پوکی استخوان در کودکان فلج مغزی
- توضیحات
آیا تراکم استخوان در کودکان فلج مغزی کاهش می یابد و چگونه می توان از ایجاد آن جلوگیری کرد؟
بله، احتمال ابتلا به پوکی استخوان در کودکان فلج مغزی بیشتر از سایر کودکان می باشد.
پوکی استخوان وضعیتی است که با استخوان های ضعیف و متخلخل مشخص می شود.
در مطلب زیر، نحوه تأثیر فلج مغزی بر سلامت استخوان ها و چگونگی تقویت استخوان ها را توضیح خواهیم داد.
چه عاملی باعث ایجاد پوکی استخوان در بیماران فلج مغزی می شود؟
سلامت استخوان ها عاملی است که در بیماران فلج مغزی می بایست بسیار مورد توجه قرار گیرد.
در واقع، استخوان ها بافت زنده ای هستند که توسط بدن نگهداری شده و دائماً شکسته و جایگزین می شوند. پوکی استخوان عارضه ای است که زمانی رخ می دهد که تشکیل استخوان جدید با از دست دادن استخوان قدیمی هماهنگ نباشد.
بسیاری از عوارض و مشکلات همراه با فلج مغزی نیز با تراکم استخوان پایین و پوکی استخوان مرتبط هستند. عوامل خطرزای شایع برای پوکی استخوان در میان افراد فلج مغزی عبارتند از: بی تحرکی، تغذیه نامناسب و عوارض جانبی و نامطلوب داروها.
• بی تحرکی:
فلج مغزی یک اختلال و ناتوانی حرکتی است که در اثر آسیب به مغز در حال رشد کودک، قبل، در حین تولد و یا در اوایل دوران کودکی ایجاد می شود. در موارد شدید، فلج مغزی می تواند کنترل پاها را برای کودکان بسیار دشوار کند.
آیا فلج مغزی پس از تولد هم اتفاق می افتد؟ با مفهوم فلج مغزی اکتسابی آشنایی دارید؟ برای پاسخ این سوالات، از مطلب زیر دیدن فرمایید:
آیا فلج مغزی پس از تولد هم اتفاق می افتد؟
عموماً کودکانی که نمی توانند راه بروند بیشتر وقت خود را نشسته و یا بر روی ویلچر خود می گذرانند و از عضلات پاهایشان تا حد زیادی استفاده نمی کنند.
بدن ما در صورت نیاز عمل می کند؛ به این جمله فکر کنید: « از مهارتی استفاده می کنید و یا آن را از دست می دهید.»
برای حفظ تراکم استخوان ها و توده عضلانی انرژی لازم است. اگر از پاهای خود استفاده نکنید، بدن دلیلی برای صرف انرژی برای حفظ آنها نمی بیند.
از آنجایی که کودکان سی پی نمی توانند بر روی پاهای خود تحمل وزن داشته باشند، به طور کلی استخوان ها و عضلات آنها نیز بسیار ضعیف خواهند بود.
هر چه کودک کمتر از پاهای خود استفاده کند، عضلات و استخوان های او نیز ضعیف تر خواهند شد. همچنین تلاش برای استفاده عملکردی دوباره از پاها نیز به دلیل تحلیل رفتن عضلات و شکنندگی استخوان ها، دشوارتر خواهند شد.
آیا کودکان سی پی می توانند راه بروند؟ راه رفتن آنها به چه عواملی بستگی دارد؟ برای پاسخ این سوالات، از مطلب زیر دیدن فرمایید:
آیا کودکان فلج مغزی در نهایت به راه رفتن می رسند؟
• تغذیه نامناسب:
یکی دیگر از عواملی که می تواند باعث پوکی استخوان در کودکان سی پی شود، تغذیه نامناسب می باشد. گاهی اوقات، کودکان فلج مغزی نمی توانند عضلات دهان خود را کنترل کنند. این امر جویدن و بلع را برای آنها بسیار دشوار می کند که در نهایت منجر به بروز سوء تغذیه در آنها خواهد شد.
آیا فلج مغزی می تواند بر روی چهره و صورت کودکان اثر بگذارد؟ روش درمانی مناسب برای بهبود آن چیست؟ برای آشنایی بیشتر، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
آیا فلج مغزی روی چهره و صورت اثر می گذارد؟
ویتامین D و کلسیم برای حفظ سلامت استخوان ضروری هستند. ساده ترین راه برای دریافت دوز روزانه ویتامین D از طریق نور خورشید است. با این حال، بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی به دلیل محدودیت حرکتی، به اندازه سایر کودکان به بیرون از خانه نمی روند.
کمبود ویتامین D و کلسیم باعث نرم شدن استخوان ها و اختلال در رشد در کودکان خواهد شد.
آیا فلج مغزی بر سیستم ایمنی بدن کودک تاثیر می گذارد؟ با روش های تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان سی پی آشنایی دارید؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:
آیا فلج مغزی به سیستم ایمنی بدن آسیب می رساند؟
• مصرف داروهای ضد تشنج:
برخی از کودکان فلج مغزی برای مدیریت علائم و شرایط مرتبط مانند لرزش، صرع و تشنج از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند. شواهد زیادی وجود دارند که نشان می دهند که مصرف داروهای ضد تشنج با خطر پوکی استخوان بیشتر مرتبط هستند.
برای آشنایی با مفهوم لرزش (ترمور) در کودکان سی پی و روش های درمانی آن، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
فلج مغزی و لرزش غیر ارادی، درمان چیست؟
یک دلیل این موضوع این است که داروهای ضد تشنج، آنزیم هایی را ایجاد می کنند که دسترسی به ویتامین D فعال را کاهش داده و جذب کلسیم را نیز کاهش خواهند داد. تحلیل استخوان در اثر استفاده از داروهای ضد تشنج به آرامی اما به تدریج اتفاق می افتد و اغلب تا زمانی که مشکل ساز نشود ناشناخته خواهد ماند.
آیا می توان تشنج را با رژیم های غذایی مهار کرد؟ با رژیم های غذایی ضد تشنج آشنایی دارید؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:
آیا می توان تشنج را با رژیم های غذایی مهار کرد؟
کودکان سی پی که در زمان مناسب تحت درمان های موثر و مناسب کاردرمانی قرار می گیرند، توانایی تحمل وزن و بهبود مهارت های حرکتی خود را بدست آورده و در نتیجه از پوکی استخوان در آنها جلوگیری خواهد شد. تیم تخصصی کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی مرکز جامع توانبخشی ایران به عنوان اولین مرکز توانبخشی تخصصی کودکان فلج مغزی با بیش از دو دهه تجربه و با کمک مجرب ترین درمانگران در دو شعبه فعال در مرکز و غرب تهران، آماده اراِِیه خدمات به شما عزیزان می باشد. در صورت تمایل می توانید با متخصصین ما همراه شوید.
چگونه از بروز پوکی استخوان در بیماران فلج مغزی پیشگیری کنیم؟
در مطالعات مختلف، پیشنهاد شده است که "تراکم معدنی استخوان که تا پایان نوجوانی به دست می آید، خطر شکستگی های پاتولوژیک و پوکی استخوان را در آینده تعیین خواهد کرد." این مطالعه نشان داد که تقریباً ۴۰ درصد از بزرگسالان میانسال دارای فلج مغزی، تراکم استخوانی کمتر از حد طبیعی دارند. بنابراین، انجام اقدامات پیشگیرانه برای حمایت از سلامت استخوان ها در کودکان فلج مغزی بسیار ضرورت دارد.
راهکارهای مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان در کودکان سی پی:
بهترین روش برای پیشگیری از پوکی استخوان در کودکان فلج مغزی، کاهش عوامل اصلی خطرزا می باشد.
• مراجعه به کاردرمانی:
یک متخصص کاردرمانی، توانایی های حرکتی کودک شما را ارزیابی کرده و او را از طریق تمرینات تحمل وزن راهنمایی می کند تا قدرت پاهایش تقویت شده و مهارت های حرکتی او بهبود یابند. این موضوع ثابت شده است که ورزش های تحمل وزن به میزان قابل توجهی تراکم مواد معدنی استخوان را با اعمال فشار مکانیکی بر روی استخوان ها بهبود می بخشند.
شکستگی استخوان ران، شایع ترین شکستگی استخوان در افراد فلج مغزی می باشد.
اصلی ترین روشی که سبب می شود استخوان ران به طور طبیعی وزن را تحمل کند، در هنگام ایستادن است.
بنابراین، به احتمال زیاد متخصص کاردرمانی از کودک شما می خواهد که تحمل وزن بر روی پاهایش را به حالت ایستاده تمرین کند. همچنین، ممکن است متخصص کاردرمانی نیروی دستی را بر خلاف ساق پا ایجاد کند تا در صورتی که کودک شما قادر به ایستادن نباشد، سبب فعال شدن عضلات پا و استحکام استخوان او نیز شود.
با یک اختراع جدید و شگفت انگیز به نام گیت پلیت برای کمک به تعادل کودکان سی پی آشنا شوید
احتمال راه افتادن کودک سی پی خود را پیش بینی کنید
با کاربرد اسپایدرکیج در کودکان فلج مغزی آشنا شوید
گزینه دیگر برای کودکانی که به ویلچر برقی نیاز دارند اما می توانند وزن را از طریق پاهای خود تحمل کنند، ویلچر ایستا و استندینگ بورد است. اگر کودک شما قادر به تحمل وزن از طریق پاهای خود برای مدت طولانی باشد، اما چندان قادر به ایستادن مستقل و یا بدون کمک نیست، ممکن است صندلی چرخدار ایستاده نیز برای او مفید باشد.
مدل های مختلفی از ویلچرهای ایستاده وجود دارد، اما بیشتر آنها ویلچرهای برقی هستند که به کاربر اجازه می‌دهند از حالت نشسته معمولی به حالت ایستاده در آمده و از صندلی برای حمایت از آنها استفاده شود.
سپس افراد فلج مغزی می توانند از ویلچر برای حرکت آزادانه در حالت ایستاده استفاده کنند. به این ترتیب کودک فلج مغزی نه تنها می تواند مدت زمان تحمل وزن را از طریق پاهای خود در طول روز افزایش دهد، بلکه می تواند گردش خون و تواناییهای خود را برای تعامل اجتماعی با همسالانی در سطح خودش بهبود بخشد.
با مطالعه مطلب زیر با 14 فعالیت مفید برای بهبود تحرک در کودکان سی پی آشنا شوید:
14 فعالیت مفید برای بهبود تحرک کودکان سی پی
• قرار گرفتن کودک در معرض نور خورشید را افزایش دهید:
روش دیگری که کودکان فلج مغزی می توانند از طریق آن شانس ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهند، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است.
به عنوان یک دستورالعمل کلی، کودکتان را تشویق کنید که ۳ بار در هفته حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در زیر نور خورشید بماند.
عوامل مختلفی می توانند بر جذب ویتامین D تأثیر بگذارند (قدرت نور خورشید، اینکه آیا کودک شما از کرم ضد آفتاب استفاده می کند یا نه و غیره). بنابراین بهترین روش را برای کودک خود به کار برده و برنامه کودک را بر اساس آن تنظیم کنید.
برای آشنایی با ویتامین ها و مکمل های مفید برای کودکان سی پی، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
چه مواد و غذاهایی سبب تقویت کودکان فلج مغزی می شود؟
• ویتامین D و کلسیم بیشتری را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید:
برای جلوگیری از پوکی استخوان، سعی کنید بیشتر ویتامین D و غذاهای غنی از کلسیم را در رژیم غذایی کودک خود بگنجانید. غذاهایی که ویتامین D بالایی دارند عبارتند از: ماهی های چرب، زرده تخم مرغ و قارچ. محصولات لبنی (پنیر، ماست، شیر)، سبزیجات برگ‌دار تیره و توفو نیز سرشار از کلسیم هستند.
آیا پیروی از رژیم کتوژنیک برای کودکان سی پی مفید خواهد بود؟ با خواندن مطلب زیر، با مزایای و خطرات رژیم کتوژنیک برای کودکان سی پی آشنا خواهید شد:
تاثیر رژیم کتوژنیک در فلج مغزی
در حالی که دریافت تمام مواد مغذی از خود مواد غذایی اصلی ایده آل است، ولی ممکن است برای کودکان فلج مغزی مصرف مکمل ها آسان تر باشد؛ زیرا به جویدن کمتری نیاز دارند. همچنین می‌توانید غذای کودکتان را مخلوط کنید تا جویدن را به حداقل برسانید. بسیاری از غذاهای غنی از کلسیم به راحتی در اسموتی ها گنجانده می شوند. اگر کودک شما برای بلع و قورت دادن هم مشکل دارد، ممکن است استفاده از لوله تغذیه برای او مفیدتر باشد. این موضوع را با پزشک کودک خود در میان بگذارید تا مطمئن شوید که کودک شما می تواند روزانه مواد مغذی مناسب و مورد نیازش را دریافت کند.
بسته به شدت مشکل در بلع، پزشک ممکن است شما را به یک آسیب شناس گفتار و زبان ارجاع دهد. آسیب شناس گفتار و زبان می تواند مهارت های بلع کودک شما را بیشتر بررسی کرده و به طور بالقوه استراتژی ها و مداخلاتی را برای بهبود توانایی بلع کودک به شما ارائه دهد.
با اهمیت تمرینات گفتاردرمانی برای کودکان فلج مغزی آشنایی دارید؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:
نقش و تمرینات گفتاردرمانی در فلج مغزی
• با پزشک کودکتان در مورد مصرف داروها صحبت و مشورت کنید:
ممکن است ایده خوبی باشد که با پزشک کودکتان در مورد مصرف بیس فسفونات ها صحبت کنید. بیس فسفونات ها داروهایی هستند که کاهش تراکم استخوان را کاهش می دهند.
اگرچه باید در نظر داشت که بیس فسفونات ها عمدتا برای بزرگسالان استفاده می شوند و استفاده از آنها در کودکان به دلیل عدم انجام تحقیقات طولانی مدت می تواند بحث برانگیز باشد. برخی از عوارض جانبی آنها عبارتند از تب، علائمی شبیه آنفولانزا، حالت تهوع، استفراغ و درد شکم.
آیا علائم و نشانه های فلج مغزی با افزایش سن کودکان تغییر می کند؟ در مطلب زیر، علائم فلج مغزی در سنین مختلف را توضیح داده ایم:
علائم فلج مغزی را در سنین مختلف بشناسید
فلج مغزی و پوکی استخوان: نکات کلیدی
به طور کلی، هر چه فلج مغزی شدیدتر باشد، کودک فلج مغزی تحرک کمتری نیز خواهد داشت.
این مشکل می تواند به طور قابل توجهی شانس ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهد.
بنابراین، تمرکز بر مدیریت اولیه سلامت استخوان ها با انجام تمرینات مناسب مانند تحمل وزن، قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف کافی ویتامین D، کلسیم و مصرف سایر داروهای مناسب ضروری می باشد.
امیدواریم این مطلب به شما کمک کرده باشد و آگاه شده باشید که چرا افراد فلج مغزی نسبت به جمعیت عمومی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند و چگونه می توانید از آن پیشگیری کنید.
آشنایی با این واقعیت های جالب در مورد فلج مغزی، به شما در درک و مدیریت بهتر فلج مغزی در کودکتان کمک خواهد کرد:
9 واقعیت جالب در مورد فلج مغزی
ترجمه توسط تیم پژوهشی فلج مغزی مرکز جامع توانبخشی ایران