بازی با شن یکی از تجربه هایی است که برای تمام کودکان جهان یکسان است و کودکان به شکل و ویژگی یکسانی از طریق شن می‌توانند احساسات خود را ابراز کنند.

 از نظر متخصصین بازی با شن موجب آرامش در کودکان می شود و نمی‌توان می تواند تنش ها می تواند تنش های خود بازی کاهش دهد. کودکان از طریق شن درمانی میتواند در حل مسئله موفق تر عمل کنند.

بازی با شن یا شن درمانی به چه صورت اجرا می شود؟

  ابزار  شن درمانی  شامل یک سینی پر از شن که می‌تواند کمی مرطوب هم باشد و تعدادی اسباب بازی است.

شن بازی برای کودکان فعالیتی خوشایند و لذتبخش است. کودک از لمس کردن شن و بازی با آن لذت بسیار می برد. شن می تواند خاصیت مایعات را داشته باشد از نظر اینکه می ریزد و اگر آن را در ظرفی بریزیم به شکل آن ظرف در می آید. بازی با شن تجارب مفید و لذتبخشی را برای کودک ایجاد می کند.

امروزه شن بازی به قدری دارای اهمیت است که در تمامی کلینیک های مشاوره و روان درمانی کودک به عنوان یکی از وسایل ضروری اتاق بازی محسوب می شود.

شن باید در دو نوع خشک و مرطوب وجود داشته باشد تا کودک بتواند هر دو نوع آن را لمس کند و تفاوت ها و شباهت های آنها را درک کند.

کودک در شن به حفر کردن و ساختن دالان (تونل) می پردازد. برج، تپه و خانه می سازد و به انجام بازی های تخیلی مشغول می گردد. کودک می تواند معمار هستی خود باشد و قصر خود را در داخل شن ها خلق کند و دنیای خویش را پر از کسان و خویشاوندانی سازد که ساخته و پرداخته ذهن او هستند. او می تواند کاری را انتخاب کند و یا از آن دست بکشد. نیز می تواند بیافریند و یا نابود کند.

همچنین می تواند با قدرت تخیلش کوهی بسازد و بی خطر به قله آن صعود کند و از آنجا به تمام دنیا بگوید: «من می تونم برای خود، یه کوه بسازم و یا اونو، با خاک یکسان کنم، در اینجا منم که بزرگم!»

«شن» وسیله خوبی برای بازی های تهاجمی کودک به شمار می رود زیرا می تواند شن را با ایمنی بیشتری پرتاب کند.

کودک می تواند عروسک هایی را که نماد پدر، مادر، خواهر و یا برادر هستند و با آنها احساس خصومت، تنفر و یا حسادت دارد در میان شن دفن کرده و با ماشین کمپرسی پر از شن از روی آنها عبور کند و به این وسیله احساسات درونی خویش را نشان دهد. کودک می تواند با شن سنگر بسازد و از طریق تفنگ بازی احساسات خویش را نشان داده و تخلیه شود، یا اینکه جاده بسازد و با استفاده از بلدوزر، گریدر و کمپرسی مشغول سازندگی شود و یا اینکه با ساخت مزرعه مشغول کشت و کار کشاورزی شود. نیز جاده و پل هایی برای عبور و مرور ماشین بسازد، سپس آنها را خراب کرده و یا توسط هواپیما بمباران کند. در ظرف چند دقیقه می تواند یک خندق حفر کند و قایقی را هدایت نماید، در لحظه ای بعد ممکن است سدی بسازد و اندکی بعد آنها را خراب کرده و خندق و قلعه ها را ویران نماید.

«شن» وسیله بسیار مناسبی برای پاسخگویی به طیف گسترده تخیلات کودک است. در شن بازی، کودک علاوه بر اینکه به لحاظ روانی تخلیه می شود و رضایت درونی کسب می کند، در پرورش تخیل، ابتکار، خلاقیت و سازندگی او نیز مؤثر است.

فواید بازی با شن

رشد و پرورش خلاقیت

شن درمانی می تواند در خلاقیت کودکان موثر باشد از آنجا که درمانی هیچگونه بازی از پیش تعیین شده و فرمول از پیش تعیین شده ای ندارد لذا کودکان می بایست به صورت کاملا خلاقانه بازی خود را در شن هدایت کند

بهبود توانایی صحبت کردن
در خلال درمانی کودکان می توانند عواطف و احساسات خود را بیان کنند و بدین شکل از قوه تخیل خود استفاده کنند و با دیگران ارتباط بگیرند این بازی می‌تواند در بهبود کلان و سخنوری کودکان تاثیر بسزایی داشته باشد

رشد و کنترل اعصاب و عضلات
از آنجایی که در بازی با شن از عضلات دست و پا بسیار استفاده می‌شود این بازی می‌تواند در تقویت حرکات ریز و درشت کودکان و مهارت های حرکتی کودکان تاثیر داشته باشد چراکه کودکان از ابزار و وسایل مختلف در بازی های مختلف باشن استفاده می‌کنند و مهارت های حرکتی مختلف را آموزش می‌بینند.

رشد و پرورش مهارت های اجتماعی
رشد مهارت‌های اجتماعی در هنگام ارتباط گیری کودکان در حین شن بازی بسیار اتفاق می‌افتد و به واسطه بازی کودکان مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت می‌کنند

 پرورش قدرت تجسم فضایی و هندسی
  کودکان در حین بازی با شن به واسطه  ساخت مجسمه ها و اشکال مختلف در تقویت تجسم فضایی و هندسی موفق عمل می کنند و مفهوم نرمی و سفتی زبری سنگینی سبکی و طول و مسافت و حجم را در می یابند

پرورش حس لامسه
بهبود حس لامسه یکی از فواید شن درمانی می باشد چرا که  کودک مدام  در حال لمس زبری ها و نرمی های شن می باشد این یکی از بهترین محرک های حسی برای بهبود حس لامسه محسوب می شود

تقویت و هماهنگی چشم و دست
بهبود هماهنگی شش و دست به دلیل استفاده مداوم از دست و دقت به ساخت اشکال مختلف یکی از فواید اصلی بازی با شن می باشد بازی های مختلف دیگر باشن همچون ساختن مجسمه ها استفاده از وسایل بازی در شن و پیدا کردن اجسام در شن می‌تواند از بازی های تقویت هماهنگی چشم و دست محسوب شود

ابزاری برای تشخیص و درمان
کودکان با شن بازی می توانند ایده های گوناگون خود را زودتر پیاده کنند، لذت و آرامشی که در زمان بازی با شن به دست می آورندد از نقطه نظر درمانی بسیار بااهمیت است.
تجربیات بازی درمانگران نشان داده است که کودکان عصبی و زودرنج را می توان از طریق شن بازی، شن بازی و آب بازی درمانن کرد.
بازی کردن با آب، خاک و شن اثر معجزه آسایی در حل مشکلات و بروز خلاقیت کودکان دارد. آنان از طریق بازی و ساختن یک غول،، گرگ، سگ، مار و ... آن را مورد حمله قرار دادن و خراب کردن می توانند از ترس ها، وهمیات، احساسات و پندارهای واهی رهایی یابند.

مهارت ها و مفاهیمی که کودکان در هنگام شن بازی فرا می گیرند:

ـ مقداری شن فرصت های خوبی برای کودکان به وجود می آورد تا از طریق حفاری، پر کردن ظرف ها، ریختن، بلند کردن و حمل کردن شن به هماهنگی و انعطاف عمومی بدن برسند.

ـ از طریق شن بازی، به مفاهیم وزن و ظرفیت پی می برند.

ـ شناسایی ذرات شن و خاصیت چسبندگی آن.

ـ ساختن اشیا با شن و مقایسه شن خیس و خشک.

ـ پی بردن به شکل پذیری شن خیس، که اگر شن را کمی مرطوب کنیم به شکل ظرفی که در آن قرار دارد در می آید.

ـ پی بردن به مفاهیمی مانند اینکه آیا شن مثل نمک در آب حل می شود؟ آیا از صافی عبور می کند؟

ـ درک مفاهیم هندسی و فضایی.

ـ پرورش قدرت تخیل، ابتکار، خلاقیت و سازندگی در کودک: کودکان موقعی که مشغول ساختن یک قلعه شنی هستند، می توانند در باره آن داستانی بسازند و غرق در تخیلات خویش شوند. فرآیند خلاقیت در چنین مواقعی در کودکان شکوفا می شود.

ـ از طریق شن بازی و کسب تجربیات حسی مفاهیم زیادی مثل گود کردن، فشار وارد کردن، کُپه کردن، تونل زدن، پهن کردن، تقسیم بندی و برگشت پذیری را یاد می گیرد؛ همچنین مفاهیم واژه هایی مانند عمیق، عمیق تر، داخل، بیرون و ... را درک کرده و برایش درونی می شود.

ـ کودکان برای ساختن تپه های بزرگ شنی، ایجاد خندق و دژهای شنی، ماهیچه های بزرگ شان را به کار برده و پرورش می دهند.

وسایل لازم برای شن بازی:

جعبه شن، حوض ساده کم عمق، طشت لباسشویی پلاستیکی یا روحی می تواند وسیله خوبی برای بازی کودک باشد. درون ظرف را با شن شسته پر می کنیم.

شن خشک از جهت تجربه آموزی (در زمینه خواص شن مانند نرمی، روندگی، جابه جایی) و شن مرطوب از این نظر که کودک با خیس کردن شن به ساختن برج، دیوار، تونل، غار و ... مشغول می شود، برای او بسیار جالب است.

برای شن بازی و ساختن چیزهای مورد نظر بایستی آب در اختیار و در نزدیکی کودک قرار داشته باشد