اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، یکی از شایع ترین اختلالات رشدی-عصبی در دوران کودکی می باشد است که در حدود 8/8 درصد از کودکان و جوانان زیر 17 سال را تحت تاثیر قرار می دهد.

اختلال بیش فعالی (ADHD)، اغلب با بی توجهی (عدم توانایی در تمرکز)، بیش فعالی (حرکات بیش از حد که مناسب و طبیعی نیست) و تحریک پذیری (اقدامات عجولانه ای که در لحظه بدون فکر انجام می شود) مشخص خواهد شد. اگرچه علائم عنوان شده اغلب همراه با هم در کودکان ظاهر می شوند، اما ممکن است همه کودکان همزمان هر سه علامت را نشان ندهند. در بسیاری از مواقع، اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) می تواند منجر به بروز مجموعه‌ای از مشکلات و چالش‌های دیگر در کودکان مانند عزت نفس پایین، عملکرد تحصیلی ضعیف و مشکلات اجتماعی نیز شود. 

با علائم اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودکان آشنا شوید:

14 علامت کم توجهی و بیش فعالی در کودکان‏

با این وجود، بسیاری از کودکان بیش فعال (ADHD)، علاقه مند به فعالیت های ورزشی بوده و شرکت در فعالیت های ورزشی ممکن است به کاهش برخی از مشکلات عنوان شده در این کودکان کمک کند. اکنون، ممکن است این سوال را داشته باشید که کدام ورزش ها برای کودکان بیش فعال (ADHD)، مناسب‌ تر بوده و چگونه می توانید ورزش مناسب را برای کودک خود انتخاب کنید.

در مطلب زیر، تمام نکاتی را که می بایست در مورد فعالیت های ورزشی مناسب برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در نظر بگیرید و همچنین نحوه انتخاب فعالیت ورزشی مناسب برای کودکتان را عنوان خواهیم کرد.

بهترین فعالیت های ورزشی برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD):

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، اختلالی است که کودکان را به شکل های متفاوتی تحت تاثیر قرار می دهد؛ به این معنی که ممکن است برای هر کودکی، مداخلات و روش های درمانی موثر متفاوت باشند. این موضوع، درمورد نحوه انتخاب فعالیت های ورزشی نیز صدق می کند؛ به این معنا که ممکن است یک کودک در انجام یک ورزش خاص مهارت بیشتری داشته باشد، ولی در انجام ورزش دیگری با چالش ها و مشکلاتی مواجه باشد.

آیا ژنتیک سبب ایجاد بیش فعالی (ADHD) در کودکان می شود؟ برای پاسخ این سوال، مطلب زیر را مطالعه نمایید:

آیا اختلال کمبود توجه و بیش فعالی ژنتیکی است؟

فعالیت های ورزشی گروهی در مقایسه با فعالیت های ورزشی انفرادی:

برخی از کودکان بیش فعال (ADHD) که بیش فعال هستند، با شرکت در فعالیت های ورزشی که نیاز به تمرکز فردی دارند، پیشرفت خواهند کرد؛ مانند ورزش های انفرادی که در آنها مربی می تواند توجه بیشتری را به یک به یک کودکان اختصاص دهد و به آنها کمک کند تا بر روی یک فعالیت تمرکز کنند. به عنوان مثال می توان به ورزش هایی مانند کشتی، دو و میدانی، تنیس، شنا و ورزش های رزمی اشاره کرد.

اگرچه، در بیشتر اوقات شرکت در فعالیت های ورزشی که در آنها تمرکز بر روی یک نفر است ممکن است برای بهبود کودکان بیش فعال مفید باشند، ولی ممکن است کودک شما برخی از مزایای ورزش های گروهی، مانند اجتماعی شدن، فعالیت های گروهی و دوست یابی را از دست بدهد.

با خواندن مطلب زیر با پنج روش مفید که بیش فعالی کودک شما را به بهره وری تبدیل می کند، آشنا شوید:

پنج روش برای تبدیل بیش فعالی به بهره وری در کودکان 

با این وجود، چنانچه کودک شما به راحتی در یک محیط گروهی حواس پرت می شود، ورزش های انفرادی ممکن است همچنان برای او بهترین گزینه باشند. در نظر داشته باشید که چنانچه کودک شما علاقه مند به انجام یک ورزش گروهی است، باید او را به انجام آن نیز تشویق کنید. شرکت در ورزش های گروهی، سبب تمرین کردن بسیاری از مهارت های اجتماعی می شود که ممکن است برای برخی از کودکان بیش فعال (ADHD) چالش برانگیز باشند.

 

همچنین، محققان نیز دریافته اند که برای برخی از کودکان بیش فعال (ADHD)، شرکت در ورزش های گروهی، سبب بهبود مهارت های اجتماعی آنها نیز خواهد شد.

 

فعالیت های ورزشی با مهارت باز در مقایسه با فعالیت های ورزشی با مهارت بسته:

ورزش هایی که شرایط محیطی برای انجام آنها متغیر و غیرقابل پیش بینی بوده و نیاز به تطبیق در طول بازی دارند، به عنوان ورزش های با مهارت باز شناخته می شوند.

از سوی دیگر، ورزش‌های با مهارت‌های بسته، ورزش‌هایی هستند که شرایط محیطی و مهارت‌های مورد نیاز برای آنها ثابت، قابل پیش‌بینی و خودگام است، مانند دویدن یا شنا.

تحقیقات نشان داده اند که ورزش های با مهارت باز مانند بسکتبال، تنیس و یا فوتبال اغلب برای رفع مشکلات توجه مفید هستند؛ در حالی که ورزش های با مهارت بسته برای بیش فعالی و یا تکانشگری مفید می باشند.

برای آشنایی با بهترین روش ها برای آرام کردن کودکان بیش فعال (ADHD)، از مطلب زیر دیدن فرمایید:

7 روش مفید برای آرام کردن کودکان بیش فعال

 

فعالیت های ورزشی در فضای باز در مقایسه با فعالیت های ورزشی در فضای بسته: 

مطمئناً شرکت در فعالیت های ورزشی هم در فضای باز و هم در فضای بسته، مزایایی برای کودکان بیش فعال (ADHD) به همراه دارند، ولی برخی از تحقیقات نشان داده اند که انجام فعالیت های ورزشی در "فضاهای سبز" بیرون از خانه برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی مفیدتر خواهند بود.

در اینجا ورزش هایی که ممکن است برای کودکان بیش فعال (ADHD)  مفید باشند را عنوان کرده ایم:

* ورزش های رزمی (به عنوان مثال، تکواندو، کاراته)

* شنا

* تنیس

* کشتی

* ژیمناستیک

* فوتبال

* اسب سواری

* دو و میدانی

* بسکتبال

* والیبال

*هاکی

ورزش های عنوان شده، به بهبود کودکان بیش فعال (ADHD) کمک می کنند، زیرا به تمرکز و زمان استراحت کمتری نیاز دارند. به علاوه، این گونه ورزش ها نیاز به توجه مربی بر روی یک کودک دارند که در نتیجه ممکن است به حفظ توجه کودک شما بیشتر کمک کنند.

ورزش‌هایی مانند فوتبال و بیسبال چندان برای کودکان بیش فعال (ADHD) مناسب نیستند، زیرا معمولاً بین بازی‌ها زمان استراحت زیادی وجود دارد و اغلب نیاز به توجه به فعالیت هایی که کل تیم در طول بازی انجام می‌دهند به جای توجه فردی، دارند. به عنوان مثال، فوتبال و بسکتبال از جمله ورزش های گروهی هستند که شامل حرکت مداوم و بازی می باشند. در مقابل، بیسبال می‌تواند شامل زمان ایستادن زیادی در بین بازی‌ها باشد که احتمال حواس‌پرتی کودک را افزایش خواهد داد.

ورزش هایی که به قوانین، استراتژی و بازی های زیادی نیاز دارند ممکن است برای کودک شما طاقت فرسا باشند. اغلب، کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه وبیش فعالی (ADHD) زمانی بهترین عملکرد را دارند که هدف خاصی را دنبال کنند (مثلاً شنا کردن تا انتهای استخر) به جای شرکت در ورزش‌های مبتنی بر موقعیت (مثلاً تغییر بازی درهنگام فوتبال).

با ده فعالیت مفید برای تقویت مهارت های حرکتی کودکان در فضای باز آشنا شوید:

ده فعالیت برای تقویت مهارت های حرکتی کودکان در فضای باز

 

مزیت های اصلی ورزش های گروهی، گروه بندی و تعامل مثبت با سایر همسالان می باشد. چنانچه کودک شما در حین فعالیت های بدنی با دوستان خود سرگرم می شود، این یک حالت برد-برد است. علاوه بر این، در یک ورزش گروهی، کودکان با هم برنده و یا بازنده می شوند و در نتیجه مقداری از فشار فردی بر کودکتان از بین خواهد رفت.

نهایتا، اینکه کودک شما به انجام کدام ورزش علاقه نشان دهد، به شخصیت، ترجیح، تشخیص و علاقه منحصر به فرد او بستگی دارد.

چگونه ورزش مناسب برای کودکان بیش فعال (ADHD) را انتخاب کنیم؟

چنانچه از خود می‌پرسید که بهترین ورزش برای کودک بیش فعال شما کدام ورزش است، اولین کاری که باید انجام دهید این است که در صورت امکان از خود کودک بپرسید که از چه فعالیت ورزشی لذت می برد.

اکثر کودکان، ورزش‌ها و فعالیت‌های مختلفی را تجربه می‌کنند تا زمانی که ورزش مورد علاقه‌ خود را پیدا کنند. مجبور کردن کودکتان به انجام ورزشی که علاقه ای ندارد، می تواند این احتمال را افزایش دهد که انگیزه کودک در انجام آن کمتر شود. می توانید به کودکتان اجازه دهید تا قبل از ثبت نام در یک کلاس ورزشی، ورزش های مختلفی را تجربه کند. 

اغلب کودکان می توانند ورزش های مختلفی را در مدرسه، در برنامه های بعد از مدرسه و یا در باشگاه های ورزشی امتحان کنند. امتحان کردن فعالیت های ورزشی مختلف، می تواند به کودک شما فرصت دهد تا متوجه شود که از انجام کدام یک از فعالیت های ورزشی لذت می برد.

پس از تصمیم گیری در مورد انتخاب یک ورزش، به کودک خود زمان کافی برای یادگیری قوانین و مهارت های مناسب برای انجام آن ورزش را بدهید. معمولا همه کودکان چندین بار نظر خود را در مورد ورزش مورد علاقه خود تغییر خواهند داد.

همچنین، می بایست به مربی ورزشی کودکتان در مورد تشخیص اختلال کمبود توجه وبیش فعالی در کودکتان اطلاع دهید و در صورت لزوم، اطلاعات مورد نیاز را در اختیار او قرار دهید، زیرا ممکن است مربی ورزشی کودکتان اطلاعات زیادی در زمینه این اختلال نداشته باشد. به عنوان مثال، ممکن است مربی ورزشی کودک شما را به خاطر دویدن و توجه نکردن به توضیحاتش تنبیه کند؛ ولی این کار موثر نخواهد بود و ممکن است اضطراب و استرس کودک را افزایش ‏داده و در نتیجه منجر به مشارکت کمتر و یا حتی عدم مشارکت کودک در کلاس های ورزشی شود.

به طور کلی، در نظر داشته باشید که معمولا انتخاب فعالیت ورزشی مناسب برای کودکان، نیاز به آزمون و خطا دارد.‏‎ ‎

 آیا کودکان بیش فعال (ADHD)، نیاز به گفتاردرمانی دارند؟ آیا مصرف دارو، مشکلات گفتاری کودکان بیش فعال را بهبود می بخشد؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:

گفتاردرمانی بیش فعالی

در صورت مشاهده هر گونه علائمی از اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) در کودکتان، با متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی مرکز جامع توانبخشی ایران همراه شوید. مرکز جامع توانبخشی ایران با کمک مجرب ترین درمانگران در دو شعبه فعال در مرکز و غرب تهران و با بیش از دو دهه تجربه در زمینه خدمات توانبخشی تخصصی کودکان و با به کار بردن به روزترین تکنیک ها و تجهیزات آماده ارائه خدمات به کودکان بیش فعال (ADHD) می باشد.
جهت مشاوره و تعیین وقت با ما همراه شوید:

02188242410

نوبت   اینترنتی

مزایای فعالیت های ورزشی برای کودکان بیش فعال (ADHD): 

شرکت در فعالیت های ورزشی مناسب، مزایای زیر را برای کودک بیش فعال شما به همراه خواهد داشت:

کودکان از نظر جسمی فعال خواهند بود:

با در نظر گرفتن این نکته که تنها در حدود 24 درصد از کودکان 6 تا 17 ساله توصیه روزانه 60 دقیقه فعالیت بدنی را رعایت می کنند، والدین می بایست روش های مناسبی را برای افزایش فعالیت بدنی کودکشان در نظر داشته باشند.

شرکت در فعالیت های ورزشی نه تنها برای کودکان بیش فعال سرگرم کننده می باشد، بلکه روشی موثر برای مدیریت و بهبود علائم اختلال بیش فعالی نیز می باشد. مزایای فعالیت های بدنی منظم برای کودکان شامل داشتن عضلات و استخوان‌های قوی، افزایش ظرفیت ریه و سلامت قلب، عملکرد بهتر درمدرسه، حفظ وزن سالم و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن در آینده می باشد.

کودکان تعاملات اجتماعی بهتری را یاد خواهند گرفت:

شرکت در فعالیت های ورزشی گروهی می تواند روشی فوق العاده ای برای دوست یابی و یادگیری انجام فعالیت در یک محیط گروهی برای کودک شما باشد.

ممکن است کودکان بیش فعال برای ایجاد روابط دوستانه قوی با سایر کودکان تلاش کنند. همچنین ممکن است آنها در انجام فعالیت های بدون ساختار (مانند بازی های گروهی با همسالان) چالش داشته باشند که در نتیجه معاشرت با همسالانشان را برای آنها سخت تر ‏خواهد کرد.

با پیوستن به یک ورزش گروهی، کودک شما می تواند یاد بگیرد که در یک محیط ساختاریافته اجتماعی شده و مهارت های اجتماعی قوی تری را بدست آورد.

سبب تقویت اعتماد به نفس کودکان خواهد شد:

یادگیری یک ورزش جدید می تواند یک روش بسیار مفید برای ایجاد و تقویت اعتماد به نفس در کودکان باشد که این ویژگی در کودکان بیش فعال کمتر از سایر کودکان می باشد.

همانطور که کودک شما مهارت های مورد نیاز برای انجام یک فعالیت ورزشی را یاد می گیرد، ممکن است توانایی های خود را با اعتماد به نفس و راحتی بیشتری به کار برده و شروع به شناسایی استعدادهای خود نیز کند. علاوه بر این، ممکن است کودکان در موقعیت های اجتماعی و تعامل با هم گروهی های خود نیز اعتماد به نفس بیشتری را بدست آورند.

گفته می شود که محیط زندگی کودک شما نقش کلیدی را در پیشرفت و یا جلوگیری از رشد و تکامل اعتماد به نفس کودکتان را دارد.

داشتن یک مربی انگیزشی و حامی که به جای اشاره کردن به نقاط ضعف کودک، مهارت های او را پرورش دهد، برای تقویت اعتماد به نفس کودک بسیار اهمیت دارد.

به علاوه، به عنوان والدین کودک، بسیار اهمیت دارد که تاکید کنید که کودکتان چه فعالیتی را به خوبی انجام می دهد و مهارت های او در چه وضعیتی هستند. تأکید کردن بیش از حد بر عملکرد و ‏برنده شدن کودک، به جای لذت بردن از ورزش، ممکن است به مرور زمان علاقه کودک به فعالیت ورزشی را کاهش دهد.

 با خواندن مطلب زیر، ویژگی های مثبت اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، آشنا شوید:

ویژگی های مثبت اختلال بیش فعالی

آیا ورزش کردن روش موثری برای درمان اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) می باشد؟

اگرچه شرکت در فعالیت های ورزشی برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی، مزایای بسیار زیادی دارد؛ ولی این اختلال را به طور کامل درمان نخواهد کرد. شرکت در فعالیت های ورزشی می تواند به عنوان یک درمان کمکی مثبت در کنار سایر درمان های توانبخشی و دارویی برای کودک موثر باشد. به عنوان مثال، شرکت در فعالیت های ورزشی می تواند به تقویت عزت نفس کودک، بهبود مهارت های اجتماعی و آمادگی جسمانی او کمک کرده و توانایی های تصمیم گیری، عملکرد شناختی و تقویت نقاط قوت منحصر به فرد کودک را بهبود بخشد.

آیا بیش فعالی (ADHD) بر دست خط کودک شما اثر دارد؟ مطلب زیر را مطالعه فرمایید:

آیا ارتباطی بین دست خط و بیش فعالی وجود دارد؟

بنابراین، این یک باور غلط است که ورزش کردن به کودکان بیش فعال کمک می کند تا  "انرژی اضافی خود را تخلیه کنند" یا میزان بیش فعالی خود را کاهش ‏دهند. شرکت در فعالیت های ورزشی، یک روش سازنده است که می تواند جایگزین بی تحرکی شده و به کودک شما کمک کند تا بتواند بر روی یک فعالیت خاص تمرکز کند.

آیا می دانید بازی درمانی می تواند به کنترل علائم بیش فعالی در کودکان کمک می کند؟ برای آشنایی بهتر، مطلب زیر را مطالعه فرمایید:

بازی درمانی در کودکان

در حالی که ممکن است بعد از ثبت نام کودکتان در یک کلاس ورزشی متوجه بهبود و پیشرفت هایی در کودکتان شوید، ولی در نظر داشته باشید که ورزش یک روش درمانی مستقل برای درمان بیش فعالی کودکتان نیست. در بسیاری از موارد، مصرف داروها و شرکت در جلسات کاردرمانی جسمی و کاردرمانی ذهنی برای بهبود کودکتان بسیار ضروری خواهد بود.

 کاردرمانی در کودکان بیش فعال به چه معناست؟ چه اهدافی را دنبال می کند؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:

کاردرمانی بیش فعالی

 

سخن آخر:

اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)، یک اختلال رشدی-عصبی شایع می باشد که میلیون ها کودک را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر چه این اختلال چالش هایی را برای کودک شما به همراه دارد، ولی در محیط مناسب و با به کار بردن روش های درمانی و مدیریتی مناسب کودک شما می تواند بر این چالش ها غلبه کند.

تحقیقات نشان داده اند که شرکت در فعالیت های ورزشی به بهبود آمادگی جسمانی، عزت نفس و مهارت های اجتماعی در کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) کمک می کند. ولی در نظر داشته باشید که انتخاب ورزش مناسب بر اساس نیازهای کودکتان برای موفقیت و بهبود او بسیار اهمیت دارد.

بهترین ورزش‌ها برای کودکان مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD)  شامل ورزش‌هایی می ‌شوند که زمان استراحت کمی دارند، مربی ورزشی توجه فردی به کودک داشته و قوانین و بازی‌های ساده‌ای نیز دارند. برخی از کودکان بیش فعال (ADHD) ممکن است با ورزش های انفرادی (مانند شنا، تنیس) پیشرفت کنند؛ در حالی که برخی دیگر ممکن است از ورزش های گروهی (مانند فوتبال) لذت برده و با انجام آنها پیشرفت کنند. تصمیم گیری در زمینه اینکه بهترین ورزش برای کودک شما کدام است، ممکن است به آزمون و خطا نیازداشته باشد. درحالت ایده‌آل، بهتر است کودکتان را در فرآیند تصمیم‌گیری مشارکت داده و از او نظرخواهی کنید که به کدام فعالیت ورزشی علاقه داشته و از انجام آن لذت می برد.

 

آیا اختلال پردازشی حسی در کودکان بیش فعال دیده می شود؟ برای پاسخ این سوال و آشنایی با مفهوم اختلال پردازش حسی، مطلب زیر را مطالعه نمایید:  

اختلال پردازش حسی یا یکپارچگی حسی چیست؟

 

 ترجمه توسط تیم پژوهشی بخش بیش فعالی مرکز جامع توانبخشی ایران