کودک ۱۴ ماهه شما راه نمی رود: آیا می بایست نگران باشید؟
بررسی اجمالی:
کودک شما در سال اول زندگی اش به مراحل تکامل حرکتی بسیاری دست خواهد یافت.
این نقاط عطف شامل یادگیری نحوه نگه داشتن بطری، غلت زدن، چهار دست و پا رفتن، نشستن و در نهایت راه رفتن مستقل و بدون کمک می باشد.
اگر کتاب‌هایی در زمینه رشد و تکامل کودک خوانده و یا اگر کودکان دیگری داشته باشید، ممکن است انتظار داشته باشید که کودکتان اولین قدم‌هایش را بین ۱۰ تا ۱۲ ماهگی بردارد.
بنابراین اگر کودک شما تا ۱۴ ماهگی راه رفتن را شروع نکرده باشد، ممکن است نگران شده باشید.
در نظر داشته باشید که کودکان در سنین مختلفی رشد و تکامل پیدا کرده و به نقاط عطف رشدی و تکاملی می رسند. بنابراین، این موضوع که کودک شما تا ۱۴ ماهگی راه نرود، همیشه نشان‌دهنده وجود مشکل نیست.
اما....
اگر کودکتان راه نمی‌رود آیا می بایست نگران باشید؟
اگر کودک شما تا ۱۴ ماهگی راه نرود، نگرانی‌های شما قابل درک است.
شما می خواهید کودکتان به نقاط عطف رشدی و تکاملی برسد و نمی خواهید کودکتان از سایر کودکان هم سن و سال اش عقب بماند.
اما ناتوانی کودک در راه رفتن در سن ۱۴ ماهگی معمولاً نشان دهنده مشکل نیست.
در حالی که برخی از کودکان قبل از ۱۲ ماهگی شروع به راه رفتن می کنند، برخی دیگر تا 15 ماهگی راه نمی روند.
برای تعیین و بررسی اینکه آیا ناتوانی کودک شما در راه رفتن نشانه وجود مشکل و دلیلی برای نگرانی است یا نه، نکات دیگری را نیز در نظر بگیرید.
به عنوان مثال، کودک شما در ۱۴ ماهگی قادر به راه رفتن نیست، اما متوجه شدید که قادر به انجام سایر مهارت های حرکتی بدون هیچ مشکلی است، مانند ایستادن به تنهایی، بالا کشیدن خودش از مبلمان و سایر وسایل و بالا و پایین پریدن.
بسیاری از مراجعین به مراکز کاردرمانی تحت عنوان تاخیر حرکتی به این مراجعه می کنند و معمولا کمتز از دو ماه به نتیجه لازم میرسند مرکز کاردرمانی ایران به عنوان یکی از پیشگامان توانبخشی حرکتی کودکان با شما تا مرحله نهایی راه رفتن کودکتان همراه است
انجام این گونه فعالیت های حرکتی نشانه هایی هستند که نشان می دهند که مهارت های حرکتی کودک شما در حال رشد و تکامل می باشد.
بنابراین، به زودی شاهد اولین قدم های او نیز خواهید بود.اما با این حال حتما با یک کاردرمانگر مشورت کنید.
اگر کودک شما تا 15 ماهگی نتوانست راه برود، با پزشکو یا کاردرمانگر صحبت و مشورت کنید. همچنین اگر احساس می کنید که سایر مهارت های حرکتی کودکتان به درستی رشد و تکامل پیدا نمی کند نیز می بایست با پزشک کودک خود صحبت کنید. اگر کودک ۱۴ ماهه شما نتواند بایستد و یا از جایی بلند شود ممکن است نشان دهنده وجود مشکلاتی باشد. به علاوه توجه به این نکته اهمیت دارد که برخی از کودکانی که نارس به دنیا می آیند ممکن است دیرتر از کودکان هم سن خود شروع به راه رفتن کنند مشروط به تینکه پزشک سلامت سیستم عصبی او را تایید کرده باشد. اگر کودک شما نارس بود، هنگام بررسی نقاط عطف رشدی و تکاملی از سن تنظیم شده کودک خود استفاده کنید. سن تنظیم شده بر اساس تاریخ زایمان اولیه کودک شما می باشد.
اگر کودک ۱۴ ماهه دارید، اما سه ماه زودتر زایمان کرده اید، سن تعدیل شده کودک شما ۱۱ ماه است.
در صورت تمایل میتوانید با لمس این عبارت احتمال راه رفتن کودک دارای تاخیر حرکتی خود را پیش بینی کنید
کودکان چگونه راه رفتن را یاد می گیرند؟
کودکان به تدریج با بزرگتر شدن و قویتر شدن عضلات پاهایشان راه رفتن را یاد می گیرند.
پاهای نوزاد تازه متولد شده به دلیل داشتن ماهیچه های ضعیف، نمی توانند وزن نوزاد را تحمل کنند. معمولا کودکان از حدود ۷ ماهگی شروع به چهاردست و پا رفتن کرده و یا به صورت نشسته و با کمک باسن و دستانشان حرکت می کنند. در حدود همین سن، هنگامی که کودکان در حالت ایستاده نگه داشته شوند، شروع به بالا و پایین پریدن می کنند. این عمل به تقویت ماهیچه های پای کودک شما در جهت ایجاد آمادگی برای برداشتن اولین قدم هایش کمک می کند.
در حدود سن ۸ تا ۹ ماهگی، کودک شما ممکن است شروع به بالا کشیدن خودش از وسایل مختلف مانند صندلی و میز کند.
حتی برخی از کودکان در حالی که وسیله ای را گرفته اند پاهای خود را بالا و پایین می‌برند؛ به شکلی که انگار می‌خواهند راه بروند.
راه رفتن شامل ایجاد تعادل و اعتماد به نفس است. کودک شما نه تنها می بایست یاد بگیرد که چگونه به تنهایی بایستد، بلکه این چالش نیز وجود دارد که چگونه گام هایش را بدون افتادن هماهنگ کند. ایجاد این مراحل زمان بر می باشد.
از آنجایی که پاهای کودکان در سنین مختلفی قدرت پیدا می کنند، طبیعی است که برخی از کودکان زودتر از سایر همسالانشان شروع به راه رفتن بکنند. حتی برخی از کودکان اولین قدم هایشان را خیلی زود و در ۹ یا ۱۰ ماهگی برمی دارند.
چگونه می توانید به کودک خود در راه رفتن کمک کنید؟
برخی از کودکانی که تا ۱۴ ماهگی راه رفتن را شروع نمی کنند، به تمرین بیشتری نیاز دارند. برای کمک به کودکان برای برداشتن اولین گام‌هایشان، والدین و مراقبان کودک می‌توانند پاهای کودک بر روی سطح زمین قرار دهند و در حالی که کودک در وضعیت ایستاده است، دست‌هایش را بگیرند. سپس به آرامی کودک را بر روی سطح زمین برای راه رفتن هدایت کنند.
این تمرین به کودکان می آموزد که چگونه پاهای خود را بلند کرده و در اتاق حرکت کنند.
همچنین به آنها کمک می کند تا عضلات پاهایشان قوی تر شده و تعادل آنها را نیز بهبود می بخشد.
به عنوان پدر و مادر ممکن است تمایل طبیعی به بغل کردن و نگه داشتن کودک در آغوش خود در خانه داشته باشید. اما هر چه کودک شما زمان بیشتری را در سطح زمین باشد، فرصت بیشتری را برای تحرک و راه رفتن مستقل خواهد داشت.
به کودکتان اجازه دهید تا جایی که ممکن است غلت بزند، چهاردست و پا برود و خودش را از وسایل بالا بکشد.
روروئک های کودک اغلب به عنوان یک وسیله آموزشی و کمکی برای کودکانی که راه رفتن را یاد می گیرند استفاده می شوند. اما این وسایل انتخاب های مطمئنی نیستند. ممکن است تعجب کنید ولی روروئک های کودک می توانند راه رفتن را در کودکان به تاخیر بیندازند. برخی از کودکان نیز در اثر راه رفتن با روروئک دچار جراحت و آسیب دیدگی شده اند. ممکن است استفاده از اسباب‌بازی هل دادنی (مانند واکرهای کودکان) را در نظر داشته باشید؛ اما می بایست همیشه کودک خود را در هنگام بازی با این گونه اسباب‌بازی‌ها کنترل کنید تا مطمئن شوید که واژگون نمی‌شوند.
همچنین برخی از والدین فکر می‌کنند که پوشاندن کفش به پای کودک می‌تواند به راه رفتن سریع‌تر او کمک کند. واقعیت این است که معمولا پوشیدن کفش برداشتن اولین قدم‌ها را برای کودکان سخت‌تر می‌کند. پوشیدن کفش برای راه رفتن در فضای باز توصیه می‌شود، اما بسیاری از کودکان هنگامی که در خانه پابرهنه هستند، سریع‌تر راه رفتن را یاد می‌گیرند. همانطور که به کودک خود کمک می کنید تا راه رفتن را یاد بگیرد، مطمئن شوید که یک محیط امن را در داخل خانه برای او ایجاد کنید. این کار شامل جمع کردن فرش هایی است که ممکن است تعادل کودک شما را به هم زده و باعث زمین خوردن و آسیب دیدن او شوند.
همچنین می توانید حفاظ های ایمنی را در نزدیکی راه پله ها نصب کنید و میزها یا قفسه های با لبه های تیز را جمع کنید.
چه زمانی باید به پزشک یا کاردرمانگر مراجعه کنید؟
اگر کودکتان تا 15 ماهگی نمی‌رود و یا اگر مشکوک به مشکلات دیگری هستید، با پزشک کودکتان صحبت و مشورت کنید.
گاهی اوقات، تاخیر در راه رفتن به دلیل مشکلاتی در پا مانند دیسپلازی رشدی لگن، راشیتیسم (نرم شدن یا ضعیف شدن استخوان ها) و یا مشکلاتی است که بر تون عضلانی تأثیر می گذارد مانند فلج مغزی و دیستروفی عضلانی. چنانچه به نظر می رسد که کودک شما نامتعادل راه می رود و یا اگر پاهایش ضعیف و ناهماهنگ به نظر می رسد، با پزشک کودک خود مشورت کنید. همواره به خاطر داشته باشید که هیچ دو کودکی شبیه هم نیستند؛ بنابراین پیشرفت کودک خود را با کودکان دیگر مقایسه نکنید.
ترجمه توسط تیم پژوهشی کلینیک کاردرمانی ایران
فرق تاخیر حرکتی با فلج مغزی در کودکان
عواملی که سبب تاخیر رشد در کودک می شوند و درمان تاخیر رشد در کودکان
تمرینات و اصول کاردرمانی در تاًخیر حرکتی کودکان