امروزه در بیشتر مراکز کاردرمانی بخش خاصی به نام کلینیک توانبخشی دست وجود دارد برند که که در این بخش به صورت تخصصی به تمرینات کاردرمانی دست پرداخته می شود.

در این مقاله ۵ تمرین ساده و قابل اجرا برای دست کودکان سی پی را که در خانه به راحتی قابل انجام است را برای شما  عنوان کردیم.

یکی از قابلیت های مغز خاصیت نوروپلاستیسیتی می باشد که به واسطه آن و در اثر تکرار زیاد می توان قسمت های آسیب دیده مغز را جهت انجام برخی فعالیت ها دست فعال کرد و به واسطه انجام مکرر تمرینات دست برای کودکان فلج مغزی  میتوان امیدوار بود که بسیاری از مشکلات حرکتی و مهارتهای دست در کودکان فلج مغزی به شکل قابل توجهی بهتر شود.

  بسته به نوع فلج مغزی مشکلات دست میتواند در کودکان متفاوت باشد به عنوان مثال کودکان همی پلژی عموما در یک دست خود دچار ضعف یا پلژی می باشند که در این کودکان نوع تمرینات معمولاً متفاوت با سایر کودکان سی پی می باشد.

 در کودکان کوادری پلژی یا چهار اندامی شدت درگیری اندام فوقانی بسیار بیشتر از سایر کودکان سی پی می باشد و به همین دلیل اهمیت کار تخصصی کاردرمانی با این کودکان بسیار مهم می باشد این کودکان به دلیل قرار گرفتن تحت تاثیر رفلکس های مزاحم معمولاً حرکات کلیشه خاصی را در دستان خود دارند.

 در کودکان دایپلژی یا کودکانی که اندام تحتانی آنها درگیر است حرکت دستها نرمال تر از سایر کودکان فلج مغزی می باشد اما نوع مهارت در بیشتر این نوع کودکان ضعیف است و کاردرمانگران دست تمرینات ویژه ای را برای ایجاد مهارت در کودکان دایپلژی ارائه می دهند.

 در برخی از کودکان فلج مغزی نوع تون هم به دلیل ضعف بیش از حد عضلات حرکت و مهارت های دست بسیار ضعیف و سست انجام میشود و کاردرمانگران برای تقویت عضلات در دستان این کودکان از وزنه استفاده می کنند.

 نکته ای که باید مد نظر داشت این است که در صورتی که هنوز توانایی کنترل سر و گردن را نداشته باشد نباید انتظار داشت که حرکات دست وی بهبود قابل ملاحظه‌ای را داشته باشد زیرا محور حرکات و رفلکسهای دست کنترل سر و گردن می باشد به همین دلیل کاردرمانگران با تجربه در این زمینه ابتدا تقویت حرکات سر و گردن را در اولویت کاری خود برای بهبود حرکات دست قرار میدهند.

 تمرینات دست برای کودکان فلج مغزی

 تمریناتی که در پایین برای شما درج گردیده است میتواند باعث بهبود گرفتن اشیا افزایش دامنه حرکتی مفاصل و بهبود قدرت انگشتان و مهارت های دست شود.

اگر در انجام تمرینات دست کودک خود دچار شبهه می باشید و یا اینکه تمایل دارید برای انجام برنامه کاردرمانی دست برای کودک سی پی خود با متخصصین کاردرمانی موسسه ایران همراه شوید  با ما تماس بگیرید

برای تماس با کلینیک کاردرمانی دست کلیک کنید 02188242410

در نظر داشته باشید تمرینات تخصصی دست فقط در کلینیک های کاردرمانی و زیر نظر متخصصین کاردرمانی دست انجام می‌شود و در اینجا ما صرفاً تمرینات ساده و بدون ضرر و با در نظر گرفتن خاصیت ضد آسیبی به مفاصل کودکان فلج مغزی را عنوان کرده ایم:

1-وزن اندازی روی دست

 یکی از مشکلاتی که باعث ضعیف شدن عملکرد دست میشود افزایش تون عضلات و یا کاهش بیش از حد توان عضلانی در دستان می باشد  به همین دلیل تمرین تحمل وزن بر روی کف دست در کودکان فلج مغزی می تواند باعث تعدیل تون عضلانی در این کودکان بشود.

 مطابق عکس کودک را به صورت یک طرفه بر روی زمین قرار داده و کف دست او را روی زمین گذاشته و با صاف نگه داشتن آرنج او حدود ۳۰ ثانیه بر روی دست کودک وزن اندازی کنید.

 همچنین می توانید در حالت چهار دست و پا نیز تحمل وزن را به صورت همزمان بر روی دست اعمال کنید.

 

 

2- حرکت جلو بردن دست در حالت خوابیده

 در این وضعیت کودک را به حالت دمر خوابانده و در صورت همکاری از او بخواهید دستهای خود را از کنار بدن به سمت  جلو به صورت متناوب انجام دهد در صورتی که کودک شما همکاری لازم را نداشته باشد می توانید با تحریک کناره  ساعد کودک این حرکت را ایجاد کنید تعداد مناسب برای انجام این حرکت در هر دست ۱۵ مرتبه می باشد.



3- حرکت هلیکوپتری دست با استفاده از چوب

 در بسیاری از کودکان فلج مغزی به دلیل محدودیت در انجام حرکات چرخشی مچ دست این حرکت می تواند کارایی بسیار خوبی داشته باشد.

 مطابق شکل یک چوب ۴۰ سانتی را در دست کودک قرار داده و از او بخواهید که حرکت چرخشی مچ را به همراه چوب انجام دهد د در صورت عدم توانایی کودک در گرفتن چوب می توانید دست کودک را به چوب با یک استرپ ببندید.

 

 

4- ماساژ سریع و ضربات آرام به پشت دست

 دست در بسیاری از کودکان فلج مغزی به دلیل اسپاسم در ناحیه انگشتان معمولاً دست ها به صورت مشت شده می باشد که در این حالت می توانید با ماساژ سریع در ناحیه پشت دست از بالا به پایین و با ایجاد ضربات آرام به پشت دست کودک حالت مشت شده دست را در کودک مهار کنید.

 

 

5- حرکت فرمان اتومبیل با استفاده از بشقاب

 با توجه به سطح  توانایی کودک میتوانید یک بشقاب غیر شکستنی مانند بشقاب ملامین را به کودک داده و از کودک بخواهید مانند حرکت فرمان تمرین چرخشی بشقاب را برای بهبود حرکات شانه و آرنج انجام دهد .

 

ترغیب کودکان فلج مغزی به انجام برخی از فعالیت های روزمره ساده نیز در بهبود مهارت های دست آنها بسیار تاثیر مثبتی دارد به عنوان مثال در حمام کردن تشویق آنها  استفاده از دستها برای شستشوی بدن خود و همچنین در پوشیدن و درآوردن لباس ها و غذا خوردن حتی به صورت ناقص می تواند عملکرد کلی دست در کودکان فلج مغزی را بهبود ببخشد.

 برخی از فعالیت های مفرح با اسباب بازی ها و سرگرمی های معمولی نظیر :

  • نقاشی و رنگ آمیزی 
  • استفاده از رنگ های انگشتی
  • پیدا کردن اجسام در ظرف عدس و یا لوبیا  
  • آب بازی
  • ضربه زدن به صفحه کیبورد و یا تبلت

نیز می تواند در بهبود حرکات انگشتان و دست این کودکان در قالب فعالیت های مفرح مفید و موثر واقع شود.

 

 امیدواریم این مطلب در بهبود انجام حرکات و ورزش های دست برای کودکان فلج مغزی به شکل هدفمند برای شما موثر بوده باشد.

 

 تالیف توسط فرهنگ محمدخانی کاردرمانگر مرکز جامع توانبخشی ایران