درد در کودکان فلج مغزی و راهکارهای درمانی آن
- توضیحات
آیا می دانستید که تقریباً ۷۵ درصد از کودکان فلج مغزی دردهای مختلفی را تجربه می کنند؟
دردهای ناشی از فلج مغزی پیچیده بوده و می تواند ناشی از خود اختلال حرکتی فلج مغزی و یا عوارض و مشکلات ثانویه فلج مغزی باشند.
در کودکان فلج مغزی، تون عضلانی غیر طبیعی می تواند عضلات را کوتاه کرده و مفاصل را ناهماهنگ کند، استخوان ها را نیز تغییر شکل داده و باعث ایجاد درد شود.
متاسفانه، در اغلب موارد دردهای ناشی از فلج مغزی نادیده گرفته شده و به اندازه کافی پیگیری و درمان نمی شوند؛ که در نتیجه می توانند بر میزان اشتها، خواب و رفتار کودکان فلج مغزی تأثیر منفی بگذارند.
آیا می دانید احتمال ابتلا به پوکی استخوان در کودکان فلج مغزی بیشتر از سایر کودکان است؟ با راهکارهای درمانی آن آشنایی دارید؟ مطلب زیر را مطالعه نمایید:
پوکی استخوان در کودکان فلج مغزی
در مطلب زیر به توضیح انواع مختلف درد که ممکن است یک کودک فلج مغزی آنها را تجربه کند و همچنین نحوه درمان و مدیریت آنها برای به حداکثر رساندن کیفیت زندگی و بهبود کودکان فلج مغزی می پردازیم.
انواع دردهای شایع در کودکان فلج مغزی:
هر کیس از فلج مغزی منحصر به فرد بوده و درد را به شکل متفاوتی تجربه می کند.
سه نوع اصلی از دردهای مرتبط با فلج مغزی عبارتند از:
* دردهای اسکلتی عضلانی
* دردهای گوارشی
* دردهای عمل های جراحی
در ادامه، به توضیح و تفاوت این سه نوع درد اصلی در کودکان سی پی خواهیم پرداخت.
* دردهای اسکلتی عضلانی:
شایع ترین نوع درد در کودکان فلج مغزی، دردهای اسکلتی عضلانی می باشد.
دردهای اسکلتی عضلانی می توانند به دلیل موارد زیر باشند:
* دررفتگی مفصل ران
* دیستونی (انقباض غیرقابل کنترل عضلات)
* اسپاستیسیته (تون عضلانی غیر طبیعی و بالا)
* اسکولیوز (انحنای غیر طبیعی ستون فقرات)
* استرس و فشار کلی بر عضلات، استخوان ها و مفاصل برای دوره های طولانی
این نوع درد اغلب به عنوان درد مداوم توصیف شده و معمولاً در اندام ها، کمر و گردن احساس می شود.
برای آشنایی دقیق با مفهوم سفتی عضلات (هایپرتونی یا تون عضلانی بالا) در کودکان و تفاوت آن با هیپوتونی یا شلی عضلات، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
آشنایی با سفتی عضلات (هایپرتونی یا تون عضلانی بالا) در کودکان
* دردهای دستگاه گوارش:
دردهای گوارشی به دلیل وجود مشکلاتی در دستگاه گوارش کودکان فلج مغزی می باشد. مشکلات و اختلالات گوارشی در میان کودکان فلج مغزی بسیار شایع می باشد؛ زیرا داشتن اختلال و مشکل در تحرک می تواند بر سطح فعالیت، متابولیسم و کنترل عضلات روده و مثانه تأثیر بگذارد.
مشکلات شایع مرتبط با هضم غذا در کودکان فلج مغزی عبارتند از:
* رفلاکس معده به مری
* بی اختیاری ادرار
* یبوست
* دیسفاژی (اختلال بلع)
چرا ممکن است کودکان فلج مغزی زمان بیشتری را نیاز داشته باشند تا کنترل ادرار و مدفوع خود را بدست آورند و چگونه می توانند مشکل بی اختیاری را مدیریت کنند؟ از مطلب زیر دیدن نمایید:
بی اختیاری ادرار در کودکان فلج مغزی و راهکارهای درمان
معمولا دردهای گوارشی در نزدیکی و یا در خود عضلات شکم به صورت گرفتگی، درد و یا سوزش در سردل احساس می شوند.
* درد های عمل های جراحی:
دردهای عمل های جراحی در نتیجه روش های تهاجمی جراحی ایجاد می شوند.
پس از عمل های جراحی، بدن به زمان نیاز دارد تا بتواند خود را تطبیق دهد و دردهای پس از عمل های جراحی، از عوارض جانبی بسیار شایعی هستند.
خوشبختانه، دردهای عمل های جراحی موقتی بوده و با گذشت زمان می بایست از بین بروند.
در مطلب زیر به توضیح اثرات فلج مغزی که ممکن است بر سیستم ایمنی کودکان تاثیر بگذارد و همچنین اقدامات موثر برای بهبود سیستم ایمنی این کودکان پرداخته ایم:
آیا فلج مغزی به سیستم ایمنی آسیب می رساند؟
تیم تخصصی کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی مرکز جامع توانبخشی ایران به عنوان اولین مرکز توانبخشی تخصصی کودکان فلج مغزی با بیش از دو دهه تجربه و با کمک مجرب ترین درمانگران در دو شعبه فعال در مرکز و غرب تهران، آماده اراِِیه خدمات به شما عزیزان می باشد. مفتخریم که به عنوان اولین مرکز تخصصی توانبخشی کودکان سی پی پاسخگوی نیازهای درمانی شما باشیم. در صورت تمایل می توانید با متخصصین ما همراه شوید.
نشانه های درد در کودکان فلج مغزی:
کودکان فلج مغزی که دارای اختلالات شدید حرکتی هستند، ممکن است در بیان کردن احساس درد مشکل داشته باشند.
بنابراین، برای والدین بسیار اهمیت دارد که روش های دیگری که ممکن است کودکشان از طریق آنها درد را ابراز کند در نظر داشته باشند، از جمله:
* گریه کردن
* گرفتگی و ناراحتی در حالات چهره
* کاهش فعالیت ها
* ناله کردن
* تحریک پذیری
* عدم همکاری
* خواب بد و آشفته
* سفتی
* حرکات آشفته و ناآرام
با خواندن مطلب زیر با اهمیت گفتاردرمانی در کودکان فلج مغزی آشنا شوید:
نقش و تمرینات گفتاردرمانی در فلج مغزی
اکنون که با روش های مختلفی که یک کودک فلج مغزی ممکن است از طریق آنها درد را نشان دهد آشنا شدید، در ادامه روش های درمانی موثر برای کاهش درد در این کودکان را توضیح خواهیم داد.
آیا کودکان فلج مغزی در نهایت می توانند راه بروند؟ برای پاسخ این سوال، از مطلب زیر دیدن نمایید:
آیا کودکان فلج مغزی در نهایت به راه رفتن می رسند؟
با یک اختراع جدید و شگفت انگیز به نام گیت پلیت برای کمک به تعادل کودکان سی پی آشنا شوید
احتمال راه افتادن کودک سی پی خود را پیش بینی کنید
با کاربرد اسپایدرکیج در کودکان فلج مغزی آشنا شوید
مدیریت و درمان درد در کودکان فلج مغزی:
بسته به علت درد ایجاد شده، کودکان فلج مغزی می توانند از مداخلات درمانی مختلفی برای بهبود و تسکین درد بهره مند شوند. در واقع، معمولا از ترکیب چندین روش درمانی مختلف برای مدیریت و بهبود درد در کودکان فلج مغزی استفاده می شود.
ممکن است یک روش درمانی برای یک کودک مؤثر باشد، ولی برای کودک دیگری تاثیری نداشته باشد؛ بنابراین برنامه ریزی برای یک رویکرد شخصی برای تسکین و بهبود درد هر کودک فلج مغزی ضروری می باشد.
مطالعه مطلب زیر به شما کمک می کند تا با تفاوت های بین مداخلات و روش های مختلف درمانی و مدیریت فلج مغزی آشنا شوید:
بهترین روش ها برای کاهش علایم فلج مغزی
* کاردرمانی، فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی:
کاردرمانی می تواند برای کودکان فلج مغزی که دردهای اسکلتی عضلانی را تجربه می کنند، مفید باشد. انجام تمرینات مناسب به افزایش دامنه حرکتی، تقویت عضلات و بهبود انعطاف پذیری آنها کمک می کند.
به علاوه، متخصصان کاردرمانی می‌توانند نکات و آموزش های مفیدی را برای کمک به بهبود وضعیت بدنی(posture) و اصلاح فرم غلط در حالت بدن کودکان فلج مغزی و انجام حرکات به صورت ساده‌تر و طبیعی‌تر ارائه دهند تا کودکان فلج مغزی با انجام آنها، درد کمتری را احساس کنند.
برای آشنایی دقیق با مفهوم وضعیت بدنی (posture) در کودکان فلج مغزی، از مطلب زیر دیدن نمایید:
انواع فرم غلط در حالت بدن کودکان فلج مغزی + راهکار
همچنین انجام فعالیت های ورزشی سبب بهبود گردش خون شده و سطوح انتقال دهنده های عصبی را در مغز تنظیم می کند که این عوامل می توانند میزان احساس درد را تغییر دهند.
به کار بردن الکتروتراپی در فیزیوتراپی نیز می تواند برای دردهای اسکلتی در کودکان فلج مغزی موثر باشد.
* درمان های دارویی:
پزشکان بسته به علت و شدت درد کودکان فلج مغزی، انواع مختلفی از داروها را برای آنها تجویز می کنند.
برخی از رایج ترین داروهایی که برای تسکین درد در کودکان فلج مغزی تجویز می شوند عبارتند از:
* داروهای ضد تشنج: حتی اگر کودک شما دچار صرع و تشنج نشود، مصرف داروهای ضد تشنج می توانند به کاهش درد او کمک کنند. این داروها اعصاب را آرام می کنند و در نتیجه می توانند احساس درد را کاهش دهند.
* داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی می توانند سطوح انتقال دهنده های عصبی در مغز را تغییر داده و احساس درد را کاهش دهند.
* داروهای اپیوئیدی: داروهای اپیوئیدی داروهای قوی ای هستند که سیگنال های درد را مهار می کنند. با این حال، این داروها اعتیاد آور هستند و می توان نسبتاً سریع نسبت به آنها وابسته شد؛ بنابراین تنها برای استفاده کوتاه مدت ایده آل هستند.
* داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) : شما می توانید به راحتی داروهای (NSAID) مانند ایبوپروفن و آسپرین را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. این داروها به کاهش التهاب برای کاهش درد عضلات و مفاصل کمک می کنند.
* داروهای آنتی کولینرژیک: آنتی کولینرژیک ها گیرنده های استیل کولین را بلاک می کنند تا از ایجاد حرکات غیرارادی عضلات در دستگاه گوارش و سایر نواحی بدن جلوگیری می کنند.
* باکلوفن: باکلوفن یک شل‌کننده عضلانی است که می‌توان آن را پمپ کرده و یا به صورت تزریقی و یا خوراکی مصرف کرد تا میزان اسپاستیسیته را کاهش دهد.
* بوتاکس: دوزهای کمی از بوتاکس را می توان برای درمان اسپاستیسیته به بدن کودکان تزریق کرد. بوتاکس به طور موقت سیگنال های شیمیایی که باعث انقباض عضلات می شوند را مسدود می کند.
برای آشنایی با علل ایجاد لرزش در کودکان فلج مغزی، از مطلب زیر دیدن نمایید:
فلج مغزی و لرزش غیر ارادی: درمان چیست؟
* جراحی:
هدف مداخلات جراحی برای تسکین درد در کودکان فلج مغزی، بهبود عملکردهای حرکتی، کاهش اسپاستیسیته و یا اصلاح بدشکلی می باشد. به طور کلی، پزشکان ابتدا روش های غیرتهاجمی درمان مانند درمان های دارویی و یا کاردرمانی را توصیه می‌کنند، اما در مواردی که درد کودکان شدید است، جراحی باعث تسکین و بهبود درد در طولانی‌مدت می‌شود. از آن جایی که درد در کودکان فلج مغزی به دلایل متفاوتی ایجاد می شود، مداخلات جراحی نیز بر اساس هر کیس متفاوت خواهد بود.
برای موارد شدید دردهای اسکلتی عضلانی، روش جراحی ریزوتومی انتخابی پشتی (SDR) ممکن است تسکین دهنده باشد.
این روش شامل برش انتخابی رشته های عصبی حسی برای کاهش تون عضلانی می باشد. از آنجایی که اعصاب بریده شده نمی توانند دوباره رشد کنند، کاهش اسپاستیسیته دائمی خواهد بود.
برای آشنایی با مفهوم تون عضلانی بالا در مقایسه با تون عضلانی پایین در کودکان فلج مغزی، مطلب زیر را مطالعه نمایید:
تون عضلانی غیر طبیعی در کودکان فلج مغزی
آشنایی با انواع درد در کودکان فلج مغزی:نکات کلیدی
مدیریت و کنترل فلج مغزی و دردهای مختلف ناشی از آن، می تواند بسیار چالش برانگیز باشد و ممکن است کودکان فلج مغزی و خانواده های آنها را از معاشرت، انجام وظایف روزانه و تلاش برای بهبودی منصرف کند. کودکان سی پی ممکن است در هنگام درد نتوانند به درستی ارتباط برقرار کنند، بنابراین مراقب علائمی مانند آشفتگی و یا کمبود خواب در آنها باشید.
با به کار بردن روش های درمانی و مدیریتی موثر مانند شرکت در جلسات کاردرمانی، فیزیوتراپی و انجام تمرینات مناسب، درمان های دارویی و یا جراحی، می توان اطمینان حاصل کرد که دردهای مختلف کیفیت زندگی کودک فلج مغزی شما را کاهش نخواهند داد.
در نظر داشته باشید که احساس درد در کودکان فلج مغزی، مشکل بسیار شایعی می باشد؛ بنابراین در پیگیری روش های درمانی مناسب از طریق پزشکان، متخصصان کاردرمانی، فیزیوتراپی و گفتاردرمانی باتجربه تردید نکنید!
چه اسباب بازی هایی برای کودکان سی پی مفید هستند؟ با خواندن مطلب زیر با 11 اسباب بازی مفید و جذاب برای کودکان سی پی آشنا شوید:
11 اسباب بازی مفید برای کودکان فلج مغزی
ترجمه توسط تیم پژوهشی کاردرمانی جسمی مرکز جامع توانبخشی ایران