اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD) چيست؟

اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD) يك اختلال رشدي- عصبي پيچيده است كه مي تواند بر موفقيت كودك در مدرسه و همچنين روابطش تاثير بگذارد. علائم ADHD متقاوت است و گاهي اوقات تشخيص آنها دشوار است.
هر كودكي ممكن است بسياري از تك تك علائم ADHD را  تجربه كند. بنابراين براي تشخيص، پزشك كودك شما، بايد كودكتان را با استفاده از چندين معيار ارزيابي كند.

به طور كلي اختلال  كم توجهي-بيش فعالي ، در كودكان در زمان نوجواني تشخيص داده مي شود و متوسط ميانگين سني براي تشخيص ADHD  هفت سال است.

كودكان بزرگتر كه علائم را نشان مي دهند، ممكن است  ADHD داشته باشند، اما غالبا از اوايل زندگي، علائم نسبتا مشخصی را نشان داده اند.

در اينجا چهارده علامت رايج  در ADHD آورده شده است:

    •    رفتار متمركز
به نظر مي رسد يك نشانه رايج ADHD عدم توانايي در شناخت نيازها و خواسته هاي افراد ديگر است، كه اين عامل مي تواند به دو نشانه بعدي منجر شود:
    ⁃    قطع كردن صحبت ديگران
    ⁃    مشكل در رعايت كردن نوبت خود

    •    قطع كردن صحبت ديگران
رفتار متمركز ممكن است باعث شود كه كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD) در حاليكه ديگران مشغول صحبت هستند، صحبت آنها را قطع كند يا وارد مكالمات يا بازيهايي كه بخشي  از آن نيست، شود.

    •    مشكل در رعايت كردن نوبت
كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در رعايت كردن نوبتشان در حين فعاليت هاي كلاس درس يا در هنگام بازي با ديگر كودكان مشكل داشته باشند.

    •    آشفتگي عاطفي
كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در كنترل احساسات خود مشكل داشته باشد. آنها ممكن است در مواقع نامناسب طغيان خشم داشته باشند.

    •    بي قراري و ناآرامي
كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي
 (ADHD)، معمولا نمي توانند آرام بنشينند. آنها ممكن است هنگامي كه مجبور به نشستن بشوند، تلاش كنند از جاي خود بلند شوند و به اطراف بدوند، بي تاب و بي قرار شوند  يا روي صندلي به خود بپيچند.

    •    مشكلات در بازي كردن آرام و بي سر و صدا
بي قراري و ناآرامي مي تواند بازي كردن بي سر و صدا و با آرامش شركت كردن در فعاليت هاي تفريحي را براي كودكان مبتلا به ADHD دشوار سازد.

    •    ناتمام ماندن كارها
يك كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD )، ممكن است به كارهاي مختلفي علاقه نشان دهد، اما ممكن است در تمام كردن آنها مشكل داشته باشد. به عنوان مثال، ممكن است پروژه ها، كارهاي خانه يا تكاليف درسي را شروع كند، اما قبل از تمام كردن آنها، به سراغ كار بعدي كه توجهش را جلب كرده برود.

    •    نداشتن تمركز
يك كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در توجه كردن مشكل داشته باشد - حتي هنگامي كه شخصي مستقيما با آنها صحبت مي كند. آنها مي گويند كه حرف شما را شنيده اند، اما نمي توانند آنچه را كه شما گفتيد دوباره تكرار كنند.

    •    اجتناب از كارهايي كه نياز به تلاش ذهني گسترده و طولاني دارند
همين عامل عدم تمركز ميتواند باعث شود كه كودك از فعاليت هايي كه نياز به تلاش ذهني مستمر دارند خودداري كند، مانند توجه كردن در كلاس درس يا انجام تكاليف درسي

    •    عملکرد اشتباه
كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در دنبال كردن دستورالعملهايي كه نياز به برنامه ريزي دارند يا در اجراي يك برنامه، مشكل داشته باشند. اين عامل مي تواند به اشتباهات ناشي از بي توجهي و بي دقتي منجر  شود - اما اين نشان دهنده تنبلي يا عدم هوش نيست

    •    خيالبافي
كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، هميشه شلوغ و پرسر و صدا نيستند. يكي ديگر  از نشانه هاي ADHD، آرام تر بودن و كمتر مشغول بودن نسبت به ساير كودكان است.
كودك مبتلا به ADHD، ممكن است به نقطه اي در فضا خيره شود، خيالبافي كند، و آنچه را در اطرافش اتفاق مي افتد را ناديده بگيرد.

    •    مشكل در منظم بودن
كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در دنبال كردن كارها و فعاليتها مشكل داشته باشد.اين عامل مي تواند باعث ايجاد مشكل در مدرسه شود، زيرا براي آنها اولويت بندي تكاليف درسي، پروژه هاي درسي و ساير تكاليف مشكل است.

    •    فراموشكاري
كودكان مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي (ADHD)، ممكن است در انجام كارهاي روزانه فراموشكار باشند. آنها ممكن است انجام تكاليف يا كارهاي خانه را فراموش كنند. همچنين ممكن است آنها اغلب وسايلي مانند اسباب بازيها را گم كنند.

    •    داشتن علائم در چندين محيط
كودك مبتلا به اختلال كم توجهي-بيش فعالي(ADHD)، علايم اختلال را در بيش از يك محيط نشان مي دهند. به عنوان مثال، ممكن است آنها عدم تمركز را هم در مدرسه و هم در خانه نشان دهند.

علائم هنگامي كه كودكان بزرگتر مي شوند:

هر چه كودكان مبتلا به ADHD بزرگتر مي شوند، اغلب به اندازه ساير  كودكان همسنشان خودكنترلي  يا توانايي كنترل بر خود را ندارند. اين عامل مي تواند باعث شود كه كودكان و نوجوانان مبتلا به ADHD نسبت به همسالانشان نابالغ تر به نظر برسند. برخي از كارهاي روزانه كه ممكن است نوجوانان مبتلا به ADHD در انجام آنها با مشكل  مواجه شوند، عبارتند از:

    ⁃    تمركز كردن روي تكاليف و كارهاي مدرسه
    ⁃    خواندن نشانه هاي اجتماعي
    ⁃    سازش با همسالان
    ⁃    حفظ و رعايت بهداشت شخصي
    ⁃    كمك در انجام كارهاي خانه
    ⁃    مديريت زمان
    ⁃    با احتياط رانندگي كردن

نگاهي به آينده  

همه كودكان برخي از اين رفتارها را در مقطعي از زمان نشان خواهند داد. خيالبافي، ناآرامي و بي قراري و قطع كردن صحبت ديگران همه از رفتارهاي شايع كودكان است.

شما بايد نگران باشید اگر:

    ⁃    كودك شما مرتبا  علائم ADHD را نشان دهد.
    ⁃    اين رفتار بر موفقيت آنها در مدرسه تاثير بگذارد و به تعاملات منفي با همسالان  منجر شود

اختلال كمبود توجه و بيش فعالي (ADHD)، قابل درمان است. اگر فرزند شما به ADHD مبتلا شده است، تمام گزينه هاي درماني را بررسي كنيد. سپس زماني را براي ملاقات با پزشك يا روانشناس براي انتخاب و تعيين بهترين روش تنظيم كنيد.

ترجمه توسط تیم پژوهشی مرکز جامع توانبخشی ایران