توضیحات: آخرین به روز رسانی در 31 شهریور 1402

اگر فکر می کنید کودک ۴ ساله شما در طیف اوتیسم قرار دارد چه کاری باید انجام دهید؟

اختلال طیف اوتیسم (ASD) گروهی از اختلالات عصبی رشدی است که بر روی مغز تأثیر می گذارد.

کودکان اوتیستیک متفاوت از سایر کودکان یاد می گیرند، فکر می کنند و دنیای اطرافشان را تجربه می کنند. کودکان اوتیستیک می توانند با درجات مختلفی از مشکلات اجتماعی، ارتباطات و چالش های رفتاری مواجه شوند.
برخی از کودکان اوتیستیک به حمایت زیادی نیاز ندارند، در حالی که برخی دیگر از آنها در طول زندگی خود به حمایت روزانه نیاز دارند.

علائم اوتیسم در کودکان ۴ ساله می بایست سریعا مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. هر چه کودک زودتر تحت درمان قرار گیرد، آینده بهتری در انتظار او خواهد بود.

یک منبع مطالعاتی مورد اعتماد عنوان می کند در حالی که گاهی اوقات علائم اوتیسم را می توان در کودکان زیر ۱۲ ماه نیز مشاهده کرد، ولی اکثر کودکان اوتیستیک پس از ۳ سالگی تشخیص داده می شوند.

علائم اوتیسم در یک کودک ۴ ساله چیست؟

بیشتر نشانه‌های اوتیسم با بالا رفتن سن کودکان آشکارتر می‌شوند.

مهارتهای اجتماعی:
یک کودک اوتیستیک که در موقعیت های اجتماعی به حمایت بیشتری نیاز دارد ممکن است برخی از علائم زیر را نشان دهد:
• به شنیدن اسم خود پاسخی نمی دهد
• از برقراری تماس چشمی دوری می کند
• تنها بازی کردن را به بازی با دیگران ترجیح می دهد
• به خوبی با دیگران شریک نمی شود یا نوبت را رعایت نمی کند
• در بازی های نمادین شرکت نمی کند
• داستان نمی گوید
• علاقه ای به تعامل یا معاشرت با دیگران ندارد
• تماس فیزیکی را دوست ندارد یا به طور فعالانه از آن دوری می کند
• علاقه ای به دوست یابی ندارد یا نمی داند چگونه دوست پیدا کند
• حالات مختلف را در صورتش ایجاد نکرده یا حالات نامناسب ایجاد می کند
• نمی توان او را به راحتی تسکین داد یا آرام کرد
• در درک احساسات دیگران مشکل دارد
• در بیان احساساتش یا صحبت در مورد آنها مشکل دارد

گفتار و مهارت های ارتباطی:
یک کودک اوتیستیک که در رشد مهارت های گفتاری و ارتباطی به حمایت بیشتری نیاز دارد ممکن است برخی از این علائم را نشان دهد:
• نمی تواند جمله بسازد
• کلمات یا عبارات را بارها و بارها تکرار می کند
• به سوالات به درستی پاسخ نمی دهد و یا دستورالعمل ها را دنبال نمی کند
• مفهوم شمارش و زمان را نمی فهمد
• ضمایر را به صورت معکوس استفاده می کند (مثلاً به جای «من»، «تو» می گوید)
• به ندرت یا هرگز از حرکات یا زبان بدن مانند تکان خوردن یا اشاره کردن استفاده می کند
• با صدای صاف و یکنواخت صحبت می کند و یا آواز می خواند
• شوخی، طعنه یا متلک را متوجه نمی شود

رفتارهای تکراری یا محدود:
یک کودک اوتیستیک که رفتارهای تکراری یا محدود خاصی را یاد گرفته است، ممکن است برخی از این علائم را نشان دهد:
• حرکات تکراری مانند تکان دادن دست ها، تکان دادن بدن به جلو و عقب یا چرخش دستها را انجام می دهد
• دائما اسباب بازی ها یا اشیاء دیگر را به صورت مرتب ردیف می کند
• از تغییرات کوچک در برنامه روزانه خود ناراحت یا کلافه می شود
• می بایست برنامه منظم و با روال خاصی را دنبال کند
• هر بار به یک شکل با اسباب بازی ها بازی می کند
• بخش های خاصی از اشیاء را دوست دارد (اغلب چرخ ها یا قطعات در حال چرخش)
• علایق وسواسی دارد

یکی از مداخله های استاندارد درمانی برای کودکان اوتیسم کاردرمانی و گفتاردرمانی میباشد ،توانبخشی تخصصی اوتیسم را میتوان در برخی از کلینیک هایی که سابقه طولانی در این زمینه را دارند جویا شد، مرکز جامع توانبخشی ایران یکی از پیشگامان در اوتیسم میباشد در صورت تمایل میتوانید با ما همراه شوید

02188242410

سایر علائم اوتیسم در کودکان ۴ ساله:

این علائم معمولاً با برخی از سایر علائم ذکر شده در قسمت قبل همراه هستند:

• بیش فعالی یا دامنه توجه کوتاه
• تکانشگری
• پرخاشگری
• آسیب زدن به خود، که ممکن است شامل مشت زدن یا خراشیدن باشد
• بداخلاقی
• واکنش های غیرعادی به صداها، بوها، مزه ها، مناظر یا بافت ها
• عادات غذایی و خواب نامنظم
• واکنش های احساسی نامناسب
• نشان ندادن ترس یا نشان دادن ترس بیشتر از حد انتظار

در طیف اوتیسم بودن به چه معناست؟

اختلال طیف اوتیسم (ASD) شامل طیف گسترده ای از علائم و نشانه ها می باشد.
یک کودک اوتیستیک ممکن است در برخی از جنبه های زندگی خود به حمایت کمتری نیاز داشته باشد و در جنبه های دیگر به حمایت قابل توجهی و زیادی نیاز داشته باشد.

یک کودک اوتیستیک که به حداقل حمایت نیاز دارد ممکن است:
• علاقه کمی به تعاملات یا فعالیت های اجتماعی داشته باشد
• در شروع تعاملات اجتماعی یا حفظ مکالمات مشکل داشته باشد
• در برقراری ارتباط مناسب (مانند مدل یا لحن گفتار، خواندن زبان بدن یا نشانه های اجتماعی) مشکل داشته باشد
• در سازگاری با تغییرات روتین یا در دوست یابی مشکل داشته باشد

یک کودک اوتیستیک که به میزان متوسطی از حمایت روزانه نیاز دارد، ممکن است:
• در کنار آمدن با تغییر در روال یا محیط اطرافش مشکل داشته باشد
• میزان قابل توجهی از مهارت های ارتباط کلامی و غیرکلامی را نداشته باشد
• چالش های رفتاری شدید و آشکاری داشته باشد
• رفتارهای تکراری که در زندگی روزمره اش اختلال ایجاد می کند را انجام دهد
• ناتوانایی غیرعادی یا کم در برقراری ارتباط یا تعامل با دیگران داشته باشد
• علایق محدود و خاصی داشته باشد

یک کودک اوتیستیک که به حمایت روزانه قابل توجهی نیاز دارد ممکن است:
• دارای اختلالات قابل توجه گفتاری بوده یا گفتار نداشته باشد
• توانایی محدودی برای برقراری ارتباط داشته باشد، تنها به صورتی که نیازهایش برآورده شود
• تمایل بسیار کمی برای مشارکت در تعاملات اجتماعی دارد
• در کنار آمدن با تغییرات غیرمنتظره در روال یا محیط زندگی خود بسیار مشکل داشته باشد
• در تغییر تمرکز یا تغییر جهت توجه خود دچار پریشانی یا مشکل باشد
• علایق یا وسواس های ثابتی داشته باشد که باعث آسیب قابل توجهی شود
• رفتارهای تکراری یا محدودکننده ای از خود نشان دهد که باعث اختلال قابل توجهی شود

اوتیسم کودک 4 ساله چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان با مشاهده کودکان در بازی و تعامل با دیگران، اوتیسم را تشخیص می‌دهند.
نقاط عطف رشدی و تکاملی خاصی وجود دارند که اکثر کودکان در سن ۴ سالگی به آن‌ها می‌رسند، مانند صحبت کردن یا داستان گفتن.
اگر کودک ۴ ساله شما علائم اوتیسم را داشته باشد، ممکن است پزشک شما را برای معاینه دقیق تر به یک متخصص ارجاع دهد.
یک متخصص کودک شما را در حین بازی، یادگیری و برقراری ارتباط مشاهده می کند. همچنین پزشک در مورد رفتارهایی که در خانه متوجه شده اید با شما صحبت کرده و ممکن است از معلمان کودکتان یا سایر بزرگسالانی که با کودکتان تعامل دارند، نظر بخواهد.
در حالی که سن ایده آل برای تشخیص و درمان علائم اوتیسم ۳ سالگی یا کمتر است، اما هر چه زودتر کودک شما درمان شود، بهتر است.

از سال ۱۳۹۵ به بعد در شیوه‌نامه آموزش تلفیقی- فراگیر در ایران ، واژه اوتیسم هم وارد شد و کودکانی که رسما تشخیص اوتیسم دریافت می‌کنند با هوش‌بهر عادی، می‌توانند وارد مدارس عادی شوند. البته هنوز جامعه ما برای پذیرش بسیاری از کودکان اوتیسم، آماده نیست و نیاز به فرهنگسازی زیادی داریم که کودکان متفاوت را بپذیریم. باید پذیرفت که این کودکان مشکل شناختی ندارند، محتوای خاصی نمی‌خواهند و فقط نیازمند روش‌های متفاوتی در آموزش هستند.

تست (پرسشنامه) اوتیسم در کودکان:
چک لیست اصلاح شده برای ارزیابی اتیسم در کودکان نوپا (M-CHAT)، ابزاری است که پزشکان، والدین و مراقبان کودک می‌توانند از آن برای غربالگری کودکان در تعیین اینکه آیا ممکن است کودک در طیف اوتیسم باشد یا نه استفاده کنند.
این پرسشنامه معمولاً برای غربالگری کودکان نوپا تا سن ۲/۵ سالگی استفاده می شود؛ اما ممکن است همچنان برای کودکان تا سن ۴ سالگی نیز مفید باشد.
این چک لیست، تشخیص ارائه نمی کند، اما ممکن است به شما ایده دهد که وضعیت کودکتان چگونه است.
اگر امتیاز کودک شما نشان می دهد که او ممکن است در طیف اوتیسم باشد، به پزشک یا متخصصی که در زمینه اوتیسم فعالیت دارد، مراجعه کنید. پزشک یا متخصص می تواند این تشخیص را تایید کند.
به خاطر داشته باشید که این پرسشنامه اغلب برای کودکان کوچکتر استفاده می شود. حتی اگر نتایج پرسشنامه نشان دهد که کودک ۴ ساله شما طبیعی و عادی است، ممکن است همچنان اوتیستیک باشد یا اختلال رشد و تکاملی دیگری داشته باشد. بهتر است او را برای بررسی بیشتر نزد پزشک ببرید.

کارهایی که باید بعد از تشخیص اوتیسم انجام دهیم؟

علائم اوتیسم معمولا در ۴ سالگی آشکار می شود. اگر علائم اوتیسم را در کودک خود مشاهده کرده اید، مهم است که با پزشک او صحبت کنید تا در سریع ترین زمان ارزیابی شود.
می توانید با مراجعه به پزشک متخصص اطفال برای توضیح نگرانی‌هایتان شروع کنید. پزشک متخصص اطفال می تواند شما را به سایر متخصصان و کارشناسان در این زمینه معرفی کند.
متخصصانی که می توانند اوتیسم را در کودکان تشخیص دهند عبارتند از:
• متخصصان کاردرمانی اوتیسم
• متخصصان مغز و اعصاب کودک
• متخصصان گفتاردرمانی اوتیسم
• روانپزشکان کودک

اگر کودک شما تشخیص اوتیسم را دریافت کند، درمان می بایست بلافاصله شروع شود.
شما باید با همکاری پزشکان و متخصصان برنامه ریزی مناسب را انجام داده تا بتوانید کودک را حمایت کرده و به پیشرفت او نیز کمک کنید.

ترجمه توسط تیم پژوهشی موسسه ایران