مهارت هماهنگی چشم و دست در دوران کودکی به چه معناست؟

مهارت های هماهنگی چشم و دست چیست و چگونه می توان آنها را در کودکان خردسال پرورش داد؟

هماهنگی چشم و دست توانایی انجام حرکات با دست می باشد در حالی که انجام حرکات توسط چشم نیز هدایت می شود.


این مهارت که هماهنگی دست و چشم نیز نامیده می شود، یک مهارت درکی-حرکتی بوده و تلاش مشترک بین سیستم حسی (حس بینایی) و مهارت های حرکتی می باشد.

برخی دیگر از مهارت های درکی-حرکتی عبارتند از:
• ادراک دیداری و شنیداری
• مهارت های حرکتی درشت و ظریف
• آگاهی بدنی
• آگاهی فضایی
• هماهنگی چشم و پا
• مهارت عبور از خط وسط بدن

در ادامه چند نمونه فعالیت با استفاده از مهارت هماهنگی چشم و دست آورده شده است:

• ساختن یک برج از مکعب
• گرفتن توپ
• بریدن کاغذ در امتداد یک خط
• نوشتن و کپی کردن حروف و اعداد
• غذا خوردن با قاشق و چنگال و....

هر فعالیتی که در آن چشم ها و دست ها می بایست با هم عمل کنند، نیازمند این هماهنگی می باشد. از چشم ها در بسیاری از فعالیت ها استفاده می شود، اما استفاده از آنها همیشه ضروری نیست. به عنوان مثال، گرفتن توپ کوچکی که به سمت شما پرتاب می شود دشوار است مگر اینکه هماهنگی چشم و دست خوبی داشته باشید؛ اما احتمالاً شستن دست ها با چشمان بسته فعالیت نسبتاً ساده ای می باشد.

کودکانی که در زمینه هماهنگی چشم و دست احتلال دارند حتما جدی بگیرید یکی از مداخلات درمانی استاندارد و علمی برای درمان مشکلات عدم هماهنگی چشم و دست در کودکان کاردرمانی میباشدجهت مشاوره و تعیین وقت از طریق روش های زیر با ما مرتبط شوید

02188242410

نوبت   اینترنتی


آیا می توان هماهنگی چشم و دست را به کودک آموزش داد؟

هماهنگی چشم و دست بخشی از رشد و تکامل کودک است و مهارتی است که به طور طبیعی رشد کرده و تکامل می یابد؛ زیرا نوزادان و کودکان نوپا محیط اطراف خود را کشف کرده و با اشیای مختلفی بازی می کنند.
در حالی که شما این مهارت را به طور خاص به کودک «آموزش» نمی دهید، ضروری است که کودکان از دوران کودکی تا سال های پیش دبستانی فرصت کافی برای بازی و کاوش آزاد و رشد این مهارت را داشته باشند.
کودکی که همیشه در محیط خود محدود است و به او "نه" گفته می شود، نسبت به کودکی که محیطش با آزادی نسبی برای یادگیری آماده شده است، فرصت کمتری برای رشد و تکامل این مهارت دارد.

نوزادان و کودکان نوپا مجذوب اشیای مختلف هستند؛ مثلا ظروف پلاستیکی در آشپزخانه مانند سایر اسباب بازی ها برای آنها سرگرم کننده است و آنها عاشق حمل اشیاء از جایی به جای دیگر هستند.
این علاقه و شیفتگی آنها به وسایل و بازی با آنها سبب می شود که آنها مهارت هماهنگی چشم و دست خود را رشد و تکامل دهند.
کودکان نوپا از ریختن آب در فنجان ها و ظرف های مختلف در حمام، چیدن بلوک ها روی هم، غذا خوردن با وسایل غذاخوری و تلاش برای درست کردن قطعات پازل های چوبی لذت می برند.

کودکان با یاد گرفتن به کاربردن دستانشان شروع به پرتاب توپ می کنند و سعی می کنند با دقت مسیر توپ را در حالی که در هوا پرتاب می شود دنبال کنند.
کودکان پیش دبستانی خود را درگیر فعالیت هایی مانند نقاشی و طراحی، بریدن کاغذ، نخ کردن مهره ها، بستن بند کفش، کوبیدن میخ به تخته، ساختن پازل و جورچین، بازی با پگ بردها و استفاده از گیره و موارد دیگر می کنند.
یادگیری از طریق بازی کلید اصلی رشد مهارت هماهنگی چشم و دست در اوایل کودکی می باشد.

مزایای مهارت هماهنگی چشم و دست:

کودکانی که مهارت هماهنگی چشم و دست خوبی را داشته باشند، چه در خانه، چه در مدرسه و چه در مراحل بعدی زندگی، نقاط قوت زیادی دارند، از جمله:
• این کودکان قادر به انجام کارهای شخصی و مراقبت از خود مانند لباس پوشیدن، بستن بند کفش، خوردن غذا و غیره به طور مستقل هستند.
• داشتن هماهنگی چشم و دست خوب برای نوشتن و کپی کردن حروف و اعداد ضروری است. بنابراین این مهارت یک مهارت اصلی برای توانایی تحصیلی می باشد.
• کودکان زمانی احساس موفقیت بیشتری می کنند که بتوانند فعالیت هایی مانند گرفتن توپ در یک بازی، و یا انجام فعالیت هایشان در کلاس را با موفقیت انجام دهند و به طور کلی کلیه فعالیت هایی را که به هماهنگی چشم و دست نیاز دارند را بی مشکل انجام دهند.
• بسیاری از فعالیت‌های بدنی و ورزش‌های سازمان‌یافته، به هماهنگی عالی چشم و دست متکی هستند.
• بسیاری از متخصصان مانند جراحان و ورزشکاران حرفه ای به شدت بر این مهارت تکیه دارند.

چگونه مهارت هماهنگی چشم و دست را در کودکان بهبود بخشیم؟

در حالی که برای تقویت مهارت هماهنگی چشم و دست تمرینات و موقعیت‌های خاصی - مانند جلسات ورزشی - وجود دارند، ولی بهتر است فرصت‌هایی را در اختیار کودکان خردسال قرار دهید تا به طور طبیعی این مهارت را از طریق بازی و فعالیت های مختلف رشد و پرورش دهند.

این نوع از فعالیت ها و تمرینات برای تقویت و پرورش مهارت هماهنگی چشم و دست در کودکان بسیار مفید هستند:
• بازی با توپ در اندازه های مختلف مانند پرتاب کردن، گرفتن، پریدن با توپ، غلت زدن و یا هر گونه فعالیت دیگری با توپ (حتی نقاشی با توپ).
• بازی با مکعب ها، چیدن مکعب ها به شکل برج و ساختن انواع سازه ها با مکعب ها
• بازی با سایر اسباب بازی های ساختنی مانند انواع لگو، اسباب بازی ساختنی مغناطیسی، و سایر مجموعه های ساختنی
• بستن و باز کردن درب شیشه ها در شکل ها و اندازه های مختلف
• غذا خوردن مستقل، از جمله یادگیری بریدن با چاقوی مخصوص کودکان
• بازی و سرگرمی در حمام با فنجان ها، ظروف در اندازه های مختلف، قیف، بطری های پلاستیکی، قایق و سایر اسباب بازی های مناسب حمام
• بازی با پگ بور‌د
• بازی و فعالیت با نخ و سوزن های چوبی و مناسب کودکان
• فعالیت های مرتبط با لباس پوشیدن مانند بستن و بازکردن زیپ ها، بستن بند کفش و دکمه ها
• نخ کردن مهره ها و یا انجام سایر فعالیت های نخ کردن مانند درست کردن گردنبند
• کوبیدن میخ ها به تخته چوبی و بازی با سایر اسباب بازی های نجاری از جمله پیچ و مهره
• ساخت پازل در انواع و تعداد قطعات مختلف
• بازی با اسباب بازی ها و عروسک های شنی مانند پرتاب کردن و گرفتن آنها
• طراحی و نقاشی آزادانه با ابزارهای مختلف نقاشی بر روی سطوح مختلف مانند میز، زمین و کاغذهایی با سایزهای مختلف
• انجام انواع فعالیت های بریدن و چسباندن کاغذها و اشیای مختلف مانند درست کردن کلاژ
• کپی کردن اشکال، حروف، اعداد ( این فعالیت برای کودکان بزرگتر مناسب است).

ترجمه توسط تیم پژوهشی مرکز کاردرمانی ایران