گفتاردرمانی برای کودکان فلج مغزی بسیار اهمیت دارد. گفتاردرمانی به کودکان فلج مغزی کمک می کند تا بتوانند بهتر ارتباط برقرار کنند. گفتاردرمانی می تواند به کودکان فلج مغزی کمک کند تا عملکردهای مختلفی

را که به عضلات حرکتی دهان نیاز دارند مانند جویدن، بلعیدن، صحبت کردن و تنفس را بهبود بخشند.
مطالعه ای که بر روی ۱۳۵۷ کودک فلج مغزی انجام شد نشان داد که تقریباً ٪۳۶ از این کودکان اختلالات گفتاری بر اساس مشکلات حرکتی را تجربه کرده اند، در حالی که ٪۴۲ دیگر از آنها به نوعی در برقراری ارتباط مشکل دارند.

گفتاردرمانی چیست؟

گفتار درمانی شکلی از درمان است که به افراد کمک می کند تا مهارت های گفتاری خود را بهبود بخشیده و بتوانند ارتباط موثرتری برقرار کنند. کودکان فلج مغزی اغلب در تکلم دچار مشکلاتی هستند که از خفیف تا شدید متغیر می باشد.
باید در نظر داشت که همه کودکان سی پی مشکلات گفتاری ندارند. با این حال، مطالعات انجام شده توسط موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی که بخشی از موسسه ملی سلامت ایالات متحده است(NIH)، نشان می دهد که بسیاری از کودکان فلج مغزی نوعی از اختلال گفتاری را تجربه خواهند کرد.
یک گفتاردرمانگر دارای مجوز از نزدیک کودک را ارزیابی و با او تمرین می کند تا بهترین برنامه فردی را برای کمک به او در جهت برقراری ارتباط موثرتر ایجاد کند. معمولا گفتاردرمانگران تمریناتی را به کودکان ارائه می دهند تا به آنها کمک شود که حرکات، کلمات، اعداد، صداها و موارد دیگر را درک کرده و بتوانند تقلید کنند.

همچنین گفتاردرمانگران به کودکان در رفع مشکلات تنفس، بلع و هضم غذا کمک می کنند که تمامی موارد عنوان شده از مشکلات شایع در کودکان فلج مغزی می باشند.

فلج مغزی چگونه باعث اختلال گفتار میشود؟

تنها به این دلیل که کودکی فلج مغزی دارد به این معنی نیست که او به گفتار درمانی نیاز دارد.
فلج مغزی می تواند بر کنترل حرکتی در کل بدن تأثیر بگذارد. برای برخی از کودکان، ممکن است فقط پاها، یک طرف بدن یا یک اندام را درگیر کند.
هنگامی که فلج مغزی بر عضلات اطراف دهان تأثیر بگذارد، ممکن است کودکان در انجام عملکردهایی مانند جویدن، صحبت کردن، تنفس و بلع مشکل داشته باشند.

تمرینات گفتاردرمانی در سی پی:

تمرینات گفتاردرمانی که در جهت بهبود گفتار استفاده می شوند ممکن است شامل آموزش زبان اشاره به کودک، برقراری ارتباط از طریق نوشتن و نقاشی، ماساژهای دهانی، ایجاد و ترکیب‌ کردن صداهای مختلف، استفاده از تابلوهای تصویر و وسایل ارتباطی تقویت‌کننده باشد. این گونه تمرینات و روش های درمانی مختلف ممکن است در بدست آوردن مهارت هایی مانند مهارت های زیر به کودکان کمک کنند:

• مهارت های تلفظ
• افزایش واژگان
• مهارت های شنیداری
• درک و بیان کلمات
• مشارکت مستقیم در گفتگو
• رفع مشکلات دهان و حلق

تعیین روش درمان در گفتار درمانی سی پی به نتایج ارزیابی کامل فیزیکی کودک بستگی دارد.
از آنجایی که هر کودک فلج مغزی منحصر به فرد است، در طول ارزیابی و درمان نیازهای متفاوتی خواهد داشت. نتایج ارزیابی به درمانگر این امکان را می دهد که برنامه ای فردی و مناسب برای کودک ایجاد کند.


گفتاردرمانی و مشکلات بلع:

بسیاری از کودکان فلج مغزی در بلع مشکل دارند که به نام دیسفاژی شناخته می شود. دیسفاژی به دلیل اختلالات فیزیولوژیکی و عصبی و همچنین ناهماهنگی در حلق رخ می دهد. گفتاردرمانگران با تلاش برای کاهش علائم این اختلال که عموماً شامل خفگی در هنگام خوردن و نوشیدن، مشکلات تنفسی، سرفه‌های بیش از حد، و آسپیراسیون ریوی تنفس است، به اختلال بلع کمک می‌کنند.

سایر مشکلاتی که توسط گفتار درمان مورد بررسی و درمان قرار می گیرد: 

مشکلات متعددی می توانند منجر به ایجاد مشکلات گفتاری در فلج مغزی شود. اهداف یک گفتاردرمانگر، بررسی و رفع مشکلات مرتبطی است که باعث ایجاد مشکلات گفتاری می شوند، از
جمله:
• لکنت زبان
• دیسفاژی
• آفازی
• دیسپراکسیا
• دیزآرتری
• مشکلات مرتبط با لحن و ریتم صحبت کردن
• مشکلات دستگاه صوتی

همچنین بسیاری از اختلالات مرتبط وجود دارند که گفتاردرمانگر به پیشگیری یا کاهش آنها کمک می کند. این اختلالات مرتبط شایع عبارتند از:

• به راحتی غذا و مایعات در گلوی آنها پریده و خفگی ایجاد می کند
• سرفه شدید
• آسپیراسیون ریوی
• مشکلات تنفسی
• کم آبی و سوء تغذیه(معمولا به دلیل ایجاد خفگی در هنگام خوردن غذاها و یا مایعات)


گفتاردرمانی چه کمکی می تواند به کودک فلج مغزی بکند؟

واقعیت این است که صحبت کردن و برقراری ارتباط یکی از لذت بخش ترین تجربیات زندگی هر فردی است و بخش بزرگی از آنچه که ما را به شخصیت ها و افرادی که خواهیم بود، می سازد. فایده گفتار درمانی این است که کودک روش های موثر برقراری ارتباط را می آموزد که در طول زندگی از جمله زندگی روزمره و فعالیت های اجتماعی به او کمک می کند.

سایر مزایای گفتاردرمانی عبارتند از:
• یادگیری
• توانایی مشارکت کامل در فعالیت های مدرسه و خانه
• ایجاد روابط بهتر با دوستان، همسالان و خانواده
• مهارت های اجتماعی بهتر
• توانایی انتقال ایده ها و افکار به طور مداوم و موثر

فلج مغزی طیف وسیعی از اختلالات حرکتی با شدت های مختلف را در بر می گیرد. از آنجایی که هر کودکی فلج مغزی را خاص و منحصر به خودش تجربه می کند، کودکان از یک برنامه درمانی فردی و مخصوص به خودشان بیشترین بهره را خواهند برد.

برای کودکانی که موارد خفیف‌تری از اختلالات گفتاری را دارند، ممکن است درمان بر تقویت گفتار و زبان متمرکز باشد، در حالی که درمان برای کودکان دارای موارد شدیدتر فلج مغزی ممکن است شامل یادگیری نحوه استفاده از روش های جایگزین ارتباطی مانند وسایل ایجاد مصنوعی گفتار، استفاده از حرکات و اشارات و یا نوشتن باشد.

گفتاردرمانی می تواند به روش های زیر به بهبود کودکان فلج مغزی کمک کند:
• ایجاد گفتار
• جویدن و بلعیدن
• مهارت های شنیداری و درک مطلب
• نفس کشیدن
• استفاده از سیستم های ارتباطی تقویتی یا جایگزین
• زبان درکی( درک کلمات و زبان)
• صدا سازی

علاوه بر این، یادگیری نحوه برقراری ارتباط موثر و مفید با دیگران ممکن است به تقویت اعتماد به نفس در کودک شما کمک کند. به این ترتیب، کودک نیز به نوبه خود، ممکن است شروع به مشارکت بیشتر در گفتگوها، ایجاد روابط بهتر با دوستان و اعضای خانواده و مشارکت بیشتر در محیط های اجتماعی کند. این امر می تواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی این کودکان را بهبود بخشد.

همچنین گفتاردرمانگران می‌توانند به ایجاد برخی از مهارت‌های شناختی مانند توجه اشتراکی و پیروی از دستورالعمل‌ها نیز در کودک بپردازند. اگرچه آسیب مغزی ناشی از فلج مغزی به طور مستقیم باعث نقص شناختی نمی شود، ولی برخی از کودکان سی پی، به ویژه در موارد شدید، ممکن است دارای اختلالات شناختی نیز باشند که گفتار درمانی و کاردرمانی ذهنی می توانند در رفع آنها مفید باشند.

چه گفتاردرمانگرانی میتوانند اینکار را انجام می دهند؟

گفتاردرمانگران یا آسیب شناسان گفتار و زبان، جلسات گفتار درمانی را برگزار می کنند. به طور کلی آسیب شناسان گفتار دارای مدرک کارشناسی ارشد در آسیب شناسی گفتار و زبان هستند. در اکثر ایالت های امریکا، گفتاردرمانگران نیاز دارند که از طریق انجمن گفتار، زبان و شنوایی آمریکا (ASHA) گواهینامه دریافت کنند.

در ایران گفتاردرمانگران با گذراندن تحصیلات 4 ساله میتوانند در این رشته فعالیت کنند و نکته مورد توجه این است که تعدادی از گفتاردرمانگران با تجارب بالا در زمینه کار با کودکان فلج مغزی مغزی در این زمینه تبحر بالاتری پیدا میکنند.
چنانچه کودک فلج مغزی شما در تکلم یا بلع مشکل دارد، از تیم پزشکی خود برای معرفی کارشناس گفتار درمانی کمک بخواهید.

مرکز جامع توانبخشی ایران با بیش از 20 سال تجربه در زمینه گفتاردرمانی کودکان سی پی و همچنین به عنوان اولین مرکز تخصصی توانبخشی کودکان فلج مغزی آمادگی همراهی با شما عزیزان را در تمام مشکلات گفتاری در کودکان سیب پی دارد با ما تماس بگیرید

02188242410

نوبت   اینترنتی

 دیزارتری شایع ترین اختلال حرکتی گفتار در افراد فلج مغزی است. افراد مبتلا به دیزارتری در کنترل ماهیچه های دهان و ایجاد نفس کافی برای صحبت کردن مشکل دارند. در نتیجه، این افراد ممکن است مشکلات زیر را تجربه کنند:

• گفتار آشفته و درهم و برهم
• تلفظ ضعیف
• لحن غیر طبیعی گفتار
• لکنت زبان
• مشکلات تغذیه ای
• صدای تو دماغی

این گونه عوارض گفتار و تغذیه ممکن است به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی کودک تأثیر گذاشته و خطر سوء تغذیه، داشتن سطوح بالای استرس و مشکلات ارتباطی را افزایش دهد. بنابراین، برای تقویت عضلات حرکتی دهان و بهبود مهارت های ارتباطی و تغذیه، گفتار درمانی ضروری می باشد.

اهداف گفتار درمانی برای درمان فلج مغزی:

هدف اصلی گفتار درمانی بهبود مهارت های ارتباطی می باشد. به این منظور، یک آسیب شناس گفتار و زبان از خاصیت نوروپلاستیسیته مغز استفاده می کند.
نوروپلاستیسیته توانایی سیستم عصبی مرکزی برای ایجاد تغییرات انطباقی و سازماندهی مجدد خود بر اساس رفتارهای کودک است. همانند تمام مهارت‌ها، کلید بهبود و رفع مشکلات، تمرین کردن است. تمرینات مداوم به تحریک مغز کمک می کند و درخواست از مغز برای انجام حرکت انجام شده را تقویت می کند.

در طی جلسات گفتاردرمانی، آسیب‌شناس گفتار و زبان مهارت‌های ارتباطی و تغذیه کودک را ارزیابی کرده و بر این اساس، یک برنامه‌ درمانی مناسب برای کودک ایجاد می‌کند که به کنترل بهتر عضلات حرکتی دهان و مهارت های او کمک شود.
علاوه بر این، یک آسیب شناس گفتار و زبان می بایست اطمینان حاصل کند که کودک شما در طی درمان به میزان مناسبی به چالش کشیده شده و کودک را درگیر و با انگیزه نگه می دارد.

نمونه ای از تمرینات گفتار درمانی برای کودکان فلج مغزی:

در این بخش به منظور دریافت ایده بهتر از آنچه در یک جلسه گفتار درمانی باید انتظار داشت، چند نمونه از تمریناتی که ممکن است توسط آسیب شناس گفتار و زبان توصیه شود، آورده شده است.

• تمرینات بایت بلاک:
بایت بلاک ها، بلوک ها(موانع) کوچکی هستند که در بین دندان های بالا و پایین قرار می گیرند تا دهان به حالت باز نگه داشته شود.
بایت بلاک ها فک را تثبیت می کنند تا بتوانید با حرکات زبان و لب ها تمرین کنید.
به عنوان مثال، یک آسیب شناس گفتار و زبان ممکن است از شما بخواهد که لب های خود را به هم بچسبانید یا زبان خود را به سمت کناره های دهان ببرید.
با گذشت زمان، چالش ها و تمرینات پیچیده تر می شوند. به تدریج می بایست صدا را به حرکات زبان یا لب خود اضافه کنید و سپس بدون بایت بلاک‌ها تمرینات را انجام دهید.

برای کودکان، گفتاردرمانگر ممکن است سعی کند این تمرینات را با تقلید کردن کودک از تصویری از صورت حیوان که حالت های مختلف صورت را نشان می دهد انجام دهد و به این ترتیب برای تشویق حرکات مختلف زبان و لب، تمرینات را سرگرم کننده تر کند.

• شرطی سازی صوتی:Vocal Conditioning
شرطی سازی صوتی شامل تجزیه و تقسیم کلمات به هجا و تکرار صداهای خاص به طور مداوم می باشد.
به عنوان مثال، اگر کلمه "آب نبات" را در نظر بگیرید، آن را به ۳ هجا تقسیم می کنید: آب + نَ + بات
سپس هر هجا را ۲۰ مرتبه تکرار کنید. سپس سعی کنید هجاها را کنار هم قرار دهید و کل کلمه را ۲۰ مرتبه تکرار کنید.

• تمرینات در برابر آیینه:
ممکن است کودکان سی پی ندانند که چگونه حرکات دهان خود را هماهنگ کنند، که این حالت از تولید صداهای مناسب جلوگیری می کند.
هنگامی‌که صدایی درمی‌آورید یا کلمه‌ای را ادا می‌کنید از کودکتان بخواهید به دهانتان نگاه کند.
سپس، از کودک بخواهید در حالی که در آینه نگاه می کند، صداها را تکرار کند.
انجام تمرینات در جلوی آینه ممکن است به کودک شما کمک کند تا ببیند چگونه حرکات مختلف دهان بر ایجاد صدا تأثیر می گذارند.

• انواع ماساژ های تخصصی دهان و زبان:

این ماساژها میتواند کمک شایانی به عضلات ضعیف در کودکان سی پی داشته باشند.

گفتاردرمانی و فلج مغزی:نکات کلیدی

گفتاردرمانی می تواند به کودکان فلج مغزی کمک کند تا بر اختلالات و مشکلات حرکتی دهان غلبه کرده و به افرادی با ارتباطات موثر تبدیل شوند. کودکان فلج مغزی با انجام مداوم فعالیت‌ها و تمرین‌هایی که ماهیچه‌های حرکتی دهان را درگیر می‌کنند، تغییرات انطباقی در مغز را نیز افزایش می‌دهند.

 

ترجمه توسط تیم پژوهشی موسسه ایران

 

آیا کودک سی پی من نهایتا راه می افتد؟

پاسخ به این سوال را در سامانه زیر بیابید

 سامانه پیش بینی کودکان فلج مغزی