رویکرد درمانی متخصصین کلینیک مرکز توانبخشی ایران  رویکرد prceptual motor یا درکی حرکتی می‌باشد که یکی از شاخه‌های متد si می باشد.
در این کلینیک علاوه بر موارد ذکر شده به بررسی و درمان مشکلات ADL و مهارت های شناختی کودکان نیز پرداخته می شود

اوتیسم چیست ؟

اوتیسم یا درخودماندگی نوعی اختلال رشدی (از نوع روابط اجتماعی) است که با رفتارهای ارتباطی، کلامی غیرطبیعی مشخص می‌شود. ب وجود نا شناخته بودن بیماری اوتیسم اما این بیماری تا قبل از 3 سالگی علائم خود را نشان میدهد.  وضعیت اقتصادی، اجتماعی، سبک زندگی و سطح تحصیلات والدین نقشی در بروز اوتیسم ندارد.این اختلال در پسران شایع‌تر از دختران است. این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی، تعاملات اجتماعی و فعالیت‌های مربوط به بازی، مشکل دارند. این اختلال، ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می‌سازد. در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری نیز دیده می‌شود. در این افراد حرکات تکراری (دست زدن، پریدن) پاسخ‌های غیرمعمول به افراد، دل‌بستگی به اشیا یا مقاومت در مقابل تغییر نیز دیده می‌شود و ممکن است در حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بساوایی، بویایی و چشایی) نیز حساسیت‌های غیر معمول دیده شود. هستهٔ مرکزی اختلال در اوتیسم، اختلال در ارتباط است.

از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است. کارشناسان زندگی ماشینی و عوامل ناشی از آن مانند استرس را در سیر صعودی ابتلا به این بیماری دخیل می‌دانند.نتیجه یک مطالعه نشان می‌دهد زنانی که چاق یا دیابتی هستند، در صورتی که باردار شوند، بیش از مادران سالم با احتمال تولد نوزاد اوتیسمی روبرو خواهند بود.

 

علت اوتیسم چیست؟

اوتیسم در کودکان یك ناتوانی طولانی مدت است كه منجر به اختلال عملكرد عصبی – روانی در افراد دارای این بیماری  می شود. گر چه به نظر می رسد كه اوتیسم عارضه نادری است اما اطلاعات اخیر گویای آن است كه شیوع اوتیسم حتی تا20 مورد در هر10000 تولد زنده می رسد. اوتیسم در پسران3 - 4 برابر بیشتر از دختران دیده می شود. اگر چه علت اصلی آن كاملاً شناخته شده نیست، اما در سال های اخیر تحقیقات و مطالعات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است.تحقیقات تأكید زیادی بر منشاء زیست شناختی و عصب شناختی در مغز دارد . در بسیاری از خانواده ها سابقه اوتیسم و یا اختلالات مربوط به آن وجود داشته است كه ریشه ژنتیك را مطرح می كند اگر چه تا به حال ژن خاصی كه مربوط به اوتیسم باشد شناخته نشده است .  پژوهشگران در مورد نقش ژنتیك در علت شناسی اوتیسم اختلاف نظر دارند و عده ای از آنها تركیب چندین ژن را به عنوان علت اختلال مطرح می كنند . چندین نظریه درباره اوتیسم مطرح شده كه هیچیك به طور دقیق اثبات نشده است.

 

علائم اوتیسم چیست ؟

افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً حداقل نصف علائمی را كه در زیر عنوان شده است نشان می دهند . این نشانه ها از خفیف تا شدید متغیر هستند . در موقعیت های كاملاً متفاوت،  رفتارهایی كه با سن كودك تطابق ندارد مشاهده می گردد.·     

  اصرار به یكسانی داشته و در مقابل تغییر مقاوم هستند.

·       مشكلات شدید تكلمی دارند.

·       در بیان نیازها مشكل دارند و از اشارات و حركات به جای كلمات استفاده می كنند.

·       اغلب از ضمایر استفاده معكوس می كنند ، به جای استفاده از " من"  از " تو" استفاده می كنند .

·       كلمات و یا جملات دیگران را تكرار می كنند.

·       خنده و گریه بی دلیل دارند و یا بدون علت مشخص نگران و مضطرب می شوند.

·       قشقرق به پا می كنند و به دلایلی كه برای دیگران آشكار نیست شدیداً پریشان می شوند.

·       قادر نیستند با دیگران رابطه برقرار كنند.

·       دوست ندارند در آغوش گرفته شوند و یا دیگران را در بغل گیرند.

·       تماس چشمی ندارند یا تماس چشمی آنها اندك است.

·       به روش آموزش معمول پاسخ نمی دهند.

·       با اسباب بازی، درست بازی نمی كنند.

·       چرخیدن و تاب خوردن را خیلی دوست دارند.

·       احساس درد كمتر یا بیشتر از حد دارند.

·       از خطرات نمی ترسند.

·       پر تحرك یا كم تحرك هستند.

·       به صحبتها و یا صداها پاسخ نمی دهند به طوری كه به نظر می آید ناشنوا هستند اگر چه حس شنوایی سالم است.

·       70 % كودكان مبتلا به اوتیسم، ناتوانی هوشی دارند.

 

درمان اوتیسم :

تا کنون هیچ روش قطعی‌ای برای درمان اوتیسم یافته نشده‌است. کارآمدترین روش درمانی، توانبخشی است.

در ادامه برخی از روشهای درمانی اوتیسم را بررسی خواهیم نمود ای بخش به مرور تکمیل خواهد شد

۱- روش رفتاردرمانی ABA 

این درمان از بهترین مداخلات برای اوتیسم است که بیش از ۵۰ سال استفاده می شود

 این یک رویکرد علمی  می‌باشد که مهارت‌های بازی ارتباطات مراقبت از خود و مهارتهای تحصیلی را آموزش می دهد نتایج تحقیقات نشان می دهد این رویکرد کودکان مبتلا به اوتیسم را تا حدودی بهبود می بخشد

۲- رفتار درمانیVBT

 این نوع رفتار رفتاری کاربردی است که کودکان به طور شفاهی ارتباط برقرار می کنند 

کودکان یاد میگیرند چگونه از کلمات به طور هدفمند استفاده کنند درمانگر بر اساس ترجیحات کودک محرک هایی مانند غذا یا اسباب بازی را ارائه می دهند درمانگر از محرک هایی استفاده می کنند که علاقه کودک را جذب کنند 

۳-درمان رفتاری ذهنیCBT 

این روش از دهه ۱۹۶۰ تاکنون بوده است و معمولا برای کودکان مبتلا به علائم خفیف اوتیسم توصیه می شود 

۴- روابط متقابل و انحصاری DIR

 با این روش درمانگر و والدین کودکان را از طریق الویت هایی که کودک از ان لذت میبرند درگیر می‌کند درمانگر کودک را بر روی مهارت های جدید هدایت می‌کند

۵- توسعه روابط در درمان اوتیسم

 یک رویکرد خانواده محور برای درمان اوتیسم است که تمرکز بر اهداف عاطفی و اجتماعی به منظور ایجاد روابط معنی دار می‌کند این رویکرد شامل تشکیل پیوند عاطفی و به اشتراک گذاری تجربیات می باشد

 

دارو درمانی در اوتیسم

داروهایی وجود دارد که می توانند به افرادی که دارای عملکرد اوتیسم هستند کمک کنند برای مثال دارو ممکن است به کنترل بیش فعالی ناتوانی در تمرکز ، افسردگی یا تشنج کمک کنند داروها ممکن است به طور کلی بر همه ی کودکان تاثیر یکسانی نداشته باشند. 

به یاد داشته باشید که کودکان مبتلا به اتیسم می توانند مانند کودکان عادی بیمار و مجروح شوند 

۲- کاردرمانی برای اوتیسم

رمز موفقیت این مداخله درمان زودهنگام است

تحقیقات نشان می دهد که خدمات کاردرمانی زودهنگام می تواند تا حد زیادی پیشرفت کودک را تضمین کند

 این خدمات میتوانند به کودکان ۰ تا ۸ سال کمک کنند تا مهارت های مهم را یاد بگیرند کاردرمانی شامل متدهای مختلفی است از جمله :

 

روش ABA

یکی از شیوه های موثر و جدید کاردرمانی در زمینه آموزش کودک مبتلا به اتیسم روش ABA میباشد 

این روش در بین متخصصان به طور گسترده پذیرفته شده و در بسیاری از مدارس و مراکز بهداشتی مورد استفاده قرار گرفته است

ABA رفتار مثبت را تشویق می‌کنند و رفتارهای منفی را به منظور بهبود مهارت های مختل نادیده می گیرد و پیشرفت کودک ردیابی و اندازه گیری می شود

 

روش آموزش ADK

 یکی دیگر از متد هایی که در کاردرمانی برای کودکان استفاده میشود ADL است :

در این روش مهارتهایی به کار گرفته می شود که به کودک کمک می کند تا جایی که ممکن است به طور مستقل زندگی کنند این مهارت ها شامل پوشیدن لباس خوردن حمام کردن و ارتباط با دیگران است

روش SI

که یکی از وموثر ترین و جدیدترین روشهای درمانی اوتیسم است که در حال حاضر در کلینیک های کاردرمانی در حال اجراست 

۳- گفتار درمانی برای اوتیسم

این روش به بهبود مهارتهای ارتباطی فرد کمک می کنند تا کودک بتواند مهارت های ارتباطی کلامی را به دست بیاورد

 

   دکتر پل تالالای استاد فارماکولو‍‍ژی و علوم مولکولی از دانشگاه جان هاپکینز  می‌گوید: 

« ما معتقدیم این نتایج شواهدی اولیه درباره نخستین درمان تیسم باشد که ظاهرا از طریق اصلاح برخی از مشکلات سلولی زمینه‌ساز بیماری علائم آن را بهبود می‌بخشد.»