با توجه به گستردگی عارضه لکنت زبان در جامعه کودکان و بروز نگرانی‌هایی در این خصوص خط مشی کلینیک جامع توانبخشی ایران تعامل مستقیم تیم تخصصی آسیب شناسان لکنت و ارائه مشاوره‌های موثر گفتار درمانی و همچنین طرح برنامه هفتگی می باشد

 

لکنت زبان چیست؟

به اختلال در روانی گفتار و الگوی زمانی طبیعی آن که سخن گفتن را دشوار می‌سازد لُکنَتِ زبان گفته می‌شود.

لکنت زبان عمدتاً و بطور کلی جز در موارد استثنایی در دوران خردسالی آغاز شده و یک پدیده خاص دوران کودکی است. معمولاً از سنین ۲ تا ۴ سالگی شروع می‌شود. لکنت زبان از مهم‌ترین و متداولترین اختلالات تکلمی است. در سنین ۶ تا ۷ سالگی نیز که مصادف با زمان آغاز مدرسه‌است به لحاظ ویژگیهای عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره موقعیت مناسبی است برای بروز لکنت زبان در میان کودکانی که بیشتر مستعد چنین اختلالی هستند. گاهی از موارد در دوران بلوغ نیز افرادی که قبلاً به نحوی لکنت زبان داشته‌اند دچار لکنت زبان می‌شوند.

 

علت لکنت زبان :

لکنت زبان معمولاً زمانی شروع می‌شود که مهارت‌های گفتاری کودک در حال رشد است و در نتیجه تحت عنوان لکنت رشدی بیان می‌گردد. ژنتیک خانوادگی در برخی موارد مرتبط می‌باشد - فردی که در خانواده‌اش سابقه لکنت زبان وجود داشته باشد با احتمال بیشتری دچار آن می‌گردد. در موارد نادری نیز لکنت زبان در بزرگسالی اتفاق می‌افتد که لکنت اکتسابی یا دیررس نامیده می‌شود و غالباً در اثر سکته‌ مغزی که منجر به آسیب به مغز می‌شود، ایجاد می‌گردد. همچنین ممکن است در اثر ضربه به سر یا ناراحتی عاطفی شدید حاصل شود.

 

درمان لکنت در بزرگسالان

برخلاف آنچه ممکن است تصور شود، لکنت در بزرگسالان نیز قابل درمان می باشد،اما فرآیند درمان طولانی تر  بوده و نیاز به تسلط بیشتر درمانگر و تلاش بیشتر مراجعه کننده دارد.به طور کلی درمان لکنت در بزرگسالان در گذشته به دو گروه "روان تر لکنت کردن" و "روان تر صحبت کردن" یا "شکل دهی روانی" تقسیم  می شد.در شیوه های روان تر لکنت کردن، به فرد تکنیک های آموخته می شود تا با آنها لکنت را به شیوه ای ساده و راحت تر و بدون تلاش و تقلای اضافی مانند حرکات دست و صورت که در حین لکنت اتفاق می افتند  و سفت شدگی کمتر اندام های گفتاری انجام دهد.در این شیوه برای کاهش حس منفی در باره لکنت و کاهش مواردی مثل آشفتگی و پریشانی روحی در لحظه لکنت، درمان های صورت می گیرد که به آنها درمان شناختی گفته می شود.از بارزترین شیوه های درمانی بر اساس رویکرد روان تر لکنت کردن می توان به شیوه ی ون رايپر اشاره کرد.

در طرف دیگر شیوه های روان تر صحبت کردن وجود دارندکه در آنها لکنت به طور کلی با گفتار روان جایگزین می شود. بواسطه  اینکه این روش ها مدعی هستند که لکنت را به طور کامل حذف می کنند پس نیازی به اجزای شناختی  در درمان های خود نمی بینند. از معروفترین روش های درمانی بر اساس روان تر لکنت کردن می توان به روش کمپردوان اشاره کرد. پس از سال بحث و رقابت این دو روش درمانی اکنون درمانگران  شروع به پذیرش و استفاده از " روش های ترکیبی "کرده اند.

در این روش ها هدف جایگزین کردن گفتار روان با سرعت طبیعی یا نزدیک طبیعی همراه با  کاهش آشفتگی و پریشانی در لحظات لکنت و ایجاد تجربیات مثبت از حرف زدن( در جهت حذف خاطرات منفی از لکنت) می باشد. نکته ی مهم در تمامی روش های فوق، واگذاری تدریجی درمان به فرد لکنتی بزرگسال است.پس از کسب گفتار روان در جلسه ی درمان،فرد لکنتی همراه درمانگر جلساتی را برگزار می کنند که اصطلاحا به آنها " جلسات حل مسئله" گفته می شود.در این جلسات مراجعه و درمانگر،  کلمات و موقعیت های  که هنوز فرد در آنها در روان صحبت کردن مشکل دارد، بر اساس سختی از ساده به پیچیده تنظیم می کنند و عواملی که باعث می شود تا فرد نتواند گفتار روانش را در این کلمات و موقعیت ها حفظ کند مورد بررسی قرار می دهند.  مراجعه با راهنمایی درمانگر، کم کم یاد می گیرد تا بتواند در کلمات و موقعیت های ذکر شده چگونه همچنان روان و بدون لکنت صحبت کند.

متاسفانه مراجعین غالبا این جلسات را انجام نداده و این موضوع باعث شکست درمان می شود.تمام شدن درمان در لکنت بزرگسال یک فرآیند تدریجی است که عدم بازگشت لکنت در بیمار را تضمین می کند. از نکات قابل توجه در درمان بزرگسالان نیاز به تمرین و تعهد گسترده از سوی بیمار و انرژی و انگیزش زیاد در درمانگر می باشد.افراد لکنتی بزرگسال بواسطه مدت زمان زیاد لکنتی بودن،تجارب منفی زیادی از لکنت دارند.بعضی از این افراد حتی تجربه درمان شکست خورده را نیز دارند پس درمانگر لکنت بزرگسال باید فردی پر انرژی و مثبت گرا باشد تا بتواند با این جنبه از لکنت مقابله کرد و روانی هدف را در فرد لکنتی ایجاد  کند

 

جهت مشاهده مقاله کامل و خواندنی "همه چیز درباره لکنت در کودکان " کلیک کنید