روش های صحیح تحسین کردن کودکان

تربیت در نظر بیشتر والدین چیزی جز تنبیه نیست، ولی واژه تربیت، در واقع به معنای تعلیم دادن یا پرورش، شامل مجموعه ای از روش های مثبت و منفی است. وقتی کودکان خود را تربیت می کنید، به آن ها می آموزید که چطور رفتار کنند پیش از آنکه انجام کاری را از آن ها بخواهید، به آن ها آموزش می دهید.

 

شما برای آنها قالب های رفتاری می سازید تا آن را که از آن ها انتظار دارید، ببینید. پیوسته به آن ها می گویید که انجام چه کاری درست است و در صورت لزوم به آن ها یاد آوری می شوید که کدام عملشان شایسته نیست.

تربیت موثر آن است که وقتی فرزند شما نیم نگاهی به شما می اندازد تا مطمئن شود عملی که انجام می دهد درست است یا نه، بگوییم: (درسته، خوبه).

واکنش تربیتی در قبال کودکی که تازه راه افتاده و دارد به طرف پریز برق می رود یک «نه» قاطع و محکم است.

وقتی درحال تلفن زدن، فرزند خردسالتان می خواهد مکالمه تلفنی شما را قطع کرده با شما صحبت کند، تربیت صحیح آن است که به او توجه نکنید. اما اگر خود طفل تصمیم گرفت منتظر تمام شدن تلفن شما بشود، بهتر آن است که به او توجه کنید و نگاهی از سر لطف بر او بیندازید.

تربیت کودک، وظیفه ای یک روزه نیست و انضباط، با یک بار آموزش دادن حاصل نمی شود.

پدر و مادر بایستی پایدار و جدی باشند تا روش تربیت آنها موثر واقع شود.

چیزهای زیادی برای یاد دادن به فرزندتان وجود دارد که مستلزم دقت و حوصله است (مانند ارزش ها، اعتقادات و مهارت ها).

چگونه تحسین کنیم

برای والدین آسان است که فقط رفتارهای نادرست کودکان خود توجه کنند و اعمال درست آنها را در نظر نگیرند. برای مثال مایک و لیزا بدون سر و صدا در اتاق مشغول بازی کردن هستند و هیچ کس به خاطر آن که بسیار دوستانه اسباب بازی ها را تقسیم می کنند، آن ها را تحسین نمی کنند. اما چند دقیقه بعد که بین بچه ها دعوا می شود، پدر عصبانی شده، سر آن ها داد می کشد. والدین آنچنان در تعلیم و تربیت از فرزندانشان غرق هستند که وقتی عمل خوبی از آن ها سر می زند، آن را به سادگی بدیهی تلقی می کنند، اما وقتی اشکالی در رفتار آن ها رخ می دهد، همه اشتباهات شان را به رخشان می کشند.

در نتیجه کودکان در توری از انتقاد به دام می افتند.

انتقاد همراه با کمی ستایش، نتایج بهتری به بار می آورد.

کودک شما می خواهد که به او توجه کنید و می خواهد این توجه را از هر طریق که می تواند، بدست آورد. از دیدگاه شما منفی باشد او از راه منفی به هدف خود می رسد.

اما اگر شما روی نکات مثبت متمرکز شوید. در مقابل رفتارهای خوب بیشتری دریافت خواهید کرد. زیرا در این حالت کودک با رفتارهای مثبت خود، سعی در جلب توجه شما خواهد داشت.

اگر به تشویق و تحسین کودکتان عادت ندارید، ممکن است انجام آن برای اولین بار دشوار باشد. اما هرچه بیشتر آن را انجام دهید، برایتان طبیعی تر و آسان تر خواهد شد.

رفتار کودک را تحسین کنید نه شخصیت او را

وقتی والدین به خاطر مشکلاتی که در مواجهه با رفتار کودک خود دارند، با ما مشورت می کنند، اغلب آن قدر درنمانده اند که حتی نکته ی مثبتی هم برای گفتن ندارند.

آنها شخصیت کودک را با کلماتی نظیر: لجباز، تنبل، خودخواه توصیف می کنند. این یک حلقه ی معیوب است و راه به جایی نمی برد. تغییر دادن شخصیت به مراتب از تغییر دادن رفتار مشکل تر است. وقتی برای تغییر دادن رفتار کودک تلاش می کنید، احتمال موفقیت شما بیشتر است.

به بچه نگویید، (چه دختر خوبی) زیرا این جمله بدین معناست که هدف، عبارت است از خوب بودن در تمام اوقات، مسلم است که این انتظار غیر ممکن است. به جای آن می توانید (من از طرز حرف زدنت با مایکل خوشم آمد). گفتن عبارت (پسر خوب) یا (دختر خوب) نمی تواند احساس مشخصی را به کودک القاء کند. مگر آن که کودک بتواند آن را با رفتارهای خویش ارتباط دهد، زیرا تصور هر کس از خود، بر پایه ی تصوری که از اعمالش دارد، استوار است.

موثرترین راه برای آموزش رفتار خوب شکل دادن رفتار با تحسین است. این روش تربیتی، باید به طور مداوم مورد استفاده قرار گیرد تا رضایت شما را از رفتارهای جدید فرزندتان نشان دهد.

از تحسین های ویژه استفاده کنید

هدف از تحسین کردن، افزایش رفتارهای شایسته است. پس شما باید بر رفتارهای خاصی که مورد قبولتان هستند، تاکید کنید. هرچه تحسین شما اختصاصی تر باشد، کودک درست بودن کارش را بهتر درک می کند و احتمال اینکه آن عمل را تکرار کند نیز بیشتر می شود.

برای نمونه یک روز صبح متوجه می شوید که فرزندتان رختخوابش را مرتب کرده است. در همان حال نیز مشغول شانه زدن موهایش است. اگر به سادگی بگویید (آفرین عزیزم) ، او نمی فهمد که منظور شما رختخوابش است یا موهایش. پی بگویید «از اینکه امروز صبح رختخوابت رو جمع کردی خیلی خوشم اومد ممنونم».

وقتی والدین برای یافتن نکته ی مثبتی در رفتار کودکانشان دچار مشکل می شوند ما از آنان می خواهیم که از رفتارهای پسندیده ی کودکان خود یادداشتی تهیه کنند. ما والدینی را دیده ایم که فریاد می زدند «هیچی برای نوشتن نبود!» اما بیشتر پدر و مادرها از مشاهده ی آن همه رفتارهای خوبی که نوشته بودند و از نقشی که این یادداشت ها در یادگیری روش تحسین داشت، شگفت زده می شدند.

وقتی شما از این روش استفاده می کنید، در پایان هر روز یادداشت ها را به کودکتان هم نشان دهید. این کار، روش خوبی برای صحبت کردن در مورد وقایع هر روز است و با این کار هر دو شما احساس خوبی خواهید داشت.

هر پیشرفتی را تحسین کنید

مراقب باشید تا به رفتارهای خوب کودکتان توجه کرده، آنها را تحسین کنید و بدین وسیله قدمی کوچک در جهت تربیت کودک بردارید. اگر به فرزند خردسالتان گفته اید که باید اسباب بازی هایش را پس از بازی کردن با آنها مرتب کند ولی او قبلا هیچ گاه این کار را انجام نداده است، پیشرفت های کوچک او را نیز ستایش کنید. برای نمونه، دفعه اول به خاطر برداشتن یکی از اسباب بازی ها از کف اتاق و گذاشتن آن در کمد (درحالی که سه یا چهار تای دیگر را رها کرده است) از کودکتان تعریف کنید و به او آفرین بگویید: «چه کار خوبی کردی که کامیونت رو توی کمد اسباب بازی ها گذاشتی. بگذار کمکت کنم تا بقیه رو هم جمع کنی.» دفعه بعد به خاطر جمع کردن دو قطعه از اسباب بازی هایش از او تعریف کنید و همین طور ادامه دهید تا رفتار کودک اصلاح شود.

هنگامی که رفتار جدیدی تثبیت شده است، برای حفظ آن به تحسین کمتری نیاز داریم و لازم نیست کودک در مورد آن رفتار بخصوص بطور مداوم تمجید شود. در عوض، به طور اتفاقی این کار را انجام دهید، مثلا هر پنج بار یا ده باری که کودک آن را انجام می دهد، از او تعریف کنید.

این روش برای تقویت رفتار مزبور کافی است و به زودی برای هر دوی شما طبیعی خواهد شد.

توجه داشته باشید که در مورد هر رفتاری ستایش را هرگز به زور کامل متوقف نکنید.

به طور مناسب و مقتضی تحسین کنید

برای دریافت پاسخ بهتر، نوع تحسین را با سن و اخلاق کودک متناسب کنید، برای نمونه در آغوش گرفتن بوسیدن و دیگر نشانه های عملی محبت همراه با کلمات مهرآمیز، برای کودکان خردسال موثرند.

اما در مورد کودکان بزرگتر بهتر آن است که از پیام های سری استفاده کنیم، زیرا این کودکان بیشتر دوست دارند بطور خصوصی تشویق شوند.

برای نمونه، می توانید با یک چشمک یا اشاره دست نشان دهید که به عمل خوبش توجه کرده اید. بعدا می توانید در مورد رفتار پسندیده اش، با یکدیگر صحبت کنید.

بیشتر کودکان بزرگ تر یک لحن آمیخته با شوخی را به تعریف و تمجید مستقیم ترجیح می دهند. گفتن این جمله که «عجب مستخدم باسلیقه ای اینجا بوده است!» پاسخ بهتری را در یک کودک دوازده ساله بر می انگیزد تا این جمله که «واقعا رختخواب را خیلی خوب مرتب کرده ای.»

به نظر ما باید در مورد واکنش های فرزندتان نسبت به تحسین، قضاوت کنید تا ببینید به هدف زده اید یا خیر. اگر کودک تعریف های شما را نادیده می گیرد، ولی بعدا آن رفتار خوب را تکرار می کند، در می یابید که ستایش موثر بوده است.

توجه: به خاطر داشته باشید که جملات تکراری خسته کننده می شوند. عبارات مشابهی که پشت سر هم استفاده می شوند، تاثیر خود را از دست می دهند، خلاق باشید. گاهی بهتر است یک یادداشت زیر بالش یا در کیف فرزندتان بگذارید و در آن از یک رفتار ناپسندش بطور خاص شکایت کنید. یا اجازه دهید درحالی که با عصبانیت در مورد اعمال نادرستش با یک دوست صحبت می کنید، به طور تصادفی حرف های شما را بشنود.

برای تقویت اثرات تحسین می توانید یک جایزه را نیز با آن همراه کنید. به کودک بگویید که از کدام کارش خوشحال شده اید. و به او وعده ی یک هدیه ی کوچک بدهید، ولی هدیه دادن را برای زمان های خاص بگذارید تا همیشه منتظر آن نباشد.

بلافاصله تحسین کنید

تحسین کردن بخصوص در مورد کودکان خردسال وقتی موثرتر است که بدون معطلی صورت گیرد. نگذارید تا بین رفتار پسندیده ی او و پاسخ شما فاصله ی زیادی بیفتد، اگرچه کودکان بزرگ تر قادرند این فاصله ی زمانی را درک کنند.

معمولا فاصله ی بین عمل کودک و واکنش ما می تواند با یک اشاره ی کوچک به موضوع پر شود. سپس در یادداشت روزانه ی رفتارهای خوب نوشته شود. وقتی این یادداشت را به او نشان می دهید، چیزی هم به عنوان تحسین بگویید. مثلا بگویید «وقتی می بینم به خواهرت هم کاغذ نقاشی می دی، خیلی خوشحال می شم.» البته لازم نیست که در یادداشتتان توضیحات کاملی بنویسید، بلکه رفته رفته عادت می کنید علامتی بگذارید که فقط برای خودتان معنی داشته باشد.

تحسین را با علاقه ی بی قید و شرط بیامیزید

در مواردی که کودک فقط هنگام تحسین شدن مورد توجه والدینش، قرار می گیرد، به تدریج نسبت به آن احساس نیاز می کند. برخی از والدین نگران آنند که مبادا کودکانشان فقط هنگامی که مورد توجه قرار می گیرند و تشویق می شوند، خوب رفتار کنند.

برای رفع این مشکل، بهترین کار این است که پس از جا افتادن یک رفتار جدید رفته رفته از میزان تعریف و تمجید بکاهیم و آن را به طور موردی انجام دهیم. زیرا هر وقت کودک عملی شایسته انجام می دهد، والدینش برای تشویق کردن او حضور ندارند. مواقعی که به طور اختصاصی و با دید مثبت روی رفتار فرزندانتان نظر می دهید، به کودک کمک می کنید تا یک دید مثبت نسبت به خود به دست آورد و مراقب اعمالش باشد.

در همین موقع به کودک نشان دهید که حتی وقتی درحال بررسی رفتارش نیستید نیز به او ارزش می دهید و بدون هر گونه قید و شرطی دوستش دارید. بغلش کنید، به او توجه کنید، به حرف هایش گوش کنید و برایش ارزش قائل شوید به او اطمینان بدهید که لازم نیست برای به دست آوردن علاقه شما نگران باشد، چون در هر حال و همیشه از آن برخوردار است.

واژه های کلیدی: کودکان را چگونه تشویق کنیم _ راههای تشویق کردن کودکان

گردآوری :سید فاطمه شوقی این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

منبع: چگونه با کودکم رفتار کنم، دکتر گاربر