خرین دستاوردهای سلول های بنیادی در آسیب های نخاعی و فلج مغزی| مرکز جامع توانبخشی ایران
- توضیحات
آخرین دستاوردهای سلول های بنیادی در آسیب های نخاعی و فلج مغزی
بعدازاينكه فردي دچارآسيب نخاعي مي شود، درفعاليت هاي روزانه خودش به مساعدت نيازدارد. گستره اين موضوع مي تواند ازكمك به استحمام يا لباس پوشيدن تا انجام برنامه اجابت مزاج يا كمك به جابجائي باشد. وقتي يكي ازافرادخانواده دچارضايعه نخاعي مي گردد، استرس وتغييرات زيادي وجودارند، كه بيمار واعضاي خانواده اوبا آنها مواجه مي شوند . اولين موضوع ، نگراني...
آقای دکتر لطفا برای ما اقدامات درمانی که هم اکنون به بیماران آسیب نخاعی ارائه می شود را توضیح بفرمایید.
طرح اول ما تزریق سلول بنیادی به بیماران آسیب نخاعی بود. یعنی بیمارانی که در اثر تصادف یا ضربه، آسیب نخاعی دیده بودند را انتخاب کردیم. به آنها از زمان آسیب تا زمان تزریق، فرصت زمانی را دادیم تا بدن، نخاع خود را بازسازی کند. از زمانی که احتمال دادیم فقط با باز توانی بیمارمی تواند بهبود پیدا کند، به بیماران سلول بنیادی تزریق کردیم.
عملکرد سلول های بنیادی در بدن به چه صورت است؟
سلول های بنیادی جذابیت زیادی برای مردم و پزشکان دارند. یکی از نقطه نظر مطالعات بنیادی که روی انسان و پستانداران انجام می شود و دیگر از نظر قدرت بازسازی و تکثیر خودشان. چون می توانند به سلول های دیگر تبدیل شوند و بافت های تخریب شده را بازسازی کنند .
در بیماران مغز و اعصاب اگر به ناحیه آسیب دیده سلول تزریق کنیم می تواند تبدیل به نورون شود و فاکتور رشد ایجاد کند و در ترمیم محل ضایعه نقش داشته باشد و می تواند به عنوان پلی برای پیام هایی که از بالا به پایین و برعکس در نخاع در محل ضایعه ایجاد می شود نقش ایفا کند.
نتایج تزریق ها به بیماران نخاعی چه بود؟
باید گفت که این پروژه نتایج مثبتی دربر داشت. اولین نتیجه این بود که هیچ عارضه ای در بیماران نخاعی ایجاد نشد.
بیماران نخاعی را به دو گروه تقسیم کردیم. برای گروهی سلول های شوان را از عصب شوان گرفتیم و با سلول های مزانشیمال مغزاستخوان کشت دادیم و تزریق کردیم که این خود در دو حالت بود. یا عمل باز انجام شد یعنی نخاع را باز و سلول را داخل ضایعه تزریق کردیم و یا به صورت همان داخل نخاعی در فضای بین مهره ها در داخل نخاع تزریق شد.
برای گروه کوچکتری هم سلول های مخاط بویایی به صورت عمل باز یا فضای بین مهره ای تزریق شد و نتایج خوبی داشت.
چه مدت زمان طول می کشد تا بیمار دریافت کننده سلول بهبود یابد؟
دو تا سه ماه بعد از تزریق تغییرات مشاهده می شود و انتظار نداریم قبل از این مدت زمان مشاهده کنیم.
این اقدام درمانی چه وقت عمومی می شود؟
درحال حاضر فاز یک را با موفقیت پشت سر گذاشته ایم. فاز اول فاز سنجش سلامت مطالعه بود در فاز 2 ارزش درمانی این کار سنجیده می شود.
در فاز 2 ، بیمارانی را انتخاب می کنیم که حداقل 6 ماه و حداکثر یک سال از زمان ایجاد ضایعه شان گذشته باشد. در فاز قبلی بیماران بین یک سال تا 4 سال از زمان ایجاد عارضه شان گذشته بود.
وقتی بیش از یک سال بگذرد تخریب در اعصاب محیطی ایجاد می شود و علی رغم تزریق در نخاع، به خاطر اینکه اعصاب محیطی تخریب شده نتیجه رضایت بخشی که از نظر حرکتی در مریض می خواهیم داشته باشیم نداریم.
البته باید بیماران انگیزه درمانی داشته باشند. قبل و بعد از تزریق کاردرمانی، فیزیوتراپی و اقدامات درمانی انجام دهند و پیگیر معاینه باشند.
تا دو سال آینده انشاالله خبرهای خوبی برای بیماران خواهیم داشت.
برای بیماران فلج مغزی چه کردید؟
پروژه دوم ما، بیماران فلج مغزی CP هستند که با همکاری موسسه رویان جهاد دانشگاهی این کار انجام می شود. فاز تحقیقاتی و مطالعاتی اولیه یک سال و نیم به طول انجامید که به چه بیمارانی چه سلولی را تزریق کنیم.
برای ما مهم است که چه مریضی از نظر گروه سنی و علائم بالینی به عنوان بیمار CP انتخاب شود چون برخی از بیماران را که به ما ارجاع می دادند یا CP نبودند یا خیلی از بیماران CP اختلالات خاص مثل عمل ارتوپدی یا تشنج غیرقابل کنترل داشتند.
چندبیمار درحال حاضر تحت درمان هستند؟
از بین 400-500 بیماری که مراجعه کردند، 7 یا 8 بیمار را انتخاب کردیم. گروه سلولی هم که از همکاران رویان هستند، سلول های CD133 را برای تزریق به بیماران CP انتخاب کردند. این تزریق توسط رییس گروه آقای دکتر زالی که متخصص جراحی مغز و اعصاب هستند به صورت داخل فضای بین مهره ها در داخل مهره ها تزریق می شود.
مریض ها را که انتخاب می کنیم پیش از تزریق، MRI و نوار مغزی می گیریم تا از نظر ساختمان داخل مغز مورد بررسی قرار گیرند و نوار مغزی برای بررسی اختلال و بعد تست های شناختی و آزمایش های روتین بر روی بیماران انجام می دهیم.
در بیمارستان، بیماران روز شنبه بستری می شوند، یکشنبه تست ها و فیلم از بیمار گرفته می شود. دو شنبه مغزاستخوان مریض را نمونه برداری و به مرکز رویان ارسال می کنیم. در آنجا سلول CD133 را جدا می کنند و 24 ساعت تا روز تزریق نگه می دارند. روز سه شنبه توسط دکتر زالی تزریق صورت می گیرد و طی سه روز بعد، بیمار تحت نظر است تا اگر عارضه ای داشت متوجه شویم و اقدامات لازم را انجام دهیم.
تا کنون چند تزریق انجام شده است؟
طی 2 ماه گذشته 4 مورد تزریق داشته ایم که هیچ مشکلی ایجاد نشده است.
این پروژه چه زمانی کار آزمای بالینی را اتمام و عمومی می شود؟
پروژ تحقیقاتی که اکنون روی بیماران فلج مغزی انجام می شود فاز 1 برای بررسی سلامت و یا نشان دادن اینکه این پروژه روی بیماران عارضه ای ایجاد نمی کند صورت می گیرد و خیلی انتظار نداریم در تزریق اول مریض تغییر کند.
این بیماران را هر ماه رصد می کنیم تا وجود عارضه بررسی شود. اگر عارضه ای نباشد در فاز 2 تعداد تزریق ها در این بیماران بیشتر می شود تا موثر بودن نتیجه بالینی را بسنجیم.
واقع بینانه که نگاه کنیم انتظار نداریم بعد از تزریق بیمار بلند شود و از نظر حسی، حرکتی، تعادلی یا گفتاری تغییر کند. کاری که انجام دادیم برای اثبات سلامتی و نداشتن عارضه بر روی بیماران است که خوشبختانه طی این مدت عارضه ای در این بیماران نداشته است.
طرح اول ما تزریق سلول بنیادی به بیماران آسیب نخاعی بود. یعنی بیمارانی که در اثر تصادف یا ضربه، آسیب نخاعی دیده بودند را انتخاب کردیم. به آنها از زمان آسیب تا زمان تزریق، فرصت زمانی را دادیم تا بدن، نخاع خود را بازسازی کند. از زمانی که احتمال دادیم فقط با باز توانی بیمارمی تواند بهبود پیدا کند، به بیماران سلول بنیادی تزریق کردیم.
عملکرد سلول های بنیادی در بدن به چه صورت است؟
سلول های بنیادی جذابیت زیادی برای مردم و پزشکان دارند. یکی از نقطه نظر مطالعات بنیادی که روی انسان و پستانداران انجام می شود و دیگر از نظر قدرت بازسازی و تکثیر خودشان. چون می توانند به سلول های دیگر تبدیل شوند و بافت های تخریب شده را بازسازی کنند .
در بیماران مغز و اعصاب اگر به ناحیه آسیب دیده سلول تزریق کنیم می تواند تبدیل به نورون شود و فاکتور رشد ایجاد کند و در ترمیم محل ضایعه نقش داشته باشد و می تواند به عنوان پلی برای پیام هایی که از بالا به پایین و برعکس در نخاع در محل ضایعه ایجاد می شود نقش ایفا کند.
نتایج تزریق ها به بیماران نخاعی چه بود؟
باید گفت که این پروژه نتایج مثبتی دربر داشت. اولین نتیجه این بود که هیچ عارضه ای در بیماران نخاعی ایجاد نشد.
بیماران نخاعی را به دو گروه تقسیم کردیم. برای گروهی سلول های شوان را از عصب شوان گرفتیم و با سلول های مزانشیمال مغزاستخوان کشت دادیم و تزریق کردیم که این خود در دو حالت بود. یا عمل باز انجام شد یعنی نخاع را باز و سلول را داخل ضایعه تزریق کردیم و یا به صورت همان داخل نخاعی در فضای بین مهره ها در داخل نخاع تزریق شد.
برای گروه کوچکتری هم سلول های مخاط بویایی به صورت عمل باز یا فضای بین مهره ای تزریق شد و نتایج خوبی داشت.
چه مدت زمان طول می کشد تا بیمار دریافت کننده سلول بهبود یابد؟
دو تا سه ماه بعد از تزریق تغییرات مشاهده می شود و انتظار نداریم قبل از این مدت زمان مشاهده کنیم.
این اقدام درمانی چه وقت عمومی می شود؟
درحال حاضر فاز یک را با موفقیت پشت سر گذاشته ایم. فاز اول فاز سنجش سلامت مطالعه بود در فاز 2 ارزش درمانی این کار سنجیده می شود.
در فاز 2 ، بیمارانی را انتخاب می کنیم که حداقل 6 ماه و حداکثر یک سال از زمان ایجاد ضایعه شان گذشته باشد. در فاز قبلی بیماران بین یک سال تا 4 سال از زمان ایجاد عارضه شان گذشته بود.
وقتی بیش از یک سال بگذرد تخریب در اعصاب محیطی ایجاد می شود و علی رغم تزریق در نخاع، به خاطر اینکه اعصاب محیطی تخریب شده نتیجه رضایت بخشی که از نظر حرکتی در مریض می خواهیم داشته باشیم نداریم.
البته باید بیماران انگیزه درمانی داشته باشند. قبل و بعد از تزریق کاردرمانی، فیزیوتراپی و اقدامات درمانی انجام دهند و پیگیر معاینه باشند.
تا دو سال آینده انشاالله خبرهای خوبی برای بیماران خواهیم داشت.
برای بیماران فلج مغزی چه کردید؟
پروژه دوم ما، بیماران فلج مغزی CP هستند که با همکاری موسسه رویان جهاد دانشگاهی این کار انجام می شود. فاز تحقیقاتی و مطالعاتی اولیه یک سال و نیم به طول انجامید که به چه بیمارانی چه سلولی را تزریق کنیم.
برای ما مهم است که چه مریضی از نظر گروه سنی و علائم بالینی به عنوان بیمار CP انتخاب شود چون برخی از بیماران را که به ما ارجاع می دادند یا CP نبودند یا خیلی از بیماران CP اختلالات خاص مثل عمل ارتوپدی یا تشنج غیرقابل کنترل داشتند.
چندبیمار درحال حاضر تحت درمان هستند؟
از بین 400-500 بیماری که مراجعه کردند، 7 یا 8 بیمار را انتخاب کردیم. گروه سلولی هم که از همکاران رویان هستند، سلول های CD133 را برای تزریق به بیماران CP انتخاب کردند. این تزریق توسط رییس گروه آقای دکتر زالی که متخصص جراحی مغز و اعصاب هستند به صورت داخل فضای بین مهره ها در داخل مهره ها تزریق می شود.
مریض ها را که انتخاب می کنیم پیش از تزریق، MRI و نوار مغزی می گیریم تا از نظر ساختمان داخل مغز مورد بررسی قرار گیرند و نوار مغزی برای بررسی اختلال و بعد تست های شناختی و آزمایش های روتین بر روی بیماران انجام می دهیم.
در بیمارستان، بیماران روز شنبه بستری می شوند، یکشنبه تست ها و فیلم از بیمار گرفته می شود. دو شنبه مغزاستخوان مریض را نمونه برداری و به مرکز رویان ارسال می کنیم. در آنجا سلول CD133 را جدا می کنند و 24 ساعت تا روز تزریق نگه می دارند. روز سه شنبه توسط دکتر زالی تزریق صورت می گیرد و طی سه روز بعد، بیمار تحت نظر است تا اگر عارضه ای داشت متوجه شویم و اقدامات لازم را انجام دهیم.
تا کنون چند تزریق انجام شده است؟
طی 2 ماه گذشته 4 مورد تزریق داشته ایم که هیچ مشکلی ایجاد نشده است.
این پروژه چه زمانی کار آزمای بالینی را اتمام و عمومی می شود؟
پروژ تحقیقاتی که اکنون روی بیماران فلج مغزی انجام می شود فاز 1 برای بررسی سلامت و یا نشان دادن اینکه این پروژه روی بیماران عارضه ای ایجاد نمی کند صورت می گیرد و خیلی انتظار نداریم در تزریق اول مریض تغییر کند.
این بیماران را هر ماه رصد می کنیم تا وجود عارضه بررسی شود. اگر عارضه ای نباشد در فاز 2 تعداد تزریق ها در این بیماران بیشتر می شود تا موثر بودن نتیجه بالینی را بسنجیم.
واقع بینانه که نگاه کنیم انتظار نداریم بعد از تزریق بیمار بلند شود و از نظر حسی، حرکتی، تعادلی یا گفتاری تغییر کند. کاری که انجام دادیم برای اثبات سلامتی و نداشتن عارضه بر روی بیماران است که خوشبختانه طی این مدت عارضه ای در این بیماران نداشته است.