضعیت نورولوژیک) را شامل شود. خواسته های خانواده و انتظاراتشان در قبال قابلیتهای تغذیه ای کودکشان نیز باید موردتوجه قرار گیرد.

واژه های کلیدی: نحوه غذا دادن به کودکان فلج مغزی_ مشکلات کم وزنی در کودکان فلج مغزی_ راهکارهایی برای بهتر غذا خوردن کودکان فلج مغزی

ترجمه :مصطفی بنایی کارشناس کاردرمانی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید