ده توصیه برای جلوگیری از تشنج
- توضیحات
تشنج هنگامی رخ می دهد که فعالیت الکتریکی در مغز شما مختل شده و در نتیجه سلول های مغزی را از فرستادن پیام موثر به یکدیگر مختل می کند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC) عنوان می کند اگر تاکنون دو یا چند تشنج داشته اید، ممکن است پزشک بیماری صرع را برای شما تشخیص دهد.
اگر شما مبتلا به صرع هستید یا مشکلات و بیماریهای دیگری دارید که شما را در معرض خطر تشنج های مکرر قرار می دهد، مهم است که اقدامات پیشگیرانه ای را برای جلوگیری از بروز تشنج انجام دهید.
در مورد پیشگیری از تشنج به چند نکته توجه کنید:
به خاطر داشته باشید که انواع مختلفی از تشنج وجود دارد که ممکن است قسمت های مختلفی از مغز شما را تحت تاثیر قرار دهند.
به علاوه تجربیات هر شخص در مورد تشنج نیز ممکن است متفاوت باشد.
باید در نظر داشت که انجام اقدامات پیشگیرانه می تواند شانس ایجاد مشکلات مرتبط با تشنج را کاهش دهد. مشکلاتی مانند:
• مشکل در فکر کردن
• صدمات و آسیب های مختلف
• مرگ
پیشگیری از تشنج بستگی به برنامه کلی مدیریت و درمان آن دارد، مانند مصرف داروهای تجویز شده.
در مورد اقدامات زیر که ممکن است به شما در جلوگیری و کنترل از تشنج کمک کند، با یک متخصص پزشکی صحبت و مشاوره کنید.
متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی موسسه جامع ایران به دلیل سوابق بالا در زمینه توانبخشی کودکان ،رعایت جوانب احتیاطی در کار به جهت جلوگیری از بروز تشنج در کودکان در سرلوحه کار قرار دارند ، جهت تمایل به همرامی با ما تماس بگیرید
ده نکته برای جلوگیری از تشنج:
به طور کلی، پیشگیری از تشنج و مدیریت صرع بستگی به مصرف داروهای تجویز شده و همچنین حفظ شیوه زندگی سالم دارد.
اقدامات زیر را برای مشورت با یک متخصص پزشکی به منظور جلوگیری از تشنج در نظر بگیرید.
• داروهای خود را طبق تجویز و نظر پزشک مصرف کنید:
داروهای ضد صرع Anti-epileptic medications
به جلوگیری از تشنج کمک می کنند. حتی اگر به نظر می رسد وضعیت شما رو به بهبود است، هرگز نباید مصرف این داروها را بدون تأیید پزشک متوقف کنید.
در واقع، عدم مصرف صحیح داروها، شما را در معرض تشنج های کنترل نشده قرار می دهد.
چنانچه مصرف داروهای تجویز شده را کنار بگذارید، ممکن است دچار مشکلات و علائمی که در اثر قطع ناگهانی دارو اتفاق میفتد، بشوید.
مسمومیت دارویی ناشی از مصرف بیش از حد یک دارو در یک زمان می تواند منجر به ایجاد عوارض جانبی شود که ممکن است شامل تشنج نیز باشد.
• الکل مصرف نکنید:
الکل به دلیل افزایش خطر تشنج برای افراد مبتلا به صرع توصیه نمی شود. با اجتناب از الکل
می توانید به جلوگیری از مشکلات و آسیب های بعدی کمک کنید.
با این وجود، اگر سوء مصرف الکل را تجربه می کنید، حتماً در مورد نحوه ترک نوشیدن ایمن و بی آسیب آن، با یک متخصص مشورت کنید.
• از سوء مصرف مواد مخدر خودداری کنید:
علاوه بر مصرف نکردن الکل، مهم است که از سوء مصرف مواد مخدر نیز به عنوان بخشی از برنامه درمانی مدیریت تشنج خودداری کنید.
اگر در استفاده از مواد مخدر قانونی یا غیرقانونی دچار مشکل هستید، با یک متخصص پزشکی صحبت و مشورت کنید.
• مدیریت استرس را تمرین کنید:
استرس می تواند محرکی برای تشنج در بیماری صرع باشد. چنانچه استرس خود را با روش های زیر مدیریت کنید، ممکن است به شما در کاهش خطر تشنج کمک شود:
• داشتن خواب کافی
• ورزش کردن
• درنظر گرفتن زمان کافی برای استراحت و ریلکس کردن
• برنامه خوابتان را رعایت کنید:
بیدار شدن و خوابیدن در یک زمان مشخص در شبانه روز، می تواند به شما در حفظ برنامه خواب کمک کند. خستگی و خواب های کوتاه مدت به عنوان محرکی برای تشنج در نظر گرفته می شوند.
بنابراین داشتن خواب منظم می تواند از تشنج جلوگیری کند.
• برنامه غذایی منظمی داشته باشید:
کاهش قند خون ناشی از حذف وعده های غذایی به ویژه در افراد مبتلا به دیابت، می تواند باعث تشنج شود.
یک روش خوب و مفید این است که برنامه
غذایی منظمی داشته باشید و در صورت داشتن دیابت، منابع قندی سریع الاثر برای تعادل قند خون را همیشه در اختیار داشته باشید.
• از چراغ های چشمک زن دوری کنید:
بر طبق نظر انجمن صرع، تخمین زده می شود که در حدود ۳ درصد از افراد مبتلا به صرع، دارای یک فرم نادر از آن به نام صرع حساس به نور هستند.
با داشتن این نوع صرع، ممکن است شما با دیدن چراغ های چشمک زن یا الگوهای متضاد نور دچار تشنج شوید. اگر نسبت به نور حساس هستید، قرار گرفتن در معرض نورهای مختلف می تواند بلافاصله باعث تشنج شود.
در حالی که داروهای ضد صرع می توانند به جلوگیری از تشنج کمک کنند، مهم است که از در معرض بودن چراغ ها و تصاویر چشمک زن و همچنین الگوهای هندسی خودداری کنید.
انجام بازی های کامپیوتری با ساختار گرافیکی سریع چشمک زن نیز ممکن است باعث تشنج در برخی افراد شود.
اگر به طور ناگهانی در معرض نورها یا الگوهای چشمک زن قرار گرفتید، سریعا یک یا هر دو چشم خود را با دست بپوشانید. به گفته انجمن صرع، انجام این کار ممکن است به جلوگیری از شروع تشنج کمک کند.
• در برابر آسیب های سر از خودتان محافظت کنید:
صدمه به سر می تواند منجر به بروز تشنج یا تشنج های مکرر در افرادی شود که صرع ندارند. این گونه تشنج های ناشی از ضربه های سر ممکن است هفته ها - یا حتی ماه ها - پس از آسیب رخ دهند.
بر طبق نظر بنیاد صرع، هنگامی که به دلیل صدمه به سر دچار تشنج شدید، شانس شما برای تشنج مجدد دو برابر می شود.
همچنین آسیب به سر می تواند باعث تشنج در افرادی شود که مبتلا به صرع هستند. بنابراین، مهم است که از خود در برابر آسیب های سر در آینده به دلیل احتمال تشنج های بیشتر محافظت کنید.
هنگام دوچرخه سواری، اسکیت بازی یا ورزش های تماسی (برخوردی)، از کلاه ایمنی استفاده کنید.
با پزشک متخصص در مورد تمرینات مناسب ثبات بدن صحبت و مشورت کنید تا به کاهش خطر افتادن و زمین خوردنتان کمک شود.
• در صورتی که نوزاد یا کودکتان تب بالایی دارد، با پزشک متخصص تماس بگیرید:
برخی از کودکان بین ۶ ماهگی تا ۵ سالگی ممکن است در معرض تشنج ناشی از تب ( تشنج فبریل) باشند.
این تب ها با درجه حرارت ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) یا بالاتر ایجاد شده و ممکن است همراه با عفونت باشند.
هر کودک مبتلا به تب بالا دچار تشنج ناشی از تب (فبریل) نمی شود و همچنین این تشنج ممکن است ساعت ها بعد نیز برای کودک اتفاق بیفتد.
اگر کودک شما دچار تشنج شد، به اورژانس پزشکی مراجعه کنید. کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب(فبریل) ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات بعدی باشند؛ بنابراین ممکن است برای پیشگیری از مشکلات مختلف، مصرف دارو برای آنها ضروری باشد.
• گزینه جراحی را در نظر بگیرید:
محققان دانشگاه نورث وسترن آمریکا تخمین
زده اند در صورتی که داروها برای جلوگیری از تشنج موثر نباشند،
۲۰ درصد از افراد مبتلا به صرع ممکن است کاندید روش کم تهاجمی جراحی باشند.
دو تکنیک احتمالی جراحی که ممکن است بتوانید با پزشک خود در میان بگذارید، عبارتند از:
• کند و سوز لیزری Laser ablation
• تحریک واکنشی مغز RNS
در مواقع اورژانس و اضطراری چه کارهایی باید (و چه کارهایی نباید) انجام داد؟
در حالی که همه تشنج ها نیازی به مراقبت های فوری پزشکی ندارند، اما در صورتی که کودک در هر زمان و دوره ای دچار تشنج شود و در بزرگسالان تشنج بیش از ۵ دقیقه طول بکشد یا در حین تشنج جراحتی ایجاد شده باشد، باید با اورژانس تماس بگیرید.
چه کارهایی باید انجام داد:
در صورت تشنج، می توانید به روش های زیر به عزیزان خود کمک کنید:
• آرامش خود را حفظ کنید
• یک بالش یا بالشتک زیر سر او قرار دهید
• در صورت نداشتن بالش یا بالشتک، برای محافظت او را به روی پهلوهایش قرار دهید
• با جابجایی اثاثیه و اشیای اطراف، فضایی مناسب را برای جلوگیری از صدمات ایجاد کنید
• زمان شروع و پایان تشنج را در نظر داشته باشید
• در تمام مدت، در کنار شخص در حال تشنج بمانید - معمولا تشنج ها می توانند چند ثانیه یا حداکثر ۲ تا ۳ دقیقه طول بکشند
چه کارهایی نباید انجام داد:
در صورتی که عزیزتان دچار تشنج شود، انجام ندادن یک سری از کارها نیز بسیار اهمیت دارد. با رعایت موارد زیر می توانید از عوارض بعدی جلوگیری کنید:
• قرار دادن هر چیزی در دهان او برای جلوگیری از گاز گرفتن زبان - این کار ممکن است باعث صدمه شود
• انتقال او به اتاق دیگر
• گرفتن و مهار کردن او
• تنها گذاشتن او
گزینه های درمانی برای تشنج:
اولین گزینه برای درمان تشنج، تجویز داروهای ضد صرع (AEDs) می باشد.
این داروها که به عنوان داروهای ضد تشنج نیز شناخته می شوند، در انواع و برند های مختلفی عرضه می شوند.
به عنوان مثال برخی از داروهای ضد صرع AEDs،
تشنج های جزئی partial seizures را درمان
می کنند، در حالی که برخی دیگر از داروها موارد کلی تری را درمان می کنند.
داروهای ضد صرع AEDs نمی توانند صرع را به طور کامل درمان کنند، اما ممکن است به جلوگیری از تشنج هایی که ممکن است در آینده رخ دهند، کمک کنند.
همچنین مهم است که با یک پزشک متخصص در مورد عوارض جانبی احتمالی این گونه داروها صحبت و مشورت کنید. عوارضی مانند:
• خستگی
• سرگیجه
• مشکل در فکر کردن
برخی دیگر از داروهای ضدتشنج ممکن است خطرات طولانی مدتی مانند مشکلات هورمونی یا پوکی استخوان را به همراه داشته باشند.
سایر گزینه های درمانی برای تشنج ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• پیروی از رژیم کتوژنیک
• قرار دادن محرک عصب واگ در قفسه سینه
• عمل جراحی مغز
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کرد:
هنگامی که دچار تشنج شوید، ممکن است بقیه عمرتان در معرض تشنج و مشکلات بعدی قرار گیرد.
همکاری با پزشک برای ارائه یک برنامه مدیریت درمانی بلند مدت بسیار اهمیت دارد. این برنامه احتمالاً شامل موارد زیر است:
• درمان دارویی
• تغییر شیوه زندگی
• سایر اقدامات پیش گیرانه
همچنین اگر نگران عوارض جانبی داروها هستید یا اگر علیرغم مصرف داروهای AEDs همچنان دچار تشنج می شوید، می بایست با یک متخصص پزشکی تماس بگیرید. پزشک ممکن است یک درمان جایگزین را برای کمک توصیه کند.
سخن آخر:
با توجه به ماهیت پیچیده تشنج ها، هیچ گونه روشی برای جلوگیری کامل از آنها وجود ندارد.
با این حال، استفاده از داروهای AEDs و حفظ شیوه زندگی سالم از جمله روش هایی است که می توانید به کنترل تشنج کمک کنید.
اگر از نتایج برنامه درمانی فعلی خود راضی نیستید، با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین هرگز مصرف داروها را بدون مشورت با پزشک متخصص متوقف نکنید.
مقاله زیر حاوی اطلاعات خوبی در خصوص تشنج است:
تشنج ناشی از تب | علل | علایم | درمان | پیشگیری
ترجمه توسط تیم پژوهشی موسسه ایران