نرمي مفصل چيست؟

واژه نرمی مفصل که عبارت پزشکی آن «هایپر موبیلیتی مفصل» است به خودی خود بیماری تلقی نمی‌شود و بدلیل قابلیت انعطاف بیش از حد مفصل به این نام خوانده می شود.

 می‌توان به جای استفاده از آن عبارت «شلی لیگامانی» را بکار برد.

در تمام سنین ممکن است نرمی مفصل وجود داشته باشد ولی  در سنین کودکی و نوجوانی شایعتر است. اصولا نرمی مفصل در سنین بالای ٢ سال تعریف میشود و بیشترین شیوع در سنین ٢ تا ٧ سالگیست.

با افزایش سن هایپرموبیلیته بسرعت رو به کاهش میگذارد تا حدود نوجوانی و پس از آن  بازهم شیوع آن کاهش می یابد ولی با سرعتی کمتر هرچند ممکن است تا آخر عمر نیز وجود داشته باشد.

بیماری نرمی مفصل چیست و چه تفاوتی با نرمی استخوان دارد؟

 واژه نرمی مفصل که عبارت پزشکی ان «هایپر موبیلیتی مفصل» است به خودی خود بیماری تلقی نمی‌شود و بدلیل قابلیت انعطاف بیش از حد مفصل به این نام خوانده می شود ،که می‌توان به جای استفاده از آن عبارت «شلی لیگامانی» یا «هایپرلاکسیته» که دلیل بوجود آمدن شلی مفاصل است بکار برد.

کلاژن سازنده لیگامان به شکل طبیعی که در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند این‌گونه نبوده به این دلیل، تا آخر عم رهم درجاتی از شلی لیگامانی باقی می‌ماند.

بیماری شلی مفاصل یک بیماری ژنتیکی بشمار رفته، در این بیماری نقص در یک ژن خاص که توسط پدر و مادر به فرزندان انتقال پیدا می‌کند نقش اساسی دارد. این ژن‌ها کلاژن‌هایی تولید می‌کنند که باعث قوام و استحکام و چسبندگی بافت‌هایهمبند می‌شوند.

نرمی مفاصل در کودکان میتواند باعث عوارضی نظیر انحراف مچ پا ،عقب زدگی زانو ، انحراف ستون فقرات و صافی کف پا شود در صورت مشاهده این علایم با ما تماس بگیرید

نرمي استخوان و نرمي مفصل دو موضوع كاملاً مجزا و متفاوت هستند.

گاهي اشتباه برداشت ميگردد كه نرمي استخوان همان نرمي مفصل يا بلعكس است.

نرمي استخوان يا راشيتيسم مستقيم به كمبود ويتامين دي (D3) و به دنبال آن كمبود كلسيم ارتباط دارد. يعني عدم جذب به موقع ويتامين D3 استحكام استخوان كاهش ميابد، اين مورد غالباً در كودكان زير سن بلوغ رخ ميدهد و با پيگيري به موقع قابل كنترل است.


پس تشخيص به موقع نرمي مفصل در سنين زير ١٠ سال اهميت بسيار بالايي در پيشگيري ار عوارض آن دارد.

تشخيص بهنگام ناهنجاري هاي ارتوپدي ميتواند در درمان به موقع و پيش گيري از عوارض نقش بسزايي داشته باشد.

نرمی مفاصل انگشتان دست

نرمی مفاصل میتواند شامل نرمی مفاصل انگشتان دست هم باشد که تست آن بدین صورت است که کاردرمانگر یا پزشک شست دست را به کناره خارجی ساعد طبق شکل میچسباند

روشهاي تشخيص نرمي مفاصل:

آزمایش خاصی نشان دهنده نرمی مفصل نیست و تنها در معاینات پزشکی که در آن دامنه حرکات برخی مفاصل چک می شود قابل تشخیص است.

 یعنی پزشک ارتوپد ،مفاصلی مانند انگشتان دست و آرنج و....را معاینه کرده و از آنجا که دامنه حرکت مفاصل به صورت طبیعی در محدوده مشخص و معینی است، افزایش در دامنه حرکت طبیعی مفصل، نشان دهنده شلی لیگامانی و بالطبع آن شلی مفصل است که در حیطه کار متخصص ارتوپدی قرار دارد.

علائم نرمي مفاصل:

انعطاف بيش از حد در مفاصل دست و انگشتان و باز شدن بيش از حد مفصل آرنج

درد مفاصل مخصوصاً در ناحيه گردن

درفتگي مفصل لگن

درفتگي مفصل شانه

دير راه افتادن كودكان

صافي كف پا

عقب زدگي زانو

انحراف پرانتزي يا ضربدري زانو

پارگي رباط، منيسك و عضله

انحراف در اندام تحتاني مخصوصاً ساق پا

علت ايجاد نرمي مفصل:

شلی مفاصل یک ناهنجاري ژنتیکی بشمار رفته، نقص در یک ژن خاص که توسط پدر و مادر به فرزندان انتقال پیدا می‌کند نقش اساسی دارد.
این ژن‌ها کلاژن‌هایی تولید می‌کنند که باعث قوام و استحکام و چسبندگی بافت‌های همبند می‌شوند.

پس توجه بفرماييد تنها دليل ابتلا به نرمي مفاصل زمينه هاي ژنتيكي ميباشد.

روشهاي پيشگيري از عوارض نرمي مفاصل:

همانطور كه ذكر شد نرمي مفاصل هيچ گونه درماني ندارد ولي ميتوان از عوارض آن پيشگيري كرد.

روشهاي پيشگيري:

کاردرمانی

ورزش
 بهترين ورزشي كه ميتوان به افراد دچار نرمي مفاصل پيشنهاد داد ؛
انتخاب ورزشهايي كه همزمان با تقويت استخوان، رباطها، ماهيچه ها و مفاصل كمترين آسيب را به بدن شخص وارد نمايد مانند ورزشهاي آبي ( انواع شنا، تمرينات ورزشي در آب، پياده روي در آب، آب درمان و غيره...).
پياده روي در سطوح صاف با كفش متناسب
ورزشهاي هوازي و كششي
ورزشهاي بدون برخورد فيزيكي مثل بدمينتون و تنيس
به طور كلي ورزشهاي پُرتنش و برخورد فيزيكي مثل فوتبال، واليبال، بسكتبال، انواع رزمي، ژيمناستيك در سطح حرفه اي، دوچرخه سوار و به طور كامل ورزشهاي قهرماني كه به مفاصل فشار بالايي وارد ميكند به هيچ وجه مناسب اين افرادنيست.

تغذيه
تمامي مواد غذايي كه منشا غني از كلسيم و ويتامين دي دارا باشد و در مقابل كمترين ميزان قند و چربي را داشته باشد بهترين شيوه غذايي براي افراد مبتلا به نرمي مفاصل ميباشد.

مراقبت هاي فردي
مراقبت از اين جهت كه شخص در معرض آسيبها كمتر قرار بگيرد يعني مراقب باشد زمين نخورد، دانش آموزان در مدرسه مراقب برخوردهاي فيزيكي خود باشند، ورزشكاران در محيط ورزش مراقب آسيبهاي احتمالي باشند و نيز افراد شاغل در زمان كار با دقت بيشتري فعاليت كنند. در مجموع خود شخص مبتلا و اطرافيان يك مراقبت ضمني هميشگي را در نظر داشته باشند.

 درمان نرمی مفصل چیست ،آیا نرمی مفصل به مرور زمان برطرف می‌شود؟

کاردرمانی یکی از روشهای درمانی استاندارد برای نرمی مفصل میباشد که متخصصین این رشته با استفاده از تکنیک های مختلف به افزایش ثبات مفصل کمک میکنند .
این افراد نیاز به درمان خاصی ندارند و به والدین باید اطمینان خاطر داد که ورزش مناسب در جلوگیری از عوارض مفاصل در آینده و بدلیل استحکام عضلات اطراف مفاصل است.

اصولا باید توجه داشت که این افراد باید قبل از شروع ورزش تمرین‌های کششی و گرم کردن قبل از ورزش انجام دهند.

همچنین با بالا رفتن سن افراد مبتلا به این بیماری شلی مفصلی کاملا بر طرف نمی‌گردد اما با گذشت زمان کاهش می‌یابد. بطور خلاصه باید گفت «شلی لیگامانی» که مسبب شلی مفصلی می‌شود یک بیماری ارثی بوده و بدلیل تفاوت جنس کلاژن ایجاد شده در لیگامان‌های فرد قابل درمان نبوده و نیازی نیز به درمان ندارد و صرفا به والدین توصیه می‌شود نگرانی در این زمینه نداشته باشند.

نرمي مفاصل به نوع خود يك بيماري و عارضه حاد محسوب نميشود.
اتفاقاً بسياري از افراد مبتلا به نرمي مفصل ورزشكاران، موزيسينها و بالرين

هاي بسياري خوبي ميشوند و هستند.

زماني نرمي مفاصل به شكل يك بيماري ديده ميشود كه شخص دچار سندرم نرمي مفاصل شود، يعني نرمي مفاصل باعث ايجاد عوارض شود.

شخص مبتلا بايد با اصلاح الگوي زندگي با در نظر گرفتن نرمي مفاصل خود كيفيت زندگي خود را بالا ببرد.

 تشخيص به موقع در اينجا نيز كاملاً پُر رنگ است، در صورت مشاهده هريك از علائم يا عوارض نرمي مفاصل با مراجعه به متخصصين ارتوپدي با آنها مشورت بفرماييد.

با توجه به اينكه نرمي مفاصل يك ناهنجاري كاملا ژنتيكي و غير قابل درمان ميباشد يك نكته بسيار مهم بايد مورد توجه قرار بگيرد:

كودكان دچار نرمي مفاصل در حين رشد و تكامل جسماني بدن آنها همراه با نرمي مفاصل در حال رشد ميباشد و اگر نرمي مفصل به موقعه تشخيص داده نشود ساختار اسكلت بدن كودكان همراه با نرمي مفاصل با بدشكلي و دفورميتي رشد خواهد نمود كه در سنين بالا جبران و درمان اين دفورميتي ها مانند عقب زدگي زانو و انحراف پرانتزي يا ضربدري زانو به سختي انجام خواهد شد.

لذا تشخيص به موقعه و صحيح نرمي مفاصل و نيز پيشگيري از عوارض آن در كودكان بسيار مورد اهميت است.

تقاضامنديم در پايان دوسالگي حتماً كودكان دلبند خود را براي بررسي ساختار اسكلتي به پزشك متخصص ارتوپدي و یا کاردرمانگر نشان دهید.