اگر بیشتر اوقات به وسایل و اثاثیه برخورد کرده یا اشیاء را از دستتان رها می کنید، ممکن است خودتان را دست و پا چلفتی تصور کنید. بیشتر افراد در لحظاتی دست و پاچلفتی خواهند بود و معمولاً جای نگرانی وجود

ندارد. اما اگر در هماهنگی با مشکلات مداوم و ناگهانی روبرو هستید، یا اگر به طور جدی با سلامتی شما تداخل پیدا کرده است، می تواند نشانه یک بیماری زمینه ای باشد.

پیرشدن می تواند با مشکلات هماهنگی همراه باشد. نتایج یک مطالعه بر روی حرکات دست نشان داد که بزرگسالان جوان و مسن از بازنمایی ذهنی متفاوتی از فضای اطراف بدن خود استفاده می کنند. در حالی که

بزرگسالان جوان‌تر چارچوب مرجع خود را روی دست متمرکز می‌کنند، افراد مسن‌تر از یک چارچوب مرجع متمرکز بر کل بدن خود استفاده می‌کنند. این تغییر مرجع می‌تواند بر نحوه برنامه‌ریزی و هدایت حرکات افراد مسن تأثیر بگذارد.
همچنین دست و پا چلفتی بودن می تواند به صورت یک مشکل کوچک شروع شده و به تدریج بدتر شود. اگر شما یا کسی که در اطرافتان می‌شناسید مشکلات دائمی در هماهنگی همراه با سایر علائم را دارید، این مشکل را به پزشک اطلاع دهید. ممکن است یک اختلال عصبی زمینه ای وجود داشته باشد.

دست و پا چلفتی شدن میتواند در اثر موارد زیر اتفاق بیفتد:

• سکته:
سکته زمانی اتفاق می افتد که لخته خون در مغز تشکیل شود و جریان خون کاهش می یابد (سکته مغزی ایسکمیک)، یا زمانی که یک رگ خونی ضعیف در مغز شما می ترکد و جریان خون را کاهش می دهد (سکته مغزی هموراژیک). این حالت مغز شما را از اکسیژن محروم می کند و سلول های مغز شروع به مردن می کنند.
در هنگام سکته مغزی، برخی از افراد فلج یا ضعف عضلانی را تجربه می کنند که می تواند باعث هماهنگی ضعیف و تلوتلو خوردن و سکندری شود.

اما دست و پا چلفتی شدن ناگهانی همیشه به معنای سکته مغزی نیست.
همراه با سکته مغزی، احتمالاً علائم دیگری نیز خواهید داشت. این علائم شامل موارد زیر است:
• لکنت زبان
• احساس سوزن سوزن در بازوها یا پاهایتان
• ضعف یا بی حسی عضلانی
• سردرد
• سرگیجه

ممکن است علائم مشابهی را در طول یک حمله ایسکمیک گذرا (TIA) یا یک سکته کوچک مشاهده کنید. TIA همچنین جریان خون به مغز را کاهش می دهد. این حملات معمولاً فقط چند دقیقه طول می کشند و باعث آسیب دائمی به مغز نمی شوند.
با این حال، اگر شما یا کسی که می شناسید علائم سکته مغزی را نشان می دهد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• تشنج:
برخی از تشنج ها نیز می توانند علائمی را ایجاد کنند که شبیه به دست و پا چلفتی شدن ناگهانی به نظر برسند. این حالت اغلب در مورد تشنج های پارشیال کمپلکس، میوکلونیک و آتونیک یا زمین خوردن صدق می کند. تشنج‌های میوکلونیک و آتونیک باعث می‌شوند که فرد به طور ناگهانی زمین بخورد. این حالت، علامت دست و پا چلفتی بودن محسوب نمی شود.

در تشنج های پارشیال کمپلکس، الگویی از اعمال و علائم وجود دارد. معمولا فرد در حالی که در میانه یک فعالیت است، به جایی خیره می شود. سپس، شروع به انجام یک فعالیت اتفاقی می کند.
مانند:
• زمزمه کردن و زیر لب چیزی گفتن
• افتادن اشیاء از دست یا ور رفتن با لباس هایشان
• وررفتن با وسایل

تشنج های پارشیال کمپلکس، ‌ممکن است فقط چند دقیقه طول بکشند و فرد هیچ خاطره ای از آنچه اتفاق افتاده است، نخواهد داشت. دفعه بعد که تشنج رخ می دهد، معمولاً همان اقدامات تکرار می شوند.
اگر مشکوک هستید که شما یا کسی که می شناسید دچار تشنج شده یا در حال تجربه آن هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• اضطراب و استرس:
اگر به طور ناگهانی اضطراب یا استرس داشته باشید، سیستم عصبی شما که حرکت ماهیچه ها را کنترل می کند، ممکن است عملکرد غیر طبیعی داشته باشد. این حالت می تواند سبب شود که دستان شما بلرزد یا نحوه دیدن محیط اطراف و انجام کارها را مختل کند. در نتیجه، احتمال برخورد شما با اشیاء یا افراد بیشتر خواهد بود.
اگر اضطراب دارید، تمرین های روش‌های مقابله‌ای ممکن است به شما کمک کند تا آرامش داشته باشید و مسائل را با هماهنگی بهبود بخشید.

• مواد مخدر و الکل:
اگر بیش از حد الکل یا مواد مخدر مصرف می کنید، ممکن است به دلیل مسمومیت دچار حالت دست و پاچلفتی شوید. مسمومیت که عملکرد مغز را مختل می کند، معمولاً شامل یک یا دو علامت است و ممکن است همیشه شامل حرکات ناهماهنگ نباشد.
علائم مسمومیت ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• چشم های قرمز و برافروخته
• تغییر در رفتار
• بوی تند الکل
• لکنت زبان
• استفراغ

ممکن است هنگام مسمومیت در حفظ تعادل یا هماهنگی قدم‌هایتان مشکل داشته باشید. این حالت می تواند منجر به آسیب زدن به خود یا ضربه مغزی در صورت زمین خوردن شود.

ترک دارو یا مواد مخدر نیز می تواند باعث دست و پا چلفتی شدن شود.

• تومور مغزی:
رشد تومور بدخیم یا خوش خیم روی مغز می تواند بر تعادل و هماهنگی تأثیر بگذارد. اگر تومور مغزی دارید، ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنید:
• تهوع و استفراغ غیر قابل توضیح
• مشکلات بینایی
• تغییر شخصیت یا رفتار
• مشکلات شنوایی
• تشنج
• ضعف یا بی حسی
• سردردهای شدید

پزشک می تواند MRI یا اسکن مغز را برای بررسی بیشتر شرایط مغز شما انجام دهد.

• بیماری پارکینسون:
بیماری پارکینسون بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد و می تواند سیستم حرکتی را مختل کند. علائم اولیه آن می تواند نامحسوس باشد، اما ممکن است شامل لرزش یا تکان دادن دست باشد که می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در هماهنگی شود. سایر علائم و نشانه ها عبارتند از:

• از دست دادن بویایی
• مشکل خواب
• یبوست
• صدای ملایم یا ضعیف
• صورت ماسکی شکل یا بی حالت یا خیره شدن

پزشکتان می‌تواند درمان را توصیه کند و در صورت تشخیص بیماری پارکینسون، شما را به متخصص مرتبط ارجاع دهد.

• بیماری آلزایمر:
بیماری آلزایمر به آرامی به سلول های مغز آسیب می رساند و آنها را از بین می برد. فرد مبتلا به بیماری آلزایمر اغلب در حافظه و در انجام وظایف آشنا مشکل دارد و ممکن است مشکلاتی در هماهنگی نیز داشته باشد. خطر ابتلا به بیماری آلزایمر بعد از ۶۵ سالگی افزایش می یابد.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان در میانسالی دچار این علائم شدید و بهبود نیافتید، با پزشک مشورت کنید.

• سایر دلایل:
همچنین حرکات ناهماهنگ ممکن است زمانی رخ دهند که شما به اندازه کافی نخوابیده اید. خستگی می تواند بر تعادل تأثیر بگذارد و باعث شود اشیاء را رها کنید. یا ممکن است متوجه شوید که با وسایل برخورد می کنید. حداقل ۸ ساعت خواب شبانه، به مغز و بدن شما اجازه استراحت می دهد.
مسائل و مشکلات مرتبط با سلامتی که مفاصل و ماهیچه ها را تحت تأثیر قرار می دهند، مانند آرتریت، و داروهایی مانند داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تشنج نیز می توانند علائم مشابهی را ایجاد کنند.

اگر حواس‌تان پرت بشود یا از محیط اطرافتان بی‌اطلاع باشید، می‌توانید به طور ناگهانی دست و پا چلفتی شوید. اما غالبا مشکلات ناگهانی هماهنگی همراه با یک علامت دیگر، می توانند نشان دهنده یک بیماری جدی و زمینه ای باشد.

دست و پا چلفتی بودن در دوران بارداری:
در طی دوران بارداری، ممکن است بدن در حال تغییر شما مرکز ثقل اش را تغییر داده و بر تعادل شما تأثیر بگذارد. همچنین اگر قادر به دیدن پاهای خود نباشید، خطر تلو تلو خوردن یا برخورد با اشیاء بیشتر خواهد بود.
عوامل دیگری که می توانند بر هماهنگی شما تأثیر بگذارند شامل تغییرات هورمونی، خستگی و فراموشی است.
کاهش دادن سرعت در هنگام حرکت کردن و راه رفتن و درخواست کمک در صورت افتادن چیزی، روش های خوبی برای جلوگیری از حوادث یا صدمات در دوران بارداری می باشند.

ترجمه توسط تیم پژوهشی موسسه ایران