پیچیدگی های راه رفتن فرصت های زیادی را به وجود می اورد تا الگوی راه رفتن طبیعی را تحت تاثیر قرار دهد و همچنین بسیاری از اختلالات عصبی مثل سکته مغزی ، پارکینسون ، فلج مغزی و..... میتواند باعث الگوی راه رفتن غیر طبیعی شود.

ارزیابی راه رفتن بیمار نقش مهمی در تشخیص و  برنامه ریزی درمان دارد.

  راه رفتن اردکی (waddling gait) یکی از الگو های راه رفتن میباشد که در ان فرد از یک سمت به سمت دیگر قدم برمیدارد و در این نوع راه رفتن قدم ها کوتاه میشود ، در این مقاله قصد داریم به علل و عوامل این نوع راه رفتن و همچنین درمان ان بپردازیم 

علایم راه رفتن اردکی:

• عدم تقارن لگن موقع راه رفتن
• برداشتن قدم های کوتاه
• خم کردن تنه به یک طرف حین راه رفتن
• گشاد راه رفتن
• افزایش گودی کمر حین راه رفتن

دلایل راه رفتن اردکی:

1-تغییرات اناتومیکی در ساختار مفصل لگن

2- ضعف عضلات لگن

3- ناهنجاری های عصبی عضلانی

4- اتروفی پیشرونده عضلات

5-دررفتگی مادرزادی لگن 

یکی از اختلالات رایج راه رفتن در کودکان cp ،راه رفتن اردکی میباشد.تیم تخصصی کاردرمانی مرکز جامع توانبخشی ایران با بیش از دو دهه تجربه در زمینه ی اصلاح ناهنجاری های راه رفتن در کودکان فلج مغزی افتخار همراهی با شما را از طریق روش های زیر را دارد: 

02188242410

نوبت اینترنتی

شرایط مختلفی که منجر به راه رفتن اردکی میشود:

• دیستروفی عضلانی: دیستروفی عضلانی ،بیماری ژنتیکی میباشد که به دلیل تغییر در ساختار پروتیین دیستروفین ایجاد میشود . کودکانی که مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن میباشند در سنین مدرسه راه رفتن اردکی دارند.

کودکانی که دیستروفی عضلانی BECKER دارند نیز این نوع راه رفتن را تجربه میکنند اما اغلب تشخیص این نوع دیستروفی عضلانی دیرتر از دیستروفی عضلانی دوشن میباشد.

• بیماری های همراه: راه رفتن اردکی تا سن 3 سالگی در کودکان طبیعی میباشد زیرا در حال یادگیری راه رفتن میباشند و برای حفظ بهتر تعادل این نوع راه رفتن را تجربه میکنند ، اما در کودکانی که بالاتر از 3 سال میباشند شرایط زیر میتئاند منجر به این نوع راه رفتن شود:

-دررفتگی مادرزادی لگن

بیماری های عضلانی

-فلج مغزی: بیماری که تعادل و راه رفتن را تحت تاثیر قرار میدهد

• بیماری SMA:

این بیماری به دلیل کاهش سلول های عصبی در طناب نخاعی ایجاد میشود و بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر میگذارند و علایم این بیماری از خفیف تا شدید میتواند تغییر کند . کودکانی که درگیر این بیماری میباشند هم این نوع راه رفتن را میتوانند  تجربه کنند و علایم دیگری مثل تاخیر در مراحل حرکتی ، دفورمیتی های اندام تحتانی ،ضعف عضلات را تجربه میکنند.

• بارداری:

بارداری یکی از عوامل اصلی راه رفتن اردکی در مادران میباشد که به دلیل افزایش وزن و تغییرات هورمونی در این دوران میتواند رخ دهد و بر تعادل فرد تاثیر گذارد.

 نمونه ای از تمرینات کاردرمانی برای اصلاح راه رفتن اردکی :

1-تقویت مچ پا با کش پیلاتس(تراباند)

2-ایستادن رو یک پا:

این تمرین برای تقویت تعادل در افرادی که این نوع راه رفتن را تجربه میکنند مناسب میباشد که برای انجام این تمرین میتوان دست خود را به صندلی یا دیوار بگیرید.

3-بالا اوردن مستقیم پا : این تمرین به این صورت انجام شود که فرد در حالت نشسته یا خوابیده با زانوی صاف پای خود را به طور مستقیم بالا بیاورد ،این تمرین برای تقویت عضلات خم کننده ی لگن مناسب میباشد و اگر بدون کمک قادر به انجام این حرکت بودید میتوانید مقاومت به حرکت بدهید یا وزنه هایی را به پای خود بسته و این حرکت را انجام دهید

4-اسکات زدن: انجام حرکت اسکات برای تقویت اندام تحتانی و اصلاح راه رفتن اردکی مناسب میباشد .

5-خم کردن زانوها: این حرکت باید به این صورت انجام شود که شما در حالت خوابیده قرار بگیرد سپس زانوی خود را خم کرده و پای خود را به شکم بکشید ،این حرکت در تقویت عضلات خم کننده ی زانو و لگن نقش دارد.

عوارض راه رفتن اردکی:

راه رفتن به شکل اردکی باعث ضعف در تعادل فرد شده و همچنین در بالا و پایین رفتن از پله و پریدن نوع نشستن فرد تاثیر میگذارد و همچنین میتواند باعث احساس خجالت و کاهش اعتماد به نفس فرد شود. عدم اصلاح این نوع راه رفتن میتواند باعث کمردرد ،زانودرد، صدمات مچ پا یا صافی کف پا درکودک شود.

تشخیص اختلال راه رفتن اردکی:

این اختلال توسط پزشک و با انجام تست های فیزیکی و بررسی نشانه های فرد انجام میشود، همچنین پزشک موارد زیر را بررسی میکند:

• قدرت عضلاتی،تون عضلانی و هماهنگی ها
• بررسی گردن و نخاع
• بررسی فشار خون
• بررسی اختلالات مغزی در صورت وجود
• بررسی امکان افتادن و به هم خوردن تعادل فرد

درمان اختلال راه رفتن اردکی:

راه رفتن اردکی شکل تا سن 3 سالگی برای کودک طبیعی است و در بسایر از موارد به طور خود به خودی برطرف میشود اما اگر با بالا رفتن سن کودک برطرف نشد باید اقدامات لازم برای اصلاح این راه رفتن انجام شود که شامل موارد زیر میباشد

1-کاردرمانی:

کاردرمانگر ابتدا باید علت این الگوی غلط راه رفتن را تشخیص بدهد سپس متناسب با ان دلایل تکنیک های توانبخشی لازم مثل تمرینات تعادلی ، تمرینات تقویت عضلات لگن و...... را انجام دهد.

2- استفاده از عصا یا واکر: به منظور حفظ بهتر تعادل در این افراد میتوان بر حسب نیاز از واکر یا عصا استفاده کرد.

3- جراحی: در ابتدا باید سعی کرد با استفاده از کاردرمانی و سایر اقدامات توانبخشی این اختلال برطرف شود اما در صورت عدم اصلاح و باللا رفتن سن کودک با مشورت پزشک ارتوپد میتوان از جراحی استفاده کرد

سخن پایانی

اگر کودک شما یا فرد دیگری را میشناسید که مبتلا به این عارضه میباشد ابتدا به سن کودک توجه کنید اگر زیر 3 سال میباشد ،این نوع راه رفتن طبیعی میباشد اما با افزایش سن کودک و در صورت حل نشدن این مشکل حتما با پزشک متخصص ارتوپد مشورت نمایید و از اقدامات توانبخش،وسایل کمکی مثل عصا و واکر ، اسپیلنت ها و در صورت نیاز جراحی استفاده نمایید و حتما تمرینات لازم را در منزل هم انجام دهید .